Drewniane ruchome czcionki (木活字; Mù huózì) to tradycyjne rzemiosło starożytnych Chin. Jest to jedna z najstarszych technik drukarskich na świecie.
Technika ta została wynaleziona przez Bi Shenga (毕昇; Bì shēng) w okresie Qingli (庆历; qìnglì) Północnej Dynastii Song i nazwana „drukowaniem na glinie” („泥活字印刷术”; „Ní huózì yìnshuā shu”).
Bi Sheng (990-1051) skromnego pochodzenia, znalazł zatrudnienie jako kopista i drwal. Na początku panowania Północnej Dynastii Song (960-1127), chińskie cesarstwo znajdowało się w fazie rozwoju edukacyjnego. Rywalizacja cesarska przyniosła mnogość szkół w miastach i wsiach. Fakt ten wymagał wyrobu dużej ilości książek, traktatów i podręczników. Reprodukcja dokumentów odbywała się wówczas metodą drzeworytu. Każda z wydrukowanych stronnic była wcześniej grawerowana na drewnianej desce. Proces ten był oczywiście bardzo długi i pracochłonny. Po kilkudziesięciu egzemplarzach nasączone atramentem drewniane deski wkrótce zaczęły się wypaczać i tracić swą wyrazistość.
Największy wpływ na przyszłe pokolenia wywarła technika drewnianej ruchomej czcionki. Sinogramy są wyryte „na odwrót” w drzewie gruszy, głożyny lub wierzby. Dzięki przydatnym materiałom oraz prostej i szybkiej produkcji technika ta stała się powszechnie używana.
Polega ona na wyrzeźbieniu odwróconych znaków na drewnianej desce, wyodrębnieniu ich na pojedyncze znaki, przycięciu nożem, a następnie ustawieniu ich w jednolitym rozmiarze gotowym do druku.
Jest to rodzaj druku, w którym małe liście bambusowe wypełniają wolną przestrzeń między drewnianymi znakami w płycie drukarskiej.
Następnie nakłada się na czcionki tusz...
i odbija się je papierze 
Podczas procesu drukowania stosuje się różnorodne narzędzia drukarskie, takie jak noże, płyty, pędzle, szczotki...
Poza rejestracją i transkrypcją wszystkie pozostałe etapy druku wykonywane są ręcznie.
Hengshui (衡水市; héngshuǐ shì) to miasto w południowo-wschodniej prowincji Hebei.
Jego Muzeum Chińskiego Malarstwa i Kaligrafii prezentuje 12 zestawów dużych szaf, które zawierają łącznie ponad 200 000 drewnianych ruchomych czcionek z czasów dynastii Qing (1644-1911). Są one nieocenione dla badań historycznych i ochrony reliktów kulturowych.
W 2017 r. technika druku drewnianych ruchomych czcionek w dystrykcie Taocheng w Hengshui została wpisana na Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego prowincji Hebei.
Ruchoma czcionka może być wielokrotnie używana po zdemontowaniu płyty drukarskiej. Przez cały rok rzemieślnicy transportują drewniane zestawy czcionek i materiały drukarskie do sal przodków w lokalnych społecznościach.
Sekrety tej techniki są przekazywane ustnie w rodzinach. Jednak wymagane jest intensywne szkolenie. Niskie dochody, popularyzacja technik druku cyfrowego i spadek entuzjazmu młodych pokoleń do zachowania tradycji przyczyniły się do gwałtownego spadku liczby rzemieślników.
Obecnie jest tylko jedenaście osób powyżej 50 roku życia, które opanowały wszystkie techniki. W zasadzie każda z tych osób kontroluje wszystkie etapy pracy prasy drukarskiej. Jeśli nie będzie się chronić, ta tradycyjna praktyka wkrótce wyginie.
Inne tematy w dziale Polityka
