WYPĘDZANIE DEMONÓW Z DOMU

Zapraszam ponieść się w serce starożytnych Chin... serce egzorcyzmu Nuo czyli wypędzania demonów z domu.

Ceremonialne rytualne egzorcyzmy z udziałem bogów istnieją we wszystkich prowincjach Chin od epoki neolitu. Procesje, tańce, spektakle teatralne są połączone z wierzeniami w pozagrobowe życie. W małej wiosce Cai Guan leżącej w południowo-wschodniej części prowincji Guizhou mieszkają Miao, Yao, Dong i Han. Jej mieszkańcy wypędzaja złe duchy z domu tylko raz w roku między Świętem Wiosny a Świętem Lampionów. Odbywa się tutaj wspaniałe widowisko.

Ta teatralna forma stopniowo odchodziła od rytuału egzorcyzmów w swej pierwotnej postaci, ale przekształciła się, by zrodzić teatr Nuo, praktykowany do dziś i nawet na ulicach, w Chinach, w formie spektaklu.

                                     

W 2022 roku Święto Wiosny przypada 1 lutego, a Święto Lampionów 15 lutego. 

Wieś, którą opisuję, liczy kilku rzeźbiarzy-artystów o wyjątkowym talencie, strugają oni z białego lipowego drewna maski, którym przywdziewają jaskrawe kolorowe twarze.

Maski są rzeźbione w jednym kawałku drewna. Każda rodzina posiada od wielu pokoleń takie maski, schowane w zakurzonych starych kufrach.

      

                                                                                      

     

                                                                                   

Ludzkie twarze mieszają się z elementami mitycznych figur zwierzęcych, wyimaginowane stworzenia z elementami antropomorficznych postaci taoizmu.

W okresie dynastii Song ceremonia Nuo została wzbogacona wkładem wielu innych religii i duchowości, takich jak taoizm i buddyzm. Taoizm, który opowiada się za oddaniem naturze, łatwo zintegrował się z bóstwami związanymi z bogami ziemi i piorunów.

 Buddyzm wzbogacił Nuo poprzez wkład postaci takich jak Guanyin, bóstwo miłosierdzia przedstawione w formie czasem kobiecej, a czasem męskiej. Później, kiedy Nuo zostało przekształcone w swoją teatralną formę, dodano kilka postaci, takich jak sędzia, mnich, uczeń i służący i wiele innych.

Maski o różnych wzorach i formach są ciekawą wizytówką tej wsi. 

W dawnych Chinach choroby i wszelkie nieszczęścia były przypisywane obecności złych duchów. Podczas popularnych procesji i uroczystości cały panteon duchów i bogów paraduje w tej małej wiosce. Ubrani strojnie mieszkańcy w swych maskach na twarzy uczestniczą w głośnej maskaradzie. W ten sposób odpychają złe fluidy prosząc bogów o ochronę wioski i rodzin.

                      

Podczas Rewolucji Kulturalnej większość masek została zniszczona. Z nadejściem lat 1980 rytuał ten został wznowiony i tak jest do dziś.

Całość rytuału jest objęta wielką troską, nawet UNESCO włączyło się do akcji propagując ten rodzaj sztuki, która nie może zaginąć.

Ceremoniał NUO pierwotnie był tradycyjną kopią chińskiej opery, odrzucającą funkcję religijną. Rytuał zdobywając różnorodność wzbogacił się o elementy wróżebne połączone z wyrazem stanów duszy ludzkiej.

Ta teatralna forma przeszła wiele etapów rozwoju, powoli odłączając się od obrzędu religijnego aby stać się tą formą, którą można podziwiać w postaci teatru ulicznego.

Kształt i dobór materiałów, zastosowanie kolorów i znaczenie masek Nuo mogą różnić się w zależności od regionu oraz od cech poszczególnych grup etnicznych, ich preferencji estetycznych i lokalnej kultury. Te maski są teraz obiektami artystycznymi i przedmiotami kolekcjonerskimi.

                            

Maski chińskie są jeszcze mało znane ogółowi publiczności, większość z nich była postrzegana jako przedmiot kultu. Dlatego też podczas Rewolucji Kulturalnej były one niszczone.

Uliczny teatr jest jedną z najstarszych tradycji w kulturze chińskiej. Jej aktorzy chodzą w maskach od domu do domu i wypędzaja demony. Jest to także sposób modlenia się do bogów o urodzaj, o dobre plony i rodzinne szczęście.

                           

W 2006 roku maski NUO zostały wpisane na światową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Maski z prowincji Guizhou cieszą się powodzeniem wśród kolekcjonerów. W mej skromnej kolekcji mam ich trzy.

Ten rodzaj przedstawienia zwany teatrem Di Xi (地戏) rozpowszechnił się w wielu regionach prowincji Guizhou, zwłaszcza w okolicach Anshun.

                        

Każdego roku w okresie tradycyjnych świąt noworocznych na wsiach odbywają się przedstawienia. Gra aktorów jest wspaniała, a ich makijaż barwny i precyzyjny. Brwi, oczy, usta są wymalowane tak aby mogły ukazać główne cechy charakteru danej postaci.

W teatrze Di Xi maski są ulokowane na czole, dolna część twarzy aktora jest zasłonięta czarnym kawałkiem materiału, umożliwia mu to swobodne śpiewanie i oddychanie.

                      

W tej grze istnieją różne rodzaje masek:

• ogólne należące do najliczniejszych

• magicy

• klauni

• żołnierze

• zwierzęta nadprzyrodzone – smok

• zwierzęta realne – lew, małpa, tygrys, świnka

 刘备 Liu Bei - potężny chiński władca późnej dynastii Han i wczesnego okresu Trzech Królestw.

 赵云 Zhao Yun - odważny i potężny wojownik, najmłodszy z „pięciu generałów tygrysów” królestwa Shu, którego członkami byli Guan Yu, Huang Zhong, Ma Chao i Zhang Fei.

 关羽 Guan Yu - był chińskim generałem późnej dynastii Han i wczesnego okresu Trzech Królestw.

 张飞 Zhang Fei - generał późnej dynastii Han i wczesnego okresu Trzech Królestw. Wojownik prawie niezwyciężony, ale zbyt skupiony na alkoholu, był porywczy. Został zabity, zdradzony przez własnych podwładnych w 221 roku.

 曹操Cao Cao - watażka, pisarz i poeta późnej dynastii Han w starożytnych Chinach.

Oczy na kobiecych maskach są wyryte cienką linią, te na męskich mają zokrąglone oczy mające ukazać siłę.

Po przedstawieniu, jeśli odbyły się "krwawe walki", główny aktor "oczyszcza" scenę, w obawie aby protagoniści duchów nie mogli nawiedzać to miejsce.