Już ponad 2500 lat temu w Okresie Wiosny i Jesieni między 770 lub 722 a 480 p.n.e. za panowania dynastii Zhou, Chiny używały pierwszego przyrządu służącego do wyznaczania czasu.
Były to pionowe kamienne słupy, zwane gnomonami, wznoszone na płaskim, równinnym terenie. Cień słupów wędrujący w ciągu dnia po powierzchni ziemi, spełniał rolę wskazówek zegarów współczesnych.
Całość polegała na obserwacji cienia, jaki rzucał słup wbity prostopadle w ziemię.
Niniejszy przyrząd służył również do obserwacji słońca i określenia przesilenia zimowego.
Przesilenie zimowe jest najstarszym z dwudziestu czterech terminów słonecznych w tradycyjnym chińskim kalendarzu i przypada każdego roku między 21 a 23 grudnia. Jest to najkrótszy dzień i najdłuższa noc we wszystkich częściach półkuli północnej w roku.
Dzisiaj świętujemy jedno z najważniejszych świąt w Chinach. Jest ono nie tylko ważnym terminem słonecznym, ale także tradycyjnym świętem kultu przodków w Chinach.
Zwyczaje przesilenia zimowego różnią się szczegółami w różnych regionach. W południowych Chinach istnieje zwyczaj czczenia przodków i ucztowania podczas przesilenia zimowego. W północnych Chinach spożywa się pierożki.
Na Południu Chin cała rodzina zbiera się wokół stołu by spożyć 湯圓 (Tāng Yuán), symbolizujące jedność rodzinną.
Są to kulki z mąki ryżowej, niekiedy barwione. Mogą być z nadzieniem lub bez, są gotowane w słodkim bulionie.
Zwyczaj jedzenia pierożków na Północy wywodzi się z odległych czasów.
Ponad 1800 lat temu, pod koniec Wschodniej Dynastii Han, słynny lekarz Zhang Zhongjing widział wielu biednych ludzi cierpiących z głodu i zimna. Mieli oni odmrożone uszy.
Lekarz spożądził „wywar, który miał chronić uszy przed ekstremalnym zimnem”. Podczas przesilenia zimowego włożył do garnka baraninę, pieprz i zioła przeciw zimnie i ugotował całość. Po ugotowaniu odcedził zawartość, zmielił mięso, zawinął je w ciasto, nadając kształt podobny do uszów. Każda z osób, która przyszła do niego, otrzymała pierożki i barani rosół, który rozgrzewał ich ciało i uszy. Po czym ich odmrożone uszy były szybko zagojone.
Kolejne pokolenia nauczyły się lepić kształtne pierożki i tak narodziła się tradycja jedzenia pierożków aby uniknąć zamarzniętych uszu podczas przesilenia zimowego. Zwyczaj ten został przekazany i trwa do dziś.
W Suzhou, historycznym mieście w prowincji Jiangsu we wschodnich Chinach, miejscowi podtrzymują tradycję picia wina osmantusowego, aby się rozgrzać w najzimniejszej porze roku. To wino o kwiatowym posmaku to ulubiona słodycz mieszkańców podczas tego święta. Właśnie w noc przesilenia zimowego pije się wino zimowe, które warzone jest z kleistego ryżu i pachnącego słodkiego kwiecia osmantusa.
W tradycyjnej kulturze chińskiej przesilenie zimowe jest również uważane za mały nowy rok. Ponieważ jest to najzimniejsza pora roku, ludzie mają zwyczaj nosić nowe i ciepłe ubrania, aby wytrzymać mrozy i powitać Mały Nowy Rok.
Jedzenie batatów w tym okresie oznacza pozbycie się pecha z minionego roku.
Innym zwyczajem przesilenia zimowego jest ofiara dla nieba.
We wszystkich okresach historii władcy musieli złożyć ofiarę niebiosom, gdy nadeszło przesilenie zimowe. W starożytności składanie ofiary niebu było rytuałem, który odbywał się poza miastem. Tego dnia cesarz modlił się i składał ofiary, aby odeprzeć katastrofy i zapewnić dobre zbiory. Była to ważna ceremonia zimowego przesilenia.
Wśród ludu panował zwyczaj, który polegał na oddawaniu czci przodkom podczas przesilenia zimowego. Oddając cześć przodkom, w ten sposób oddawany był hołd rodzicom i starszym.
Liczba dziewięć jest magiczną liczbą zimowego przesilenia.
Ludzie nazywają przesilenie zimowe „Jiaojiu” (trzy dziewięciodniowe okresy po przesileniu) lub „Shujiu” (dziewięć dziewięciodniowych okresów po przesileniu), jest to najzimniejszy okres w roku.
Starożytne chińskie dzieła literackie dzielą przesilenie zimowe na trzy okresy:
„Węzły dżdżownic w pierwszym okresie; rogi łosia w drugim okresie; źródła wody w trzecim okresie. ”
Na polach rozpoczyna się uprawianie gleby pod oziminy, oczyszczane są rowy i odprowadzana jest woda oraz orze się stwardniałą glebę zimową, aby wyeliminować zimujące szkodniki. Na południowych wybrzeżach, gdzie rozpoczęto wiosenne sadzenie, sadzonki ryżu są chronione przed zimnem.
Inne tematy w dziale Kultura
