Agnes Smedley - amerykańska dziennikarka i działaczka komunistyczna urodzona w Missouri w 1892 roku, dorastała w biedzie. Była najstarszą z pięciorga rodzeństwa.
Przybyła do Chin pod koniec 1928 roku gdzie żyła przez 12 lat.
Na początku i w środku wojny oporu przeciwko japońskiej agresji jest świadkiem brutalności Japończyków w Chinach.
Agnes Smedley odważnie dzierżyła pióro, żądając sprawiedliwości, napisała wiele książek na temat Chin: „Marsz Armii Czerwonej Chin” w 1934 roku,„Chińskie losy: szkice współczesnych Chin”（1933, „Chiny walczą” (1938) i „Battle Hymn of China” (1943), dzięki którym pomogła zrozumieć światu rewolucyjną walkę w Chinach.
Pod jej kierunkiem Mao Zedong stawiał pierwsze kroki w tańcu salonowym. (Mniej jednak wiemy o jej romansie w Yan'an z Mao Zedongiem).
Smedley prowadziła lekcje tańca w kościele katolickim.
Wybrała kilka starych płyt i odtwarzała ich dzwięk na ręcznym gramofonie.
Mao Zedong, Zhu De, Zhou Enlai, He Long i inni przywódcy uczestniczyli w tych zajęciach wieczorem. Nauczyli się tańczyć ze Smedley i jej tłumaczką Wu Lili, aktorką z Szanghaju i nauczycielką angielskiego Mao Zedonga.
Amerykańska dziennikarka zasłynęła w Chinach, gdzie mieszkała i pracowała. W latach 1929-1941 zyskała narodową sławę jako narratorka chińskiej rewolucji, głęboko sprzeciwiająca się antyintelektualnym i autorytarnym siłom tamtych czasów.
Agnes Smedley dorastała w trudnych warunkach. W młodym wieku zaczęła pracować po zajęciach szkolnych, aby utrzymać rodzinę. Wkrótce porzuciła szkołę w 1907 roku. Jej matka zmarła, gdy nastolatka miała 18 lat.
Zdjęcie rodzinne z 1899 roku przedstawia Agnes Smedley w drugim rzędzie po lewej stronie ojca.
Charles Smedley wraz z rodziną przeniósł się do okręgu górniczego w Trynidadzie w Kolorado. Cierpiał na alkoholizm i niewiele robił, aby kształcić swoje dzieci.
W wieku 16 lat opuściła dom i przez kolejne lata pracowała na różnych stanowiskach w odmiennych regionach USA.
Po krótkim nieszczęśliwym małżeństwie z Ernstem Brundinem, socjalistycznym myślicielem, którego poznała podczas studiów, rozwiodła się w 1916 roku i przeniosła się do Nowego Jorku, gdzie pracowała i studiowała na New York University.
Tam też zaangażowała się w politykę i ruch antykoncepcyjny zrodzony w 1914 .
To właśnie w Nowym Jorku rozpoczęła karierę jako międzynarodowa dziennikarka i działaczka społeczna.
W 1911 roku Agnes Smedley została przyjęta jako „wolna słuchaczka” w Tempe Normal College, który później stał się Arizona State University.
Choć nie miała matury, szybko imponuje swym rówieśnikom i profesorom umiejętnościami pisania i przemawiania podczas debat.
Na zdjęciu, z mieszkankami żeńskiego akademika.
Smedley współpracuje dla indyjskiego nacjonalisty Lali Lajpat Rai i szybko zaangażuje się w jego walkę o niepodległość Indii.
W 1918 roku została aresztowana za szpiegostwo i oskarżona o niezarejestrowanie się jako agentka indyjskich nacjonalistów.
Była przetrzymywana w Nowym Jorku przez kilka tygodni, zanim zarzuty zostały oddalone.
Całkowicie rozczarowana Stanami Zjednoczonymi wyjeżdza do Europy.
Od 1919 do 1928 mieszka w Berlinie z przywódcą indyjskich nacjonalistów Virendranath Chattopadhyaya.
Uczy języka angielskiego na Uniwersytecie w Berlinie, kończy studia azjatyckie i pisze artykuły do kilku czasopism.
Pomaga również w stworzeniu pierwszej publicznej kliniki antykoncepcyjnej w Niemczech.
Rozpoczyna psychoanalizę, próbując zwalczyć depresję, a jako formę terapii zaczyna pisać autobiograficzną powieść „Córka ziemi” (1929).
W 1928 roku Smedley wyjechała do Chin jako specjalna korespondentka „Frankfurter Zeitung”.
Ze swojej bazy w Shanghai’u udaje się w ogległe regiony Chin, dużo podróżuje, zaprzyjaźniając się z pisarzem Lu Xunem. Z entuzjamem zdaje sobie sprawę z rozwoju rosnącego ruchu komunistycznego.
Publikuje także książki o Chinach („Chinese Destinies”, 1933, „China's Red Army Marches”, 1934), które wspierają ruch komunistyczny.
W 1936 roku wyrusza w podróż, aby dotrzeć do północnych Chin pod kontrolą komunistów.
Na zdjęciu zrobionym w Szanghaju w lutym 1933 roku. :
Smedley, Soong Ching-ling- żona Sun Jat-sena, Lu Xun - pisarz uznawany za najwybitniejszego chińskiego autora XX wieku, Bernard Shaw – irlandzki dramaturg i prozaik i Cai Yuanpei (rektor Uniwersytetu w Pekinie, znany z krytyki kultury chińskiej, która doprowadziła do ruchu 4 maja)
W 1930 roku związała się z Chińską Ligą Praw Obywatelskich.
Na zdjęciu :
od lewej: Lin Yutang (pisarz i tłumacz), Lu Xun (jeden z głównych chińskich pisarzy XX wieku), Song Chingling (żona Sun Yat-sena), A.Smedley i Li Peihua.
W grudniu 1936 r. znajduje się w Xi'an, prowadząc w języku angielskim programy dotyczące schwytania Czang Kaj-szeka przez mandżurskie oddziały rebeliantów.
Na początku 1937 roku dociera do siedziby Mao Zedonga w Yan'an w północno - zachodnich Chinach.
W 1938 r. publikuje „Chiny walczą: Amerykanka z Ósmą Armią” opisującą swoje doświadczenia w prowincji Shanxi.
W Hankou (dzisiejszy Wuhan) współpracuje z korpusem medycznym Chińskiego Czerwonego Krzyża i zbiera wszelkie środki finansowe dla Armii Czerwonej.
Zhou Enlai spotkał Smedley (w środku), amerykańskiego generała Carlsona (drugi od prawej) i innych zagranicznych przyjaciół w Hankou w 1938 roku.
Następnie podróżuje przez środkowe Chiny z nową Czwartą Armią stanowiącą komunistyczną partyzantkę, po obszarach kontrolowanych przez Japonię, składając od czasu do czasu raporty dla „Manchester Guardian”.
Smedley po raz pierwszy spotyka przyszłego wojskowego i polityka Zhu De w Yan'an w 1937 roku.
W swojej książce „The Great Road” opisuje późniejszego twórcę Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej jako niskiego lecz krzepkiego żołnierza w swoim niebieskim mundurze, siedzącego przy oświetlonym świecą biurku.
Ten pięćdziesięcioletni mężczyzna z głębokimi zmarszczkami na twarzy, z grubymi ustami, na których maluje się powitalny uśmiech jest łagodny i przyjacielski.
Wyciąga do niej rękę i całuje ją w policzek (co w obyczajach chińskich należy do rzadkości).
Smedley wróciła do Stanów Zjednoczonych w maju 1941 roku z powodu złego stanu zdrowia, gdzie nadal pisała o Chinach .
W Ameryce wygłasza przemówienia i pisze artykuły, aby pokazać społeczeństwu prawdziwą sytuację wojny i oporu przeciwko japońskiej agresji w Chinach oraz zbiera datki dla narodu chińskiego.
W 1949 r. opublikowano raport wywiadu armii amerykańskiej, który skandalicznie oskarżył ją za szpiegostwo. Grozi jej postępowanie sądowe. Wkrótce sekretarz armii uważa, że oskarżenie nie jest poparte żadnymi konktetnymi dowodami.
Nadchodzi jednak era makkartyzmu.
Reputacja Smedley jest nieodwracalnie nadszarpnięta i nie może ona znaleźć pracy.
W 1944 roku Agnes Smedley znalazła się pod obserwacją FBI i została poddana ścisłej cenzurze, nazywana jest „notoryczną komunistyczną ekspertką na Dalekim Wschodzie”
Jesienią 1949 roku rozczarowana Agnès Smedley schroniła się w Anglii, gdzie pracowała nad ukończeniem „The Great Road” i „The Life and Times of Zhu De” - biografii chińskiego komunistycznego przywódcy wojskowego Zhu De.
Jej książka o Zhu De została opublikowana pośmiertnie w 1956 roku.
Zmarła nagle 6 maja 1950 r. w Londynie w wieku 58 lat, po operacji owrzodzenia z powodu niewydolności krążenia.
W ostatnich dniach życiach Agnes miała ochotę wrócić do Chin, mówiąc:
„Ponieważ moje serce i umysł nie znalazły spoczynku w żadnym innym kraju na świecie poza Chinami, życzę sobie, aby moje prochy spoczęły razem z poległymi chińskimi rewolucjonistami”.
Życzenie to zostało spełnione rok po jej śmierci, kiedy prochy zostały złożone na rewolucyjnym cmentarzu Babaoshan w Pekinie w 1951 roku. Cmentarz ten jest miejsce spoczynku czołowych przywódców rządowych i bohaterów rewolucji.
Została pochowana z honorami w obecności 800 osób, w tym wielu chińskich przywódców.
Na jej nagrobku:
„Pamięci Agnes Smedley, amerykańskiej pisarki rewolucyjnej i przyjaciółki narodu chińskiego”.
Cały swój majątek przekazała jednemu z najwyższych przywódców Chin, Zhu De.
Jej popiersie na dziedzińcu Muzeum Lu Xuna w Pekinie.
Muzeum to zostało założone w 1956 roku na miejscu dawnej rezydencji Lu Xun mieszczącej się wokół jeziora Houhai.
Inne tematy w dziale Kultura
