Petera Singera projekt "cywilizacji śmierci" (1)

Debata nt. etyki nie jest w Polsce zbyt ciekawa (swoją drogą - czy w ogóle jest taka debata?). Z jednej strony mamy hierarchów i profesorów kościelnych wspieranych przez posła Gowina czy red. Terlikowskiego. Z drugiej - formacje lewicowe oficjalnie promujące jakiś humanizm laicki, w praktyce z bardzo rozmytym i wewnętrznie sprzecznym profilem etycznym. W efekcie obserwujemy "debatę" w której jedna strona jest warta drugiej: naprzemian padają oskarżenia o gwałcenie praw kobiet do samostanowienia i o szerzenie cywilizacji śmierci. Wszystko bardzo emocjonalnie, populistycznie, bez jakiejkolwiek nadziei na progres.

Jednocześnie w krajach zachodnich zachodzą bardzo ważne zmiany: już ok. 40 lat temu większość z nich zalegalizowała aborcję, teraz toczy się walka o związki par jednopłciowych i eutanazję. Wynik jest raczej przesądzony. Polacy patrzą i nie rozumieją skąd te zmiany się biorą. Tradycjonaliści widzą w tym jakiś spisek elit i różnych lobby (farmaceutycznych, homoseksualnych, itd.).

Większość nie zdaje sobie nawet sprawy z tego, że jednym z ważniejszych źródeł tych trendów może być kwitnąca etyka akademicka. Oczywiście nie jestem naiwny - raczej nie ma kraju na świecie, którego obywatele zaczytywaliby się w pracach etyków. Mimo wszystko ich oddziaływanie jest silne, co bardzo łatwo wykazać - sam jeden Peter Singer "odmienił oblicze tej ziemi" w zasadzie zakładając ruch obrony zwierząt swoją książką "Animal liberation" z 1975. Przez kilka dekad, które upłynęły od jej publikacji porozrzucane kluby ochrony piesków i kotków przekształciły się w potężne organizacje typu PETA przeforsowano regulacje prawne zakazujące pewnych metod hodowli, w restauracjach pojawiły się menu wegetariańskie. A w ochronie zwierząt nikt pierwotnie nie ma egoistycznego interesu.

Peter Singer jest australijskim etykiem żydowskiego pochodzenia. Urodził się w 1946 roku, jego rodzina ucierpiała bardzo poważnie w wyniku holocaustu w Europie. W swojej pracy naukowej zajmuje się etyką ze szczególnym uwzględnieniem bioetyki. Związany m. in. z uniwersytetami w Oxfordzie i uniw. Princton. Jest współczesnym kontynuatorem ruchu utylitarystycznego, uczniem R. M. Hare, którego "utylitaryzm preferencji" rozwija i stosuje. Zajmuje się bardzo szerokim zakresem problemów. Nawołuje do zaprzestania przemysłowej hodowli zwierząt na pożywienie oraz większości eksperymentów z ich udziałem. Nie widzi nic złego w aborcji oraz (co często jest używane, by na wstępie uwolnić się od obowiązku poważnego zmierzenia się z jego propozycjami) zabijaniu upośledzonych niemowląt przez kilka pierwszych tygodni ich życia. To akurat może wydawać się szokujące, choć dowodzi, że Singer nie stosuje podejrzanych tricków typu "w dwudziestym entym tygodniu życia co prawda można przeprowadzać aborcję, ale narodzonego w tym okresie noworodka trzeba traktować jak pełnoprawnego człowieka i wszystkimi siłami starać się go ratować",.Dopuszcza eutanazję chorych na życzenie oraz eutanazję osób trwale pozbawionych świadomości, o ile wcześniej nie były temu przeciwne. Nawołuje, by pomóc obywatelom krajów ubogich ofiarując instytucjom charytatywnym część swoich dochodów. Ostrzega przed zmianami w biosferze ziemi.

Jest to dawka trudna do strawienia dla osób deklarujących, że swoje źródła etyki czerpią z objawienia religijnego. Warto jednak czytać Singera. Nawet po to, by go zwalczać - jego argumentacja jest na tyle spójna i logiczna, że może zostać uznana za doskonały wstęp do "cywilizacji śmierci" - nie kluczącej, lecz otwarcie mówiącej o swoich planach i tłumaczącej dlaczego uważa to, co uważa. "Etyka praktyczna" w której Singer w pigułce opisuje swoje poglądy nie jest trudna do zdobycia w polskich księgarniach. Czy nie warto poświęcić kilku godzin na jej lekturę , by zrozumieć ważny nurt współczesnego świata? Zapewniam, lektury Singera się nie żałuje.