Decyzja Prezydenta Bidena, aby do Norwegii przerzucić kilka strategicznych bombowców amerykańskich B-1B „Lancer” („Ułan”) nie zaskakuje. Od dawna Rosja podejmuje bardzo agresywne działania w przestrzeni powietrznej niedaleko granic Norwegii. Bardzo często dochodzi tu do spotkań samolotów NATO i maszyn rosyjskich. Dotyczy to też innych państw NATO, zarówno na północy Europy jak i południu.
Po stronie rosyjskiej są to turbośmigłowe maszyny Tupolew Tu 95 lub ich wersja rozpoznawcza i zwalczania okrętów podwodnych Tu 142. To maszyny pamiętające lata pięćdziesiąte, kiedy zostały skonstruowane. Ich kadłuby oparte są na bombowcu Tu-4, który był kopią słynnej B-29 „Superfortress”. Do wykrywania tych samolotów NATO nie potrzebuje radarów, choć w ich wiązce świecą jak choinki bożonarodzeniowe. Są bardzo głośne i kiedy maszyny te przebywają nad morzami, wykorzystuje się boje hydroakustyczne globalnego systemu śledzenia łodzi podwodnych. Te hurkoczące ośmioma przeciwbieżnymi śmigłami maszyny, mają na pokładzie stosunkowo nowoczesne systemy uzbrojenia. Ich zdolność do penetrowania przestrzeni powietrznej NATO jest właściwie zerowa, ale stale symulowane są próby jej naruszania. Oczywiście powodem jest rozpoznanie systemów obronnych zarówno wielkiej Brytanii jak i Norwegii. Zdarza się, że maszyny te zapuszczają się blisko brzegów Szwecji.
Eskortowane są przez Migi 31. To unowocześniona wersja Miga 25. Samolot szybki, ale o małych możliwościach manewrowych. Mig 31 przenosi jednak rakiety dalekiego zasięgu powietrze-powietrze i stosunkowo nowoczesny radar, co czyni go dość groźnym przeciwnikiem. Czasem Tupolewom towarzyszą maszyny Suchoja. Te wysoko manewrowe samoloty mają już większy potencjał bojowy, jako klasyczne myśliwce wywalczające przewagę powietrzną.
Na spotkanie NATO wysyła swoje F-16, Eurofightery „Typhoon” lub - od pewnego czasu - najnowsze F-35 „Lightning”.
Jak widzicie dzieje się dużo. Spotkania nie przebiegaj zgodnie z procedurami tego typu akcji przechwytywania, a rosyjscy piloci szczególnie na Morzu Czarnym i Bałtyku zachowują się niesłychanie nieodpowiedzialnie wykonując ryzykowne manewry. Jedynie stalowym nerwom dowódców okrętów i samolotów NATO zaczepianych prze Rosjan, możemy zawdzięczać, że jeszcze nikt nie nacisnął guzika start dla rakiet woda-powietrze, spustu lufowej artylerii przeciwlotniczej lub nie odpalił żadnej rakiety w powietrzu.
To zachęca rosyjskich pilotów bezdyskusyjnie niepozbawionych fantazji, ale pozbawionych poczucia odpowiedzialności do jeszcze ryzykowniejszych zaczepek. Nieoficjalnie mówi się, że decyzja wysłania B-1B „Lancer” do Norwegii podjęta została wobec łamania przez Rosjan wszelkich dopuszczalnych granic zbliżania się do zespołów okrętów.
„Ułan” to niezwykła maszyna, która została skonstruowana jeszcze w latach sześćdziesiątych.
Program rozwoju tego bombowca strategicznego zawiesił Prezydent Carter w 1977 roku. Nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło. Bo w tym czasie udało się dokonać wielu odkryć w zakresie technik zmniejszających widzialność radarową samolotów. Super tajny projekt Lockheeda, zaowocował pierwszymi udanymi lotami maszyn przełomowej generacji.
Zatem koncepcja samolotu latającego na dużej wysokości nawet z dużą prędkością naddźwiękową nie była szczególnie pociągająca dal speców Pentagonu.
Wykreślenie przez Cartera B-1A z programu rozwoju spowodowało, że Rosja uznała USA za słabego partnera i bezczelnie kłamiąc i łamiąc podpisane traktaty rozbrojeniowe wprowadziła do uzbrojenia bombowce Tu-22 M. Oznaczenie sugerowało, że chodzi o modyfikację starocia jakim wtedy był Tu-22. Jednak Tu-22M był zupełnie nowym samolotem o zmiennej geometrii skrzydeł zdolnym do penetrowania przestrzeni powietrznej NATO.
To spowodowało, że Prezydent Reagan odkurzył projekt B-1.
Zakłady Rockwella były na to przygotowane i zaproponowano zmianę koncepcji maszyny na latającą na bardzo małych wysokościach, czyli poniżej 60 metrów nad gruntem. Co więcej postanowiono przekonstruować maszynę tak, że wykazywała się cechami zmniejszonej widzialności w zakresie radarowym.
Zoptymalizowano wloty powietrza do silników tak, aby wykazywały maksymalną sprawność na niewielkich wysokościach i ograniczały możliwość „obserwacji” przez radary wroga wirników sprężarek silników. Dodano powłoki pochłaniające emisje radarowe. Ogromny samolot dawał odbicie radarowe porównywalne do tego, jakie daje maleńki F-16!
Absolutnym cudem techniki były małe skrzydełka umieszczone z przodu kadłuba. Mogą się one wychylać w dół i w górę bardzo szybko. Podłączone są do systemu procesorów sterujących nimi tak, aby podczas lotu w turbulentnej atmosferze zmniejszały obciążenia działające na ponad 44 metrowej długości kadłub.
Tu B-1B prezentuje się w pełnej krasie:
Lot na małej wysokości odbywa się zawsze w obecności przyziemnej warstwy turbulentnej, kiedy wieje nawet mały zefirek. W słoneczny dzień dochodzi do tego termika, czyli kominy ciepłego powietrza wznoszącego się w górę i obszary duszenia, czyli prądy opadające. Nie są to rozległe obszary i mają często średnicę ok. 200 metrów lub nawet mniejszą. Maszyna podczas lotu nad terenem nieprzyjaciela rozwija długotrwale prędkości przydźwiękowe, czyli bliskie 300 m/s, a na nieco większych wysokościach lub krótkotrwale, i ponaddźwiękowe. Zatem przekraczanie kolejnych obszarów wznoszącego i opadającego powietrza jest niczym jazda po kocich łbach, w ogromnym stopniu niszcząca konstrukcję maszyny i wyciskającą z załogi siódme poty, męcząc ją okrutnie. Małe skrzydełka oszczędzają samolot i załogę wytwarzając siły kompensujące rzucanie maszyną.
Lot na tak małej wysokości nie byłby możliwy bez odpowiedniego radaru, który podając dane do komputera pokładowego ustala z maszyną strategię pokonywania przeszkód terenowych bez udziału pilotów, bo wszystko dzieje się zbyt szybko dla ludzkich zmysłów. Tak, więc komputer poprawia ruchy sterami biorąc czynny udział w sterowaniu kolosem.
Maszyna ustawia też skrzydła pod takim kątem, aby dla danej prędkości zapewnić optymalne parametry aerodynamiczne.
Jest to bardzo ważne, bo w czasie zmian prędkości zmienia się też konieczność wyważenia maszyny. To normalne dla każdego profilu aerodynamicznego zjawisko wymaga trymowania powierzchni sterowych, co z kolei daje niepożądane opory generowane przez przechodzący na inny kąt natarcia płatowiec. Temu zjawisku zapobiegają skrzydła o zmiennej geometrii, zapewniając odpowiednie optymalne położenia środka ciężkości maszyny bez dodatkowego generowania oporów przez zbyt duże kąty natarcia
Samolot posiada w komorach bombowych rewolwerowe zasobniki-wyrzutnie pocisków samosterujących lub bomb jądrowych. B-1B zabiera tych bomb 24 sztuki po dwanaście na bębnie. To termonuklearne bomby o programowalnej sile wybuchu typu B-61. Może zabierać do ponad 60 ton uzbrojenia! To jest dwa razy więcej niż słynny B-52, mimo, że jest od niego mniejszy.
Zasięg maszyny to 12 000 km!
Stacjonowanie tych maszyn w Norwegii musi dać do myślenia rosyjskim strategom.
Inne tematy w dziale Polityka
