Miranda del Ebro | Kartki z podróży

kartkazpodrozy.blog.onet.pl/miranda-del-ebro/ Translate this page

Miranda del Ebro. 28 paź. 29 października. Ostatnio przypomniałem sobie o Antonim Kępińskim – psychiatrze, pisarzu, filozofie … . Kiedyś, na przełomie ... Więzień Stanisław Wysocki wspominał – „Często w nocy budził nas przeraźliwy krzyk skazańca przytroczonego do krat i bitego do utraty przytomności”. W kwietni 1941 ...

Frankistowskie obozy koncentracyjne – Wikipedia, wolna encyklopedia

https://pl.wikipedia.org/wiki/Frankistowskie_obozy_koncentracyjne Translate this page

Już powstały w 1937 obóz w Miranda de Ebro, został oparty na modelu zastosowanym w III Rzeszy. Obóz był wprowadzony ... Według Stanleya G. Payne'a po zwycięstwie Franco w więzieniach i obozach pracy znalazło się 270 000 republikanów, z których zwolniono 220 000 w ciągu pięciu lat. Brytyjski historyk Antony ...

KZ-Syndrome: A Selection of the Most Essental Polish Bibliography ...https://www.mp.pl/.../173694,kz-syndrome-a-selection-of-the-most...

Translate this page

... Dr. Antoni Kępiński (1918-1972), subsequently professor and director of the Psychiatric Clinic, as well as by lung specialist Dr. Stanisław Kłodziński (1918-1990). It is worth noting that both of them were former prisoners of concentration camps: Kępiński was interned in the Spanish concentration campMiranda de Ebro for ...

Image result for miranda del ebro concentration camp

http://memoiredeguerre.pagesperso-orange.fr/biogr/st-hilaire.htm

Lionel de La Haye Saint Hilaire : Prisonnier à Miranda (Espagne)

(Source: Entre Everre et Minette" n°12 )

Nous recherchons des témoignages

Avant de débarquer en Provence, le 15 août 1944, en baie de la Nartelle, Lionel de La Haye Saint Hilaire a connu un parcours assez chaotique avant de rejoindre l'armée B de l'armée française, sous les ordres de De Lattre de Tassigny. Il évoquer son parcours.

"En 1941/1942, j'ai vingt ans. Je suis étudiant à Paris en deuxième année aéronautique et construction automobile. Je participe au mouvement de résistance par des distributions de tracts. Pour échapper à l'occupation allemande qui rafle tous les jeunes, il ne faut pas rester ici. J'ai déjà deux frères prisonniers et un cousin à Londres.

En janvier 1943, je quitte la France avec deux autres camarades. Sur la ligne Paris / Bordeaux, je suis contrôlé trois fois. Dans chaque gare, trois Allemands montent dans le train pour le contrôle d'identité : un à l'avant, l'autre à l'arrière et le troisième au milieu. Lors du contrôle des feldgendarmes, je tremble de peur : heureusement que je suis assis ! En tant qu'étudiant à Paris, j'ai une carte d'identité en règle mais je me suis inventé un alibi pour me rendre près de la frontière espagnole. J'ai sur moi une fausse lettre d'une supposée tante à qui je dois rendre visite à Pau. Mes deux camarades ont moins de chance, ils sont arrêtés et emmenés menottes aux mains.

Passé Pau, les Pyrénées sont franchies par des chemins périlleux, pour rejoindre les FFL (Forces Françaises Libres). Mais arrivés en Espagne, nous sommes cueillis et emprisonnés : 15 jours à Elizondo, puis trois semaines à Pampelune avant d'être transférés le 13 juillet 1943 au camp de Miranda avec ses miradors et de nombreux rangs de barbelés. C'est le camp de la faim, de la soif, de la souffrance où je retrouve mon frère, lui aussi interné. Je croise également des aviateurs anglais et français, mais aussi de nombreux prisonniers de droit commun.

C'est la Croix-Rouge américaine qui nous libère le 12 novembre 1943. Les alliés ont obtenu de Franco que les prisonniers ressortissants européens soient placés sous contrôle américain.


Camp de la Miranda de Ebro


Carte d'"étranger, clandestin" (photos coll. L de St Hilaire)	Fiche "Croix-Rouge"

Un train nous emmène de Miranda à Malaga. J'embarque sur un rafiot, aux couleurs francoanglaises, qui gite beaucoup sur bâbord. De nombreux juifs français, qui ont échappé aux rafles nazies, y ont pris place. Passé le détroit de Gibraltar, nous arrivons à Casablanca, où je signe mon engagement. De Gaulle et Giraud sont présents en Afrique du Nord. L'armée B se constitue sur les restes de l'armée française, sous les ordres de De Lattre de Tassigny. Je suis incorporé 2ème classe au 3ème R.C.A. (Régiment des Chasseurs d'Afrique) commandé par Lamaze. Ma formation se déroule au cours de l'hiver 43/44 au camp de Bello au Maroc puis au sud d'Alger où l'armée B s'est regroupée. A l'issue de la formation, je passe sous-officier, grade maréchal des logis, l'équivalent de sergent. Le 3ème R.C.A. forme un peloton commando pour lequel je me porte volontaire. C'est ainsi que je débarque en baie de la Nartelle en Provence et participe à toute la campagne de France et d'Allemagne.

Troupes coloniales engagées dans l'armée B, en route vers les côtes de Provence,10-16 août 1944 (source : réf TERRE 264-5917, photographe SCA)

Liens externes:

Quelques prisonniers célèbres ayant séjourné au camp de la Miranda de Ebro:

Félix Gouin, futur chef du Gouvernement provisoire de la République française
Jacques Monod et François Jacob, Prix Nobel de physiologie ou médecine
Georges Bidault, futur chef du Gouvernement provisoire de la République française
Daniel Cordier, secrétaire de Jean Moulin, historien, galiériste, interné à partir de 1944.

http://www.ww2escapelines.co.uk/miranda-de-ebro-spanish-concentration-camp/

Home
Miranda De Ebro – The Spanish Concentration Camp

DAILY LIFE AT MIRANDA DEL EBRO CONCENTRATION CAMP

by Maurice Chauvet

(This is a reproduction of an article first published in Newsletter 3 in 2004)

The arrival in Spain of an evader or escaper did not mean that the danger of capture was over. Escapers and evaders still ran the risk of being collected in by the Spanish police and taken to the concentration camp at Maranda de Ebro, near Vitoria. Those unfortunate to end up there usually spent many months of boredom and deprivation, waiting and hoping for their name to appear on the list of men to be released as a result of British diplomatic pressure. Although most people have never heard of Maranda de Ebro, to the men incarcerated there, the name evokes very unpleasant memories.

There were almost 200 concentration camps constructed throughout Spain by the Franco regime. Most housed Spanish nationals who had either supported the former Republican government in the Civil War, or were thought to pose some sort of threat to Franco. Miranda was the largest and originally built to incarcerate the remnants of the International Brigade, some 600 – 700 men of many nationalities. Later it was enlarged to accommodate the men caught trying to escape from France via Spain to Gibraltar or Portugal and, by the end of 1942, the number of detainees had risen to over 5000. It was the only camp used to detain non Spanish nationals who were trying to escape from Occupied Europe. There is little doubt that the Nazi regime were involved in advising the Spanish on how to build and run Miranda, as their Police Attache in Madrid, one SS Stubaf Paul Winzer was sent to Spain specifically to assist the Franco regime.

Understandably, after having managed to escape from the Germans, and the hardships endured in trekking over the Pyrenees, especially in winter, being captured on arrival in Spain was a terrible setback for escapers and evaders.

It was also very disheartening for the brave people in Holland, Belgium, and France, who had risked so much to get them into Spain. But, in spite of the unpleasant detention, most were eventually released and reached England safely. While those not caught by the Spaniards, made it in shorter time, thanks to the untiring work of the British Consuls at Bilboa and Barcelona who used their diplomatic cars to collect them from the border areas (often in a car boot), and take them to Madrid, where the escaper or evader was transferred to another car which took them on to Gibraltar

Living standards at the overcrowded camp were appalling. There was only one tap to serve the whole camp, and the food was awful and insufficient. Boredom sapped the men’s morale and to combat this, Maurice Chauvet, who had been a scout leader before the war, organised and trained men in his barracks as a scout pack so as to keep them occupied. (The padlocked wolfs head with which he signs his Miranda cartoons was the insignia of his Scout pack).

The way the Spanish guards treated the detainees very much depended on the progress of the war. If the Allies were not doing well the treatment was harsh, and the food quality and quantity was poor. But it all improved markedly when a battle had been won and the war seemed to be turning in their favour

Eager to join General de Gaulle’s Free French Forces in England Chauvet and two Norwegian sailors had set off from a Moroccan port in a small dinghy, on the 13 October 1941, and started rowing towards Gibraltar. After several days at sea they were picked up frozen and starving, by a Spanish patrol boat and taken to Algeciras, where they were put into a military prison. The Norwegians were liberated by their Consul, but Chauvet was sent to Miranda. Released in April 1943, after 15 months of deprivation, he finally reached England (via Lisbon, Gibraltar, and Casablanca ! ), where he joined 4 Free French Commando, attached to Lord Lovat’s Commando Brigade, and on D-Day, was one of the first Frenchmen to land in France at Ouistreham.

After the war Maurice lived in London, returning to France after the death of his wife, and retired to Ouistreham where he had landed on D-Day with the Free French Commandos. He was the author of an illustrated book for French school children about the Commandos, and had written a book about his long journey to reach England, and his subsequent adventures with the Commandos (Mille et un jours pour le jour J, published by Michel Lafon 1994). He was also technical adviser for the film ‘The Longest Day’.

Maurice Chauvet died at Ouistreham in 2002.

Thanks to member Pierre Wilson for forwarding to the Society the information written by Maurice Chauvet.

If you are interested in further reading the following articles may be of interest.

Miranda del Ebro

Campo de Concentration de Miranda de Ebro August 1941 – March 1943 by Władysław Popiołek,

Jak wyglądało życie w obozie relacjonuje jeden z więźniów Władysław Popiołek

http://www.ww2escapelines.co.uk/campo-de-concentration-de-miranda-de-ebro-august-1941-march-1943/

Campo De Concentration de Miranda De Ebro August 1941 – March 1943

Campo de Concentration de Miranda de Ebro
August 1941 – March 1943

Władysław Popiołek

The Franco-Spanish border August 1941

In August 1941 my friend and I managed to reach Hendaye, on the Franco-Spanish border, and considered our options to get across the River Bidassoa. We waited a few hours, watching the guards’ huts, and the flowing river, and started to swim at the point where there was a small island (the Ile de Faisans) in the middle. The water came up to our chests, and although my friend was a good swimmer, I was not. One of the border guards must have heard us and we arrived at the far bank to find him pointing a loaded gun at us. We climbed out and stood on the bank, dripping wet and miserable.

We were taken to the guardroom, and searched. They took the 700 francs that I had saved for the journey. We were then taken to a house built against the hills, and shut in the cellar. We were in Irun, Spain, cold, wet, miserable and hungry. There were three other prisoners, one bulb lit the cellar, and the bed to sleep on was just wire mesh. The next morning we had food, but I couldn’t eat most of it and gave it to the others who were very hungry. At this point I was still hopeful that Spain, being a neutral country would send us on our way.

One more night passed in the same way, and then on 6th August 1941, two guards arrived with another Polish prisoner. We were then chained together, with guards holding the ends of the chains, and taken through the town to the station where we boarded the train to Miranda, when we were given bread and water. It was normal for The Guardia Civil to escort prisoners through the streets in this way, but it was a shock to us.

Arrival at the Camp
At Miranda they took us to the camp, where over the large gate were the words “Campo de Concentration de Miranda de Ebro”. There were stone walls topped with high barbed wire, a walkway for the guards and observation posts behind the wall overlooking the whole camp. This camp, which has since been demolished, was built under the supervision of the Germans to house the prisoners of Franco in the Spanish Civil War. Wysocki in his book ‘Urge to Live’ tells that after the “Liberation” of Miranda de Ebro by the Franco forces in the Civil War, 150 Republicans were executed in the place where the camp was later built. Women and children were whipped through the streets. There had been many atrocities on both sides, and there were still Spanish prisoners in the Camp during our imprisonment there.

We were handed over to the NCO on duty and our details taken down. We declared ourselves to be Poles, and were handed over to a ‘Cabo’ (a former prisoner, in charge of a barrack) who allocated us an area of a bare wooden floor about 2m x 2.5m between the three of us. It was very warm in the day, but cold at night and we had no mattress or pillows, just one thin blanket. It was extremely difficult to keep clean and free of lice and fleas. About halfway through my stay the head of the Polish Group, Captain Snarski, negotiated to have our underclothes washed and boiled by an outside laundry, which whilst it did not get rid of the bedbugs, helped somewhat.
Władysław Popiołek, Miranda de Ebro
Daily Life

Every morning and evening all the inmates had to attend the ‘bandera’ and shout “Aviva Franco, Aviva Espana”. We all had to stand to attention, with arms raised, to honour the Spanish flag going up the mast.

We worked at moving stones from the nearby quarry to the river. A bulldozer today would manage it in a few hours, but it took us a back breaking year. Stones were put into baskets and two prisoners would each take a handle. Wood had to be unloaded from the railway wagons, for cooking, and the guards would beat us if this was not done quickly enough. Beatings and whippings were commonplace, and injured prisoners were often thrown into solitary confinement. There were accidents and several of the prisoners become mentally ill.

As hard as our life was in the Camp, we felt even sorrier for the Spanish who were kept there, and treated worse than animals. All over Spain people lived in extreme poverty, but to watch these prisoners being so ill treated and searching the dumps and rubbish heaps for scraps to eat was unbearable. The very young, and the very old, priests who refused to recognise Franco, anyone who crossed the regime’s path, all of them squeezed into barracks with wooden floors and no blankets.

There were many nationalities in the Camp as well as the Spanish. I was, however, in a community of Poles, who had arrived from various directions, and who still wanted to fight against the Nazis and return to Poland. When I arrived there were about 270 of us, but this rose to about 1000. The Poles had organised themselves from the word go and this helped, to be part of a large group.

Food
The food was little and very bad. Aged eighteen I dreamed only of having enough bread to eat. On Franco’s birthday and on a few other special days we were given such things as paella, which tasted delicious to me.

The normal ration was a small piece of bread in the morning with weak coffee. At midday we had a ladle of indifferent ‘slop’ and the same for supper. The worst for me was when the ‘slop’ was based on the shucks of broad beans, and despite being terribly hungry, I just could not stomach this. We were given a few pesetas from the Polish Legation in Madrid and some free cigarettes. As I did not smoke I gave them to my friends. The pesetas could be spent at a rough and ready ‘canteen’ which had large onions, wine and on very rare occasions a few bocadillos (small bread rolls with perhaps a little cheese in them) for sale. I never managed to buy one in the whole time I was there.

Hunger Strike
In an attempt to get the conditions of the Camp improved, the Poles organised a hunger strike. It began on January 6, 1943 when all Poles (about 700 of us) refused lunch. The Czechs and Yugoslavs then followed suit and in the end all the other nationalities joined in, except for the Spanish prisoners. I can remember becoming very weak. A total of around 4000 eventually took part. According to Wysoki, the first prisoners to collapse from hunger were the French, then the Belgians and then the English. I recall the strike as lasting about a week, after which we were allowed to get some extra rations in the form of tinned food from the Polish Legation in Madrid. I understand the strike ended following negotiations with the British Ambassador and others who came from Madrid to visit the camp authorities. It helped that there had recently been military successes on the part of the Allies. So we were promised improved camp conditions.

Studies
One afternoon I was sitting outside one of the barracks with 2 or 3 friends when a drunken Polish merchant sailor came round the corner and started to attack one of my group with a broken bottle. I tried to reason with him, but my intervention ended up with me having a cut head and being taken to the acting Polish doctor. He was Leon Slupinski and he had an assistant called Sgt. Kanski, who later joined the Polish paratroopers. Leon was a medical student from the University of Wilno who served in the Karpathian Brigade, fighting at Narvik alongside the French Foreign Legion. This Brigade was withdrawn from Norway and sent to Brittany after the attack on France on 10th May 1940. On its arrival the Germans were not far away, and Petain had surrendered France and so Leon made his way down to the Mediterranean coast mostly on a bicycle stolen from Germans who had confiscated it from a civilian. For his bravery in Norway he was decorated with the ‘Virtuti Militari’, the highest Norwegian medal and also the Legion d’Honneur. Leon talked to me that day and eventually became the older brother and friend I had never had.

Leon suggested I take lessons in Polish, Polish history, literature and Maths, amongst other subjects. The Poles, whose numbers in the camp had grown to around 1000 at this time, organised lessons which I attended with enthusiasm, and passed courses equivalent to the old school certificate. To some extent conditions started to improve and we were allowed to play football, basketball and running.

Football team end 1942-beg 1943 : Władysław Popiołek 4th from left
The little chapel is in the background

Escapes
There were some escapes. One of the officers I knew, Lieutenant Parylak, escaped through a tunnel that he and others dug from the little chapel. He reached the Polish Legation in Madrid and others were planning to try and escape this way. One Pole, Lieutenant Stanisław Kowałski, was shot by a Spanish officer whilst escaping from the camp on September 4th, 1941. He had been the one who translated the ‘Hoja del Lunes’ every Monday which kept our group connected to the outside world, and he was sadly missed by our group.

Release

Meanwhile outside the Camp, the fortunes of war were changing. It no longer suited the Franco regime to upset the Allies by keeping their nationals imprisoned. Word came through that we were to be released in the spring of 1943. It was agreed that we were to be released in batches of 100. I was given some clothes from an American charity, and a passport, and on 21st March 1943 I and 99 other Poles marched through the gate and onwards to help in the war effort. First though, we went to the cemetery and paid our respects to Lieutenant Kowałski.

Visit to Miranda in 2006

The river Hendaye is still the border between France and Spain, although blocks of flats and houses, and a tarmac footpath winds along the bank.
I went back to the Miranda area to see what was left of the infamous Camp. There were quite a few Basques in the Camp when I was there and they had a lot of sympathy for us at the time. So it was when I returned and described my quest to people living in Vitoria and Miranda, trying to find what remained of the camp. Very little remains, a small stretch of railway track hidden in an industrial estate, and a small plaque that is covered in graffiti.

Graffiti covered and broken, the memorial to the Camp

The area has changed beyond recognition, and the mound where prisoners’ bodies were heaped and covered in quicklime has of course disappeared now. An industrial estate has grown up over the space that the Camp occupied. However the local people still remember, as do all of us who had the misfortune to pass through it.

My wife, daughter and son-in-law came with me on my trip back to Miranda de Ebro. I am pleased to say we all ate very well indeed and stayed at a beautiful hotel.

Audrey and Władysław Popiołek, Vitoria, 2006

zamach na generała sikorskiego

Historia zbrodni, to w obozie koncentracyjnym Mirenda del Ebro można było

zalegalizować wśród 99 + 1 "Mirandczykow przyszłych zamachowcow na

Generala Sikorskiego.

Zalegalizować agentów polskojęzycznych i ich legendować.

Niemcy zaczęli przegrywać z Aliantami II Wojnę Swiatową. Udział polaków

w ocalenie Anglii był bezsporny.

Zorganizowano prowokację. Zamach na Churchilla 2 lipca 1943 roku w Londynie się

nie udał. Partacze ?

Na Generała Sikorskiego 4 lipca 1943 zakonczył się powodzeniem.

Generał Sikorski zginął podczas snu. Uduszony jak twierdzi Redaktor Baliszewski.

Poświęcił kilkanaście lat życia. A nie tak jak prokuratorzy z IPN.

To wielka różnica:

dziennikarz, pasjonat a urzędnik państwowy z pieczęcią !

https://www.youtube.com/watch?v=tJebtj8AgFE

Zamach czy wypadek? gen. Władysław Sikorski - tajemnicza śmierć oczami

patomorfologa i prokuratora.

Zamach czy wypadek? gen. Władysław Sikorski - tajemnicza śmierć oczami patomorfologa i prokuratora. dr hab. Tomasz Konopka, z Zakładu Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego prokurator Dariusz Psiuk, z Oddziałowej Komisji Ścigania zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach. Prowadzący: Piotr Zychowicz Zapraszamy do subskrypcji kanału NPTV na Youtube:: https://youtube.com/nptvpl/?sub_confi... NPTV na Facebook'u: https://www.facebook.com/nptvpl/?fref=ts Realizacja: Jakub Ludwiszewski Marcin Gustaw Osadowski Niezależna Polska TV (NPTV) -------------------------------------------------------------------------------------------------- Nie wyrażamy zgody na użycie materiału w innych kanałach Youtube, Vimeo, dailymotion etc, bez uzyskania zgody. Nadawcy publiczni TV Naziemnej, satelitarnej lub kablowej mogą użyć fragmentów. po spełnieniu poniższego warunku: W materiał Video musi być dodany czytelny adres kanału: http://YouTube.com/nptvpl.

https://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/ipn-ujawnil-jak-zginal-sikorski,84137.html

Naukowcy z IPN i zakładu medycyny sądowej podali raport z sekcji zwłok gen. Władysława Sikorskiego. - Zgon nastąpił wskutek obrażeń wielonarządowych, typowych dla ofiar wypadków komunikacyjnych lub upadku z wysokości - ogłosili na konferencji prasowej. Ale IPN nie kończy śledztwa. Teraz Instytut sprawdzi, czy do katastrofy mogło dojść na skutek sabotażu. Wideo: TVN24 Prokurator IPN Ewa Koj o hipotezach w sprawie śmierci gen. Sikorskiego - Zgon wskutek obrażeń wielonarządowych następuje zazwyczaj szybko, w czasie mierzonym w minutach. W niniejszym przypadku, wobec faktu, że samolot zanurzył się w wodzie, w mechanizmie śmierci można spodziewać się współistnienia utonięcia - mówił dr Tomasz Konopka. - Wobec powyższego wniosku, że śmierć Władysława Sikorskiego nastąpiła wskutek obrażeń wielonarządowych, a zatem najwcześniej w chwili uderzenia samolotu w wodę, rozważanie innych sposobów wcześniejszego pozbawienia życia uważamy za bezprzedmiotowe - oświadczył Konopka. Dodał, że Sikorski był w samolocie. Generał nie był zastrzelony, uduszony ani otruty Według radiologów, wyniki sekcji zwłok pozwalają odrzucić inne mechanizmy śmierci: rany postrzałowe, uduszenie w wyniku zadławienia, czyli ucisku zadawanego ręką w okolicach szyi lub zadzierzgnięcia, czyli uduszenia pętlą. - Stosunkowo dobrze zachowały się narządy szyi, ulegające uszkodzeniom w przypadkach zabójstw przez uduszenie - tłumaczył Konopka. Nie wykluczył natomiast utonięcia jako współprzyczyny śmierci. Również hipoteza otrucia nie obroniła się - W narządach nie stwierdziliśmy obecności takich substancji, które mogłyby uwiarygadniać taką tezę – podkreślił dr Wojciech Lechowicz. IPN przedstawił raport z sekcji IPN przedstawił kompleksowy raport z badań szczątków generała. Na początku zakład genetyki sądowej potwierdził, że zwłoki w wawelskiej krypcie to szczątki gen. Władysława Sikorskiego. Badania porównawcze materiału genetycznego od krewnej generała oraz DNA zachowanego we fragmencie kości i zęba, pobranych podczas ekshumacji zwłok z wawelskiej krypty, potwierdziły to z 99,92 procentową pewnością. Badania antropologiczne pozwoliły z kolei zrekonstruować, jak wyglądał generał w chwili śmierci, a radiologiczne - ustalić ilość urazów. Naukowcy doliczyli się złamań czaszki i żeber, pękniętego uda i stopy, złamanej ręki w łokciu oraz poważnego urazu lędźwiowego odcinka kręgosłupa. Wobec wniosku, że śmierć Władysława Sikorskiego nastąpiła wskutek obrażeń wielonarządowych, a zatem najwcześniej w chwili uderzenia samolotu w wodę, rozważanie innych sposobów wcześniejszego pozbawienia życia uważamy za bezprzedmiotowe Doktor Tomasz Konopka, IPN - Odkryliśmy złamania wyrostków poprzecznych kręgów lędźwiowych od pierwszego do piątego, czyli wszystkich, bo kręgów lędźwiowych jest pięć - mówi prof. Andrzej Urbanik. Jak ustalono wszystkie obrażenia ciała były po prawej stronie, tylko czaszka została uszkodzona po stronie lewej. Wykonana tomografia komputerowa wykazała kilka uszkodzeń czaszki. - Jedno z nich spowodowało "komunikację z obszarem, w którym znajduje się mózg", czyli w czaszce powstał otwór - dodał Urbanik. Sekcja zwłok generała nie została przeprowadzona w 1943 r. po wydobyciu jego ciała z Cieśniny Gibraltarskiej, wtedy nie powstał też profesjonalny raport z oględzin dokonanych przez brytyjskiego lekarza Daniela Canninga. Specjalistycznych badań nie wykonano też, gdy w 1993 r. po ekshumacji trumnę z ciałem Sikorskiego przewieziono do Polski. Śledztwo trwa: awaria, czy sabotaż? Teraz IPN w swoim śledztwie skoncentruje się na tym, czy do katastrofy lotniczej, w której zginął gen. Sikorski, doszło wskutek samoistnego, wadliwego działania urządzeń, czy też miał miejsce sabotaż. Jak podkreśliła naczelnik pionu śledczego katowickiego IPN Ewa Koj, prokuratorzy chcą teraz zebrać cały materiał dokumentalny dotyczący katastrofy w Gibraltarze. Będą analizować dokumenty uzyskane już z archiwów brytyjskich. To był bardzo specyficzny samolot, wyprodukowany w kilku egzemplarzach dla przewożenia tzw. VIP-ów. Jesteśmy na etapie zbierania pełnej dokumentacji, która posłuży później biegłym do wydania kompleksowej opinii w powiązaniu z ustaleniami dokonanymi przez medyków sądowych. Prokurator Piotr Nalepa Śledczy chcą też dotrzeć do pełnej dokumentacji samolotu Liberator B-24, którym leciał Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych. - To był bardzo specyficzny samolot, wyprodukowany w kilku egzemplarzach dla przewożenia tzw. VIP-ów. Jesteśmy na etapie zbierania pełnej dokumentacji, która posłuży później biegłym do wydania kompleksowej opinii w powiązaniu z ustaleniami dokonanymi przez medyków sądowych - mówił prok. Piotr Nalepa. Jak dodał chodzi między innymi o opinię specjalistów na temat przebiegu lotu, wyposażenia samolotu i wpływu tego wyposażenia na obrażenia, jakich doznali pasażerowie Liberatora. Pierwsza sekcja zwłok generała Ekshumacja zwłok gen. Władysława Sikorskiego z podziemi Katedry Wawelskiej została przeprowadzona 25 listopada. Wtedy też pobrano próbki do badań. Jego szczątki ponownie złożono do sarkofagu dzień później. Gen. Władysław Sikorski wraz z córką i grupą współpracowników zginął 4 lipca 1943 r. w katastrofie lotniczej w Gibraltarze. Katowicki oddział IPN we wrześniu 2008 r. wszczął śledztwo dotyczące śmierci gen. Sikorskiego, uznając, że jego śmierć mogła być skutkiem spisku. Wcześniej szczeciński oddział IPN odmawiał rozpoczęcia śledztwa uznając, że generał zginął w katastrofie, a nie w wyniku zamachu . kaw, eko /tr//mat Źródło: TVN24, PAP (http://www.tvn24.pl)

Konferencja prasowa w sprawie wyników badań przyczyn śmierci gen ...

https://ipn.gov.pl/.../10364,Konferencja-prasowa-w-sprawie-wynik... Translate this page

W dniu 29 stycznia 2009 r. o godz.14.00 w sali konferencyjnej Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie, ul. Westerplatte 9, odbyła się konferencja prasowa, w czasie której zostały podane wyniki przeprowadzonych badań w sprawie przyczyn śmierci gen. Władysława Sikorskiego. Andrzej Arseniuk Rzecznik prasowy IPN ...

Śledztwo w sprawie katastrofy w Gibraltarze - Komunikaty - Instytut ...

https://ipn.gov.pl/.../11659,Sledztwo-w-sprawie-katastrofy-w-Gibra... Translate this page

AL 523 należącego do 511 dywizjonu brytyjskich Królewskich Sił Powietrznych, w wyniku czego śmierć ponieśli: gen. broni Władysław Sikorski oraz towarzyszący mu obywatele RP: gen. bryg. Tadeusz Klimecki, płk Andrzej Marecki, por. Józef Ponikiewski, por. Zofia Leśniowska, Adam Kułakowski i Jan Gralewski, tj. o ...

https://www.youtube.com/watch?v=iXxYfPHHmJc

Dariusz Baliszewski o Generale Sikorskim i katastrofie na Gibraltarze

dnia 4 lipca 1943 r. dla PR

http://foxmulder2.blogspot.com/2013/06/najwieksze-sekretykrotka-historia.html

SOBOTA, 29 CZERWCA 2013

Największe sekrety/Krótka historia sabotażu lotniczego - cz. 21 : Operacja "Mur"

Ilustracja muzyczna: Two Steps From Hell - Aura

"Gralewski Jan pseudonim Pankracy wyjechał z Polski 8 lutego na rozkaz ZWZ, wyjechał 23 (czerwca) - odwołany z puczu na Gibraltar celem ewakuacji do Londynu pod nazwiskiem Nowakowski Jerzy, w Lizbonie nie był"
depesza płka Stanisława Karo z Oddziału II N.W. w Lizbonie do płka Michała Protasewicza, dowódcy Oddziału VI N.W. z 25 czerwca 1943 r.

„Z brytyjskich dokumentów wynika, że Anglicy od początku nie wierzyli w katastrofę. Wiedzieli o przygotowywanym zamachu. Jeden z tajnych dokumentów wywiadowczych przesłany przez Intelligence Service do Oddziału II Sztabu Naczelnego Wodza, w którym Brytyjczycy wyliczają znane im i udokumentowane w ciągu trzech lat wypadki kontaktów Polaków z Niemcami, kończy się stwierdzeniem: „Istnieje jakiś drugi aparat wojskowy i cywilny w aparacie gen. Sikorskiego o innych celach i zamiarach, ukrywanych pilnie przed władzami polskimi i angielskimi. Tylko wzajemną i szczerą współpracą Intelligence Ser. i O II można to niebezpieczeństwo usunąć zarówno ze względu na interes Polski, jak i W. Brytanii."
Dr Dariusz Baliszewski

Śmierć gen. Sikorskiego oficjalnie była skutkiem banalnego wypadku komunikacyjnego. Trwała wojna, nie zachowywano procedur, wielu znanych ludzi znalazło w podobny sposób śmierć w powietrzu... Oficjalną wersję wydaje się potwierdzać ekspertyza dokonana przez krakowski Instytut Ekspertyz Sądowych im. prof. Jana Sehn mówiąca, że polski premier i Wódz Naczelny z lat 1939-43 zmarł w wyniku wielonarządowych obrażeń typowych dla wypadków komunikacyjnych. Jego ciało było potwornie zmasakrowane - w czaszce znaleziono drzazgi z kalifornijskiej sosny. Sprawa wydaje się być więc zamknięta. Czyżby? Niektórzy zwrócili uwagę na pewną drobną anomalię odkrytą podczas sekcji. Oddajmy głos drowi Baliszewskiemu:

"Być może uwierzyłbym w wersję wypadku komunikacyjnego, gdyby nie jeszcze jedna rana Sikorskiego zidentyfikowana przez lekarzy. Zmiażdżenie prawej kości piętowej. Można uwierzyć w latające po samolocie skrzynki z daglezji (sosna amerykańska), we wbijające się w majtki i koszulę generała drzazgi wiązu i cyprysu. Można, choć to trudne, uwierzyć, że zamiast się instynktownie skulić w fotelu, wyprostował się. Tylko nie w to, że sam zmiażdżył sobie piętę. Podobne uszkodzenie – zmiażdżenie kości pięty prawej nogi powstać mogło jedynie wskutek uderzenia zadanego z potworną siłą z dołu. A co mogło uderzyć z dołu w nogę człowieka siedzącego w fotelu? Tego obrażenia nie da się logicznie wytłumaczyć. Podobnie jak braku okrzemków na ciele i ubraniu generała, co wskazuje, że nie znalazło się ono w wodzie morskiej ani nie zostało z niej wyłowione."

Jest też również druga anomalia.Dr Daniel Cannig, lekarz,który dokonał w lipcu 1943 r. oględzin ciała gen. Sikorskiego, przyznał po latach w rozmowie z Davidem Irvingiem, że na głowie generała widoczne było tylko rozcięcie o długości jednego cala w okolicy przedczołowej. Ludwik Martel, polski lotnik, który widział ciało z odległości 1,5 m mówi jedynie o drobnej okrągłej ranie na czole. Mecenas Andrzej Kamieniecki który brał udział w 1943 r. w otwarciu trumny gen. Sikorskiego w Londynie mówi o tym, że nie zauważył na twarzy generała żadnych obrażeń. Skąd się więc wzięły straszliwe obrażenia odkryte podczas IPN-owskiej sekcji? Załóżmy, że świadkowie się mylą. Jak powstały wówczas takie rany skoro analiza naukowców z Politechniki Warszawskiej dokonana przez zespół prof. Jerzego Maryniaka wykluczyło, że doszło do wypadku komunikacyjnego. Liberator unosił się bowiem jeszcze przez jakieś 6-8 minut na wodzie - co jest niemożliwe, jeśli uderzyłby z dużą szybkością w morze. Gdyby oficjalna wersja była prawdziwa, pilot zostałby zmiażdżony, a wyszedł z zadrapaniem i skręconą kostką. Zresztą zeznania świadków przeczą oficjalnej wersji. Dwóch Brytyjczyków z wieży kontroli lotów mówiło o wodowaniu z małą prędkością. Jak wspominał brytyjski sierżant Henryk Karbowski vel Henry Carr:

"W relacji Carra wielka maszyna, w pełni sterowna, lecąc bardzo nisko, po prostu "wpadła do kałuży", czyli wodowała. Na ten widok wszyscy zaczęli się śmiać i żartować z nieudolności pilota. W tym, co oglądali, nie było nic tragicznego ani niezwykłego. Podobne wypadki zdarzały się na Gibraltarze często - tutejsze lotnisko należało do bardzo niebezpiecznych. Nikt w nich nie ginął, a następnego dnia niefortunne załogi stawały się obiektem żartów. Zresztą kilkadziesiąt minut później Carr i jego żołnierze rozmawiali z żywym i całkowicie zdrowym drugim pilotem, który o własnych siłach dopłynął do plaży. Przyglądali się jeszcze przez chwilę akcji ratunkowej, ale nie znajdując w niej nic specjalnie ciekawego, poszli spać. Rano czekała ich praca."

Nikt nie słyszał zresztą huku uderzenia samolotu o wodę. Podczas akcji ratunkowej na miejscem wodowania zrzucano flary. Nie obawiano się wybuchu paliwa - wiedziano, że samolot leciał "na oparach". Zwłoki gen. Sikorskiego były ubrane tylko w podkoszulek i spodenki. Czemu rozebrał się w zimnym samolocie, podczas nocnego lotu? Podobnie rozebrane były zwłoki innych osób z polskiej delegacji. Wersja oficjalna nie wyjaśnia dlaczego. Ani tego jak można zginąć w wypadku, którego nie było. Skąd się więc wzięły straszliwe rany na ciele gen. Sikorskiego odkryte podczas ostatniej ekshumacji? Ledwie dwa miesiące wcześniej brytyjskie tajne służby zrealizowały operację "Minced Meat". U wybrzeży Francji wyrzucono ciało "oficera marynarki" z przykutą do przegubu teczuszką z tajnymi dokumentami. Dokumenty były dezinformacją mówiącą, że alianci szykują lądowanie na Dodekanezie a nie na Sycylii. "Oficer" był pensjonariuszem przytułka dla bezdomnych zmarłym na gruźlice. Brytyjscy lekarze spreparowali ciało tak, że wyglądało na "ofiarę wypadku komunikacyjnego" a najlepsi niemieccy specjaliści medyczni się na tym nie połapali.

Utajnione są dokumenty z sekcji i zdjęcia zwłok ofiar katastrofy gibraltarskiej. Utajnione są też fotki i filmy z pobytu gen. Sikorskiego na Gibraltarze - skonfikowane prywatnym osobom. Fotki żywego generała. Dlaczego? Ostatnia wiarygodna relacja dotycząca polskiego premiera na Gibraltarze pochodzi z 4 lipca 1943 r. z godz. 15.00. Skończył on wówczas przegląd kompanii mirandczyków (polskich żołnierzy, którzy przedostali się na Gibraltar z hiszpańskiego obozu internowania Miranda del Ebro) i udał się na spoczynek do pałacu gubernatora gen. Noela Masona Mac-Farlane'a. Wieczorem miał zjeść kolację z mirandczykami. Ten posiłek nagle odwołano . O tym co robił gen. Sikorski później "wiemy" jedynie z relacji Mac-Farlane'a i por. Ludwika Łubieńskiego. Mac-Farlane to człowiek brytyjskich służb, który w 1938 r. szykował zamach na Hitlera. Łubieński to oficer łącznikowy Oddziału VI N.W. z brytyjskimi służbami. Człowiek, którego wielokrotnie złapano na łgarstwach dotyczących Gibraltaru. Dziwnym trafem nie dzielili się swoimi wrażeniami z pożegnania gen. Sikorskiego na lotnisku amerykański, francuski i belgijski oficer łącznikowy ani inni oficerowie ponoć tam wówczas obecni. Zwykle w takich sytuacjach są dziesiątki osób chwalących się, że dotknęli historii a tutaj śmiertelna cisza...

Kluczową postacią dla całej sprawy jest jednak Jan Gralewski, młody kurier AK z Warszawy, traser mający wyznaczać nowe przejścia w Pirenejach. 4 lipca po południu widziano jak żandarmeria wyprowadza go z pałacu gubernatora, gdzie miał czekać na audiencję u gen. Sikorskiego. Później niespodziewanie "dostaje zaproszenie do Liberatora" i ginie w katastrofie. 5 lipca w londyńskim gabinecie płka Protasewicza pojawia się dwóch agentów SOE i pytają się: "Co teraz zrobicie z Gralewskim?". Prowadzono gorączkowe śledztwo w trakcie którego badano m.in. próbki pisma Gralewskiego. Gen. Elżbieta Zawacka "Zo" została przesłuchana w tej sprawie. Pokazano jej niewyraźne zdjęcie martwego Gralewskiego leżącego na pasie startowym gibraltarskiego lotniska.

Gralewski oficjalnie wyruszył z kraju do Hiszpanii 27 marca 1943 r. Tego dnia pisał on jednak do swojej narzeczonej; "popijam likier na tarasie kawiarni w Paryżu". Oddajmy ponownie głos drowi Baliszewskiemu:

"Najwyraźniej w tej historii pojawia się jakiś drugi Gralewski. Tak wynika z relacji Wandy Wolskiej, blisko związanej z rodziną Żarnowskich, którzy mieszkali na Wyspie św. Ludwika w Paryżu, gdzie mieścił się jeden z punktów kontaktowych "Zagrody". Pewnego dnia pojawił się w ich domu dziwny kurier z Polski. Przedstawił się jako Jan Gralewski. Jechał prosto z dworca i był w mundurze niemieckiego oficera. (Gralewski, jeśli wierzyć oświadczeniu jego żony, nie znał niemieckiego i wydaje się mało prawdopodobne, by jechał z Warszawy jako Niemiec). Co jednak najbardziej zdziwiło Żarnowskich, człowiek ten przywiózł bardzo dużo jedzenia (masło, wędliny) i wręczył je ze słowami: "Wiem, że tu w Paryżu cierpicie głód, my w Generalnym Gubernatorstwie jednak mamy łatwiejsze życie!". Dla ludzi, którzy często kontaktowali się z polskimi kurierami i świetnie wiedzieli, jak wygląda życie w Warszawie, słowa te zabrzmiały jak niepojęta prowokacja. Od tej chwili traktowali tego "Gralewskiego" z najwyższą ostrożnością, czekając, by jak najszybciej opuścił ich dom. Jego pobyt trwał jednak długo, kilka tygodni, gdyż ten dziwny kurier zdawał się nie mieć żadnych adresów kontaktowych w Paryżu.

Jeszcze bardziej zastanawiającą historię zapisał we wspomnieniach Wojciech Wasiutyński. Przekazał mu ją w końcu 1943 r. Zbigniew Lang, jeden z mirandczyków, którzy przez Gibraltar trafili do Londynu. "Jak mi się udało wreszcie wydostać z Mirandy, mieszkałem w hotelu Prado w Madrycie w oczekiwaniu drogi na Portugalię. Tam dali mi pokój z (nieznanym mi wcześniej) Gralewskim. On przejechał całą Europę jako kurier, stracił masę czasu w Hiszpanii, klął w okropny sposób na Szumlakowskiego (polskiego posła w Madrycie), który mu nie ułatwił dalszej drogi. Bał się, że się spóźni, bo wiedział, że Sikorski poleciał na Wschód, że będzie wracał przez Gibraltar i tam miał mu złożyć sprawozdanie. (...) Potem, któregoś dnia przyszedł radośnie podniecony: >>Awantura u Szumlakowskiego poskutkowała, wyjeżdżam jutro okrężną drogą do Gibraltaru<<".</span>

Jeśli ta historia jest prawdziwa - a jest prawdziwa, bo także dokumenty brytyjskie informują o wizycie kuriera Gralewskiego u ambasadora Wielkiej Brytanii w Madrycie, domagającego się pomocy w drodze na Gibraltar -oznacza to, że jakiś kurier z Polski znał trasę i daty przelotu Sikorskiego, a więc najtajniejsze informacje związane z bezpieczeństwem naczelnego wodza. Czy był nim jednak Jan Gralewski, "Pankrac", filozof z Warszawy?

W niewielu punktach tej tajemniczej sprawy historia potrafi powiedzieć coś na pewno. Potrafi jednak ponad wszelką wątpliwość stwierdzić, że młodym człowiekiem, który przybył w przeddzień katastrofy na Gibraltar, nie był Jan Gralewski. Nie mógł nim być, skoro jego zapiski do żony, ujawnione w latach 80., pod datą 24 czerwca 1943 r. zaczynają się od słów: "... drugi dzień na Gibraltarze". Prawdziwy Gralewski przybył więc na Gibraltar 22 czerwca. Pod jakim nazwiskiem i jaką drogą, trudno ustalić.

Licząca 95 żołnierzy tzw. kompania mirandczyków, płynąc z portugalskiego portu Villa Reale, wylądowała w Gibraltarze 24 czerwca. Jej dowódca, por. Jan Benedykt Różycki, późniejszy cichociemny "Busik", sporządził pełną listę powierzonych mu żołnierzy. Podobną listę opracował por. Łubieński, który w porcie gibraltarskim przyjmował transport z Portugalii. Dotarcie do tych dokumentów, zachowanych w prywatnych szufladach, pozwoliło na nieoczekiwane odkrycie. Obie listy zawierają nazwiska nie jednego, a czterech kurierów z Polski: Nowakowskiego, który przedstawia się jako Jan Gralewski i pod tym nazwiskiem będzie się poruszał po Gibraltarze (choć prawdziwy Gralewski na Skale jest już od dwóch dni), Pantaleona Drzewickiego, które to nazwisko ukrywa Stanisława Izdebskiego, dziwnego, nikomu nieznanego, ale pojawiającego się w dokumentach kuriera z Warszawy, oraz Pawła Pajkowskiego, który przybędzie na Gibraltar w przeddzień katastrofy.

Wszelkie próby ustalenia, kim był Stanisław Izdebski, nie przyniosły żadnego wyjaśnienia. Przedstawiał się jako liczący 48 lat kapral podchorąży broni pancernej. Twierdził, że jest kurierem PPS, który wyszedł z Warszawy 27 marca 1943 r. Już z Londynu Jan Kwapiński 30 lipca 1943 r. zapytywał w depeszy Zygmunta Zarembę: "Przybył z kraju Stanisław Izdebski. Powołuje się na Ciebie (...). Ponieważ zeznania jego są mętne, proszę o odpowiedź, czy go znasz i czy jest naszym człowiekiem". 19 września Zaremba z Warszawy odpowiadał: "Nikt z naszych towarzyszy nie orientuje się, o kim może być mowa". Podobnie dzisiaj najwybitniejszy znawca podziemnej PPS Jan Mulak nie potrafi powiedzieć, kim był ów tajemniczy kurier. Według jego wiedzy na pewno nie miał nic wspólnego z PPS, a po śmierci Sikorskiego, już w Londynie, nagle znikł.

Nie mniej tajemnicza wydaje się postać młodego kuriera, który jako Pajkowski pojawił się na scenie gibraltarskiej w nocy z 2 na 3 lipca. Wiele szczegółów wskazuje na 21-letniego Jerzego Miodońskiego z Krakowa. Opuścił Polskę 24 grudnia 1942 r. w towarzystwie Trudy Heim, siostry SS-Obersturmbannführera Güntera Heima, prywatnie doktora chemii, a służbowo szefa krakowskiej SD (służby bezpieczeństwa), i bez żadnych kłopotów dojechał pociągiem do Hiszpanii. W Madrycie w placówce II oddziału złożył raport, do którego dołączył plany struktury zbrojnego podziemia w Polsce, dokument tak szczegółowy, że z daleka pachnący niemiecką prowokacją. Według dokumentów placówki ewakuacyjnej w Lizbonie Jerzy Miodoński miał zostać wysłany do Londynu z Lizbony 7 lipca 1943 r. Jednak dokumenty podobnej placówki w Madrycie ujawniają, że wysłano go na Gibraltar.

Kim był Jerzy Paweł Nowakowski, który na Gibraltarze podawał się za Jana Gralewskiego - nie wiadomo. Na liczącej kilka tysięcy nazwisk liście wszystkich Polaków, którzy przeszli przez Gibraltar, zapisany jest jako Nowakowski vel Bolesław Kozłowski, vel Wiktor Suchy. W nawiasie ktoś, kto listę tę sporządzał, najpewniej ksiądz Antoni Liedtke, napisał: "wariat albo prowokator". Być może sens tych słów historia zrozumiała za późno."

Po Gibraltarze został wydany tajemniczy rozkaz mówiący, że każdy polski żołnierz ma obowiązek zastrzelić Witktora Suchego. W sumie nie wiadomo dlaczego. W kompanii mirandczyków było zresztą wielu ciekawych ludzi. Np. Leon Paźniewski, egzekutor wykonujący wyroki na zlecenie jakiś dziwnych sądów kapturowych we Francji czy też osoba posługująca się nazwiskiem... Józef Beck.

Powyżej: por. Ludwik Łubieński, trzeci z lewej, jako adiutant gen. Andersa

Sekretarzem Becka przed wojną był por. Łubieński, ktoś więc w tajnych służbach wykazał się poczuciem humoru. Znów Baliszewski:

"Pod datą 28 czerwca 1943 roku por. Różycki zapisuje informacje o kurierze z Warszawy przedstawiającym się jako Jan Gralewski. Zapisuje, że kurier zostaje włączony do kadry oficerskiej mirandczyków i z kilkoma innymi, m.in. por. Łubieńskim, kilka razy udaje się na stojący w porcie polski okręt Ślązak, by pomagać polskim marynarzom w nauce języka angielskiego. Tego samego dnia prawdziwy Jan Gralewski ujawnia w swych zapiskach, że siedzi zamknięty w koszarach: "27 czerwca 1943 roku, a może 28? Nie wiem, straciłem rachubę czasu. Nie wiem nawet, która godzina ani jaki dziś dzień w tygodniu. Jestem strącony na samo dno wojskowego..." (zdanie urwane). Pod datą 3 lipca zapisze: "Od wczoraj zaczęło się coś dziać w moim osobnym wątku. Przyszły z daleka zapytania, żeby >>as quick, as possible<<. Teraz tylko czekam w każdej chwili gotowy do drogi. </span>Mam już dość obecnego ekspe..." (zdanie niedokończone)"

Dr Baliszewski w serialu dokumentalnym "Generał" ujawnił nowe szczegóły tej tajemnicy. Dostał informacje mówiące o tym, że zamachu na Gibraltarze dokonała organizacja posługująca się nazwą Wojsko i Niepodległość. Sztab przygotowujący operację "Mur", czyli zabójstwo gen. Sikorskiego składał się z Polaków i Brytyjczyków a na jego czele stał komandor Tadeusz Stoklasa, oficer Oddziału II N.W. Pytanie kto stał nad nim? W poprzednim wpisie z serii "Największe sekrety" wspomniałem o planach zamachu na gen. Sikorskiego snutych przez organizację wywiadowczą "Muszkieterowie" i środowisko skupione wokół Drugiego Marszałka. Sikorski był celem zamachów w 1940 r. w Paryżu, w 1941 r. w Londynie, w marcu 1942 r. nad Atlantykiem (mechanizm zapalający w samolocie) i w listopadzie 1942 r. nad kanadyjskim lotniskiem Dorval (nagły upadek samolotu). Motywy strony polskiej są jasne: zemsta za lwowską zdradę i zamach stanu z września 1939 r., pozbawienie życia polityka spolegliwego wobec Sowietów. Czemu jednak w spisek przeciwko gen. Sikorskiemu mieliby się angażować Brytyjczycy? Przecież to oni kontrolowali bazę w Gibraltarze - miejsce gdzie przebywał gen. Eisenhower i cały sztab przygotowujący operację "Husky". Jak wyjaśnić udział Niemców w tym spisku?

Wojna to nie tylko działania bojowe. To również tajne negocjacje. Przez całą II wojnę światową istniała zarówno w Wielkiej Brytanii jak i w Niemczech frakcja dążącą do zawarcia pokoju między aliantami zachodnimi i Niemcami, przerzucenia wszystkich niemieckich sił na Wschód i wspólnej budowy Zjednoczonej Europy. Wiosną 1943 r. po ujawnieniu sprawy Katynia relacje brytyjsko-sowieckie ulegają gwałtownemu ochłodzeniu. Sowieci prowadzą tajne negocjacje pokojowe z Niemcami - w ten sposób obie strony starają się szantażować aliantów zachodnich. Na 20 kwietnia 1943 r. siatka "Muszkieterów" zaplanowała zamach na Hitlera w Wilczym Szańcu - akcja nie dochodzi do skutku z powodu aresztowań wśród konspiratorów, włoskich i węgierskich oficerów. 2 lipca 1943 r. dochodzi w Londynie do nieudanego zamachu na Churchilla. Niemiecka propaganda kładzie wielki nacisk na przedstawianie planów powstania przyszłej Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Jednocześnie publikowane są karykatury przepowiadające śmierć gen. Sikorskiego. 4 lipca 1943 r. na Gibraltarze jest obecny Iwan Majski, sowiecki ambasador w Londynie. Prawdopodobnie bierze udział w negocjacjach z gen. Sikorskim. I wtedy, po godz. 15.00 dochodzi w domu gubernatora do makabrycznej zbrodni. Jak pisze dr Baliszewski:

""Jak sądzę, około 16.30 stwierdzono, że Sikorski nie żyje. Nie żyli też inni członkowie polskiej ekipy. Zostali zabici w łóżkach, gdy spali lub odpoczywali w samej bieliźnie. Nikt nie wiedział, kto był sprawcą. Na korytarzu zapewne karnie czekał na przyjęcie kurier z Polski Jan Gralewski, który nie miał ze zbrodnią nic wspólnego, ale stał się głównym i jedynym oskarżonym. Jednak dla gubernatora w tej chwili nie to było najważniejsze. Jak sądzę, doskonale zdawał sobie sprawę z tego, że zdarzył się fakt, który mógł mieć nieobliczalne skutki polityczne dla całej walczącej Europy i świata. Ktoś dokonał zbrodni w zamkniętej brytyjskiej twierdzy, pod dachem jego pałacu, gdzie spotkali się Polacy z Rosjanami. Było oczywiste, że podejrzenia o dokonanie zbrodni spadną przede wszystkim na Anglików i Rosjan. Myślę, że dla gubernatora Masona-Macfarlane'a oczywiste było także to, że celem tej zbrodni nie była wyłącznie osoba Sikorskiego.
Gdyby ktoś chciał zamordować Sikorskiego, w pałacu gubernatora zginąłby wyłącznie on. Tu brutalnie zamordowano całą polską grupę. Ktoś, kto tego dokonał, wyraźnie liczył na głośny polityczny efekt. I trudno było nie zrozumieć tej oczywistej kalkulacji. Zbrodnia została dokonana w szczególnym momencie historii, gdy jedność sprzymierzonych wisiała na włosku. (...)

Prawda o tym, kto zabił, w tym momencie historii nie miała najmniejszego znaczenia. W ówczesnej nabrzmiałej konfliktami rzeczywistości politycznej i tak nikt by w tę prawdę nie uwierzył, a na pewno nie uwierzyliby Polacy, boleśnie rozgoryczeni zbrodnią katyńską i brakiem reakcji na tę zbrodnię brytyjskich i amerykańskich sojuszników.

Nie wiem, czyjego autorstwa był plan zniweczenia skutków perfekcyjnej prowokacji genialną mistyfikacją. Być może samego gubernatora, być może ministra Grigga albo lorda Louisa Mountbattena, ówczesnego szefa tzw. operacji kombinowanych, czyli tajnych działań służb dywersyjnych w okupowanej Europie Zachodniej, obecnego w tym momencie w Gibraltarze. Osobiście podejrzewam, że plan "wskrzeszenia" zamordowanych Polaków był autorstwa majora Anthony'ego Quayle'a, zastępcy do spraw wojskowych gubernatora, a po wojnie znakomitego brytyjskiego aktora.

Wystarczyło w mundury poległych ubrać kilku ludzi (to dlatego wszystkie wydobyte z morza ciała Polaków, jak pisze Łubieński, były pozbawione odzieży), pokazać ich na przyjęciu u Amerykanów, zainscenizować scenę pożegnania na lotnisku, a potem zaaranżować start i wodowanie samolotu - by ogłosić światu nieszczęśliwy wypadek. Mogło o nim zaświadczyć jakże wielu świadków, przekonanych, że rzeczywiście widzieli katastrofę, w której zginął Sikorski. Ryzyko dekonspiracji w istocie było niewielkie, wypadek zaplanowano na niedzielne godziny nocne, gdy na lotnisku było już pusto."

Nasuwa się pytanie, czy inscenizacja katastrofy lotniczej była działaniem ad hoc, czy też zaplanowanym o wiele wcześniej. Jeśli drugi wariant jest prawdziwy, to znaczy, że tajemnicza polsko-brytyjsko-niemiecka siatka dążąca do zakończenia wojny została spenetrowana a cała operacja na Gibraltarze była misterną intrygą, podobną do pułapki zostawionej w Szkocji na Rudolfa Hessa. Bez odpowiedzi pozostaje pytanie, kto stał po stronie polskiej za operacją "Mur". Zarówno Drugi Marszałek jak i Stefan Witkowski już od dawna nie żyli. Wielokrotnie oskarżano o sprawstwo zamachu gen. Władysława Andersa. Była to głównie komusza propaganda, ale nie tylko. Gen. Sławoj-Składkowski, były premier II RP, w swoim pamiętniku pisanym w Palestynie zamieścił enigmatyczne zdanie: "Łobuz Anders zabił Sikorskiego przez swego kumpla Sterna" (Chodziło być może o Avrahama Sterna, szefa organizacji Lehi - Stern zginął jednak w 1942 r.).

Helena Sikorska pisała w latach '60-tych do gen. Mariana Kukiela: ""Pisze Pan dalej, że staraniem mego ś.p. Męża było dążenie do ułożenia »życzliwej współpracy« z gen. Andersem. To jest prawda. A jak na to reagował gen. Anders? Zamiast, jak prawdziwy żołnierz, być posłusznym rozkazom swego Naczelnego Wodza, przeciwstawiał Mu się otwarcie na odprawie w Londynie, na której był obecny i Pan Generał - i w liście do Prezydenta Raczkiewicza żądał usunięcia mego Męża - a w końcu jawnym, zorganizowanym buntem, wraz ze swoją kliką dążył do zabójstwa swego Naczelnego Wodza. Pan Anders pragnie »pochylić czoła« przed grobem swego Naczelnego Wodza. Ten człowiek, którego mój ś.p. Mąż przywrócił do życia, był przecież główną przyczyną śmierci Jego, mojej ś.p. Córki i tylu wartościowych osób. To jest bezczeszczenie pamięci mego Męża. Na tym kończy się nasza wspólna korespondencja jak i znajomość". Być może oskarżenia wzięły się stąd, że por. Łubieński był adiutantem i oficerem ds. specjalnych poruczeń gen. Andersa sam zaś gen. Anders był człowiekiem służb. W 1918 r. kierował departamentem niemieckim w rodzącym się polskim wywiadzie wojskowym.

Innym niewyjaśnionym pytaniem jest to dlaczego podczas operacji "Mur" zginęli też brytyjscy oficjele. Rozumiem, że większość załogi Liberatora musiała zginąć, by uprawdopodobnić wypadek. Ale dlaczego zabito konserwatywnego deputowanego Victora Cazaleta i brygadiera Johna Whitleya? Whitleya wyciągnięto z morza ciężko rannego - nie został więc zabity w pałacu gubernatora. Tajemnicą pozostaje też obecność na liście pasażerów Liberatora panów Pindera i Locka, oficerów MI6 z Kairu. Czyżby brali udział w zamachu i zostali za to zlikwidowani?

Ciała Zofii Leśniowskiej, córki i powierniczki generała nie znaleziono, choć powinno zatrzymać się na siatce antytorpedowej. Nie znaleziono też zwłok Adama Kułakowskiego, sekretarza premiera. Popołudniu towarzyszył Leśniowskiej w wyprawie "na zakupy". Nie było ich więc w pałacu gubernatora, gdy doszło do zamachu. Baliszewski: " Kilka dni po katastrofie gibraltarskiej Tadeusz Zażuliński, polski poseł w Kairze, został poproszony o przybycie do hotelu Mena House. W tym właśnie hotelu mieszkała ekipa generała Sikorskiego. Jeden z pokoi zajmowała Zofia Leśniowska. W tym hotelu, lecz w zupełnie innym pokoju, służba hotelowa znalazła pod dywanem bransoletkę z kości słoniowej z dużą złotą klamrą. Ktoś zapamiętał, że taką samą nosiła córka Sikorskiego i zawiadomił polskie poselstwo. (...) Zażuliński od razu rozpoznał tę bransoletkę. Była imieninowym prezentem dla Zosi od kilku polskich oficerów. (...) Kiedy teraz poseł Zażuliński trzymał w ręce tę samą (miała wygrawerowaną dedykację) bransoletkę, nie było mu do śmiechu. Po pierwsze, Zosia, jak wiedział, zginęła w katastrofie w Gibraltarze, a po drugie, doskonale pamiętał, że gdy ją żegnał 3 lipca na lotnisku kairskim, miała tę "niezdejmowalną" bransoletkę na ręce. Jak więc, na Boga, bransoletka mogła sama wrócić do Kairu i kto i dlaczego ukrył ją pod hotelowym dywanem? Zażuliński przekazał bransoletkę wraz z całą tą niezwykłą historią udającemu się do Londynu Tadeuszowi Romerowi, nowo mianowanemu polskiemu ministrowi do spraw Wschodu. Obaj próbowali rozwikłać jej zagadkę, ale żadne rozsądne wyjaśnienie nie przychodziło im do głowy. Być może rozważali także i tę ewentualność, że Zosia żyje i że to ona umieściła bransoletkę pod dywanem jako znak istnienia i rozpaczliwe wołanie o ratunek. Ale jak i po co miałaby się znaleźć w Kairze? Jedynym samolotem, który w tych dniach przyleciał do Kairu z Gibraltaru, był samolot udającego się z Londynu do Moskwy ambasadora Iwana Majskiego" W 1945 r. Zofii Leśniowskiej szukał w ZSRR cichociemny Tadeusz Kobylański "Hiena", ponoć zlokalizował ją w jednym z obozów pod Moskwą. "Hiena" był obecny na Gibraltarze 4 lipca 1943 r. Czyżby brytyjskie służby, by udobruchać Sowietów po prowokacji gibraltarskiej przekazali im córkę generała, znającą jego największe sekrety?

https://www.youtube.com/watch?v=WrmllIQqGbw

Sikorski In Moscow (1941)

British Pathé

Opublikowany 13 kwi 2014

Moscow, Russia, Soviet Union (USSR). Long intertitle in Russian announcing the arrival of President of Poland, General Sikorski, to Moscow - Date 5/12/1941. Several shots of the Russian delegation , Peoples' Commissar Vyacheslav Molotov among them, waiting for arrival of General Sikorski. Snowbound airport, men in fur coats and fur hats - seems cold. Various shots of Polish transport plane bringing President of Poland, General Sikorski, to Moscow airport. Plane landing, engines stop and General Sikorski is is greeted by Mr Molotov and several other Russian dignitaries. Two flags flying, Guard of Honour lined up while the Polish National anthem, International and Russian National anthem are played. Guard of Honour march past. Several shots of the dignitaries leaving the airport in cars. Intertitle in Russian reads ' General Sikorski talks to 'kino-chronicle. He says:' Here the item ends. It is possible that the Sikorski's speech is the one found in UN 229 I. FILM ID:1623.14 A VIDEO FROM BRITISH PATHÉ. EXPLORE OUR ONLINE CHANNEL, BRITISH PATHÉ TV. IT'S FULL OF GREAT DOCUMENTARIES, FASCINATING INTERVIEWS, AND CLASSIC MOVIES. http://www.britishpathe.tv/

https://www.youtube.com/watch?v=7zfbMZKMna0

Mr Churchill In Moscow (1942)

British Pathé

Opublikowany 13 kwi 2014

Titles read: "MR CHURCHILL IN MOSCOW - FIRST PICTURES OF THE PREMIER'S HISTORIC VISIT TO THE KREMLIN ". Moscow, Russia (17/08/1942). Several shots of the Liberator Commando carrying Prime Minister Winston Churchill arriving in Moscow. Churchill leaves the plane and is greeted by Vyacheslav Molotov, Russian Foreign Minister. Averell Harriman is in Churchill's party as US representative; Sir Alexander Cadougan and others also present. M/S of the American crew of the Liberator. M/S Guard of Honour. (Few very brief sections of spacing / missing footage.) Molotov, Harriman and Churchill stand together while the three national anthems are played. Good C/U of Churchill looking straight into the camera with his hat off during Russian anthem. M/S of Churchill as he takes the microphone and starts to speak (Russian subtitles over his speech). He talks of continuing hand in hand, whatever our sufferings and toils, like comrades and brothers until every vestige of the Nazi regime has been beaten into the ground, and the memory of it only remains as an example and a warning for future times. M/S Mr Harriman takes the mike and echoes Churchill's words. The delegation get into a fleet of cars, Churchill gives V sign, then leaves. Panning shot of the motorcade moving down Gorky Street. Good shots of Churchill (in siren suit) and Harriman meeting Joseph Stalin. They sit and pose together. Molotov is also present. Lengthy sequence illustrating Russian war effort: wrecked German planes in Russian fields; Russian tanks; Cossack troops marching along road; men and women in arms factory making shells, tanks, guns; new Russian anti-tank gun in action on test range. Dusk at the Moscow Airport and the four day visit comes to an end. Churchill and his party board the Liberator and head back to Cairo. One of the watching Russians tries out the 'V for victory' sign. M/S of the British, Russian and American flags flying together. FILM ID:1338.21 A VIDEO FROM BRITISH PATHÉ. EXPLORE OUR ONLINE CHANNEL, BRITISH PATHÉ TV. IT'S FULL OF GREAT DOCUMENTARIES, FASCINATING INTERVIEWS, AND CLASSIC MOVIES. http://www.britishpathe.tv/ FOR LICENSING ENQUIRIES VISIT http://www.britishpathe.com/

https://www.youtube.com/watch?v=MGi_WqnQVy4

Mr Churchill In Russia (1944)

British Pathé

Opublikowany 13 kwi 2014

SUBSKRYBUJ 629 TYS.

Item title reads - Mr Churchill in Russia. Moscow. M/S Union Jack flags flying with Hammer and Sickle at the aerodrome. M/S of welcoming party waiting. C/U of Winston Churchill being helped down from the aeroplane. C/U of him being greeted by Vyacheslav Molotov. C/U Anthony Eden leaving plane followed by Sir Alan Brooke (Alanbrooke). They are there for conference with Russian leaders. Various shots as Churchill, Molotov and other officials inspect Russian Ceremonial Guard of Honour. M/S Churchill speaking at microphone about hopes for future (Eden, Molotov, etc. in group around him). M/S Churchill getting into a car, the line of cars leave the aerodrome. M/S of Clementine Churchill waiting at British aerodrome with Air Chief Marshal Lord Portal to greet Churchill on his return. M/S as he gets off plane and gives V for Victory sign. FILM ID:1366.27 A VIDEO FROM BRITISH PATHÉ. EXPLORE OUR ONLINE CHANNEL, BRITISH PATHÉ TV. IT'S FULL OF GREAT DOCUMENTARIES, FASCINATING INTERVIEWS, AND CLASSIC MOVIES. http://www.britishpathe.tv/ FOR LICENSING ENQUIRIES VISIT http://www.britishpathe.com/

***

Zapewne nigdy nie poznamy odpowiedzi na te pytania. To historia ludzi z cienia i w cieniu pozostanie. Nie wydaje mi się, by zbliżającą się 70-tą rocznicę zamachu gibraltarskiego jakoś szczególnie uczczono.

Zbyt dużo skojarzeń...

https://www.youtube.com/watch?v=Km4HMkDCz6I

Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych

Opublikowany 22 lip 2013

W dniu 4 lipca 2013 r., w 70. rocznicę katastrofy lotniczej na Gibraltarze, w której wraz z towarzyszącymi mu osobami zginął gen. broni Władysław Sikorski, Prezes Rady Ministrów RP na Uchodźstwie i Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych, polska delegacja pod przewodnictwem Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Jana Stanisława Ciechanowskiego oddała hołd ofiarom tej tragedii. W uroczystościach na Gibraltarze udział wzięli m.in.: przybyli z Polski i Wielkiej Brytanii weterani II wojny światowej, Gubernator Gibraltaru Wiceadmirał Sir Adrian Johns, Biskup Polowy Wojska Polskiego J.E. Ks. Bp. Józef Guzdek, Biskup Gibraltaru J.E. Ralph Heskett, Sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzej Krzysztof Kunert, Burmistrz Gibraltaru Anthony Lima, Dowódca Brytyjskich Sił Zbrojnych na Gibraltarze komodor John Clink, Dyrektor Gabinetu Szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego, gen. bryg. Krzysztof Szymański, reprezentujący Prezydenta RP, Dowódca Garnizonu Warszawa gen bryg. Wiesław Grudziński, Konsul Honorowy RP na Gibraltarze Anthony Lombard, córka płk. Andrzeja Mareckiego Teresa Ciesielska oraz syn drugiego pilota Williama S. Herringa, Graham Herring, Małżonka ostatniego Prezydenta RP na Uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego Karolina Kaczorowska, a także licznie zgromadzona społeczność polska mieszkająca na Gibraltarze.

https://www.youtube.com/watch?v=TSrMiOyio7A