Bohaterstwo naszych czasów.

Dzięki Bogu, że w środowisku polityków, publicystów, dziennikarzy a przede wszystkim lekarzy są tacy LUDZIE DOBREJ WOLI, którzy w imię dobra publicznego zadają nie wygodne PYTANIA do rządzących.

https://www.youtube.com/watch?v=77xSKcIk3Rc

KTO NIE CHCE SUKCESU AMANTADYNY?

https://www.youtube.com/watch?v=cVY8uqjINN4

CZY AMANTADYNA NAPRAWDĘ LECZY COVID-19?

https://www.youtube.com/watch?v=3221WYna20U

Jakie mogą być skutki uboczne szczepionki na Covid-19? Czy jest się czego bać? Fakty i mity

https://youtu.be/il8vyAGwAXk

Robert Kennedy Jr. - Pomyśl zanim to zrobisz sobie i swoim dzieciom

http://dakowski.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=30052&Itemid=100

Dzisiejsza wypowiedź publiczna Ministra Zdrowia dyskwalifikuje go jako ministra z powodu nieznajomości Konstytucji.

https://wydarzenia.interia.pl/raporty/raport-koronawirus-chiny/polska/news-minister-zdrowia-rozwazamy-ograniczenie-dostepu-do-uslug-dla,nId,4961216

MINISTER ZDROWIA: ROZWAŻAMY OGRANICZENIE DOSTĘPU DO USŁUG DLA NIEZASZCZEPIONYCH

KORONAWIRUS W POLSCE Dzisiaj, 1 stycznia (13:53)

Gość z powodu złamania zasad Konstytucji o ograniczeniu dostępu do usług medycznych kwalifikuje się do natychmiastowej dymisji!

Czytaj więcej na https://wydarzenia.interia.pl/raporty/raport-koronawirus-chiny/polska/news-minister-zdrowia-rozwazamy-ograniczenie-dostepu-do-uslug-dla,nId,4961216#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=chrome

Rządzacy jako lekturę obowiązkową od 1 stycznia 2021 roku powinni na kazdym stole swojego gabinetu mieć na roboczo

KONSTYTUCJĘ RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ 

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej – najwyższy akt prawny Rzeczypospolitej Polskiej, uchwalony 2 kwietnia 1997 roku przez Zgromadzenie Narodowe, zatwierdzony w ogólnonarodowym referendum 25 maja 1997 roku, ogłoszony w Dzienniku Ustaw: Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483. Wikipedia

Wejście w życie ostatniej zmiany: 21 października 2009

Data wejścia w życie: 17 października 1997

Nazwa potoczna: Konstytucja RP

Skrót nazwy: KRP

Miejsce publikacji: Polska, Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483

Państwo: Polska

Dla przypomnienia:

http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19970780483

KONSTYTUCJA

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 2 kwietnia 1997 r.

W trosce o byt i przyszłość naszej Ojczyzny,

odzyskawszy w 1989 roku możliwość suwerennego i demokratycznego

stanowienia o Jej losie,

my, Naród Polski – wszyscy obywatele Rzeczypospolitej,

zarówno wierzący w Boga

będącego źródłem prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna,

jak i nie podzielający tej wiary,

a te uniwersalne wartości wywodzący z innych źródeł,

równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego – Polski,

wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za walkę o niepodległość

okupioną ogromnymi ofiarami, za kulturę zakorzenioną w chrześcijańskim

dziedzictwie Narodu i ogólnoludzkich wartościach,

nawiązując do najlepszych tradycji Pierwszej i Drugiej Rzeczypospolitej,

zobowiązani, by przekazać przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne

z ponad tysiącletniego dorobku,

złączeni więzami wspólnoty z naszymi rodakami rozsianymi po świecie,

świadomi potrzeby współpracy ze wszystkimi krajami dla dobra Rodziny

Ludzkiej,

pomni gorzkich doświadczeń z czasów, gdy podstawowe wolności i prawa

człowieka były w naszej Ojczyźnie łamane,

pragnąc na zawsze zagwarantować prawa obywatelskie, a działaniu

instytucji publicznych zapewnić rzetelność i sprawność,

w poczuciu odpowiedzialności przed Bogiem lub przed własnym

sumieniem,

ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej

jako prawa podstawowe dla państwa

Opracowano na

podstawie: Dz. U.

z 1997 r. Nr 78,

poz. 483, z 2001

r. Nr 28, poz.

319, z 2006 r. Nr

200, poz. 1471, z

2009 r., Nr 114,

poz. 946.

©Kancelaria Sejmu s. 2/56

2015-01-07

oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu

władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej

uprawnienia obywateli i ich wspólnot.

Wszystkich, którzy dla dobra Trzeciej Rzeczypospolitej tę Konstytucję

będą stosowali,

wzywamy, aby czynili to, dbając o zachowanie przyrodzonej godności

człowieka,

jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi,

a poszanowanie tych zasad mieli za niewzruszoną podstawę

Rzeczypospolitej Polskiej.

Rozdział II

WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA

Zasady ogólne

Art. 30. Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło

wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i

ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.

Art. 31. 1. Wolność człowieka podlega ochronie prawnej.

2. Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie

wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje.

3. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw

mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w

demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź

dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw

innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.

Art. 32. 1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego

traktowania przez władze publiczne.

2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub

gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.

Art. 33. 1. Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa

w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym.

2. Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do kształcenia,

zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej

wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia

funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń.

Art. 34. 1. Obywatelstwo polskie nabywa się przez urodzenie z rodziców

będących obywatelami polskimi. Inne przypadki nabycia obywatelstwa polskiego

określa ustawa.

2. Obywatel polski nie może utracić obywatelstwa polskiego, chyba że sam się

go zrzeknie.

©Kancelaria Sejmu s. 7/56

2015-01-07

Art. 35. 1. Rzeczpospolita Polska zapewnia obywatelom polskim należącym do

mniejszości narodowych i etnicznych wolność zachowania i rozwoju własnego

języka, zachowania obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury.

2. Mniejszości narodowe i etniczne mają prawo do tworzenia własnych

instytucji edukacyjnych, kulturalnych i instytucji służących ochronie tożsamości

religijnej oraz do uczestnictwa w rozstrzyganiu spraw dotyczących ich tożsamości

kulturowej.

Art. 36. Podczas pobytu za granicą obywatel polski ma prawo do opieki ze

strony Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 37. 1. Kto znajduje się pod władzą Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z

wolności i praw zapewnionych w Konstytucji.

2. Wyjątki od tej zasady, odnoszące się do cudzoziemców, określa ustawa.

Wolności i prawa osobiste

Art. 38. Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną

ochronę życia.

Art. 39. Nikt nie może być poddany eksperymentom naukowym, w tym

medycznym, bez dobrowolnie wyrażonej zgody.

Art. 40. Nikt nie może być poddany torturom ani okrutnemu, nieludzkiemu lub

poniżającemu traktowaniu i karaniu. Zakazuje się stosowania kar cielesnych.

Art. 41. 1. Każdemu zapewnia się nietykalność osobistą i wolność osobistą.

Pozbawienie lub ograniczenie wolności może nastąpić tylko na zasadach i w trybie

określonych w ustawie.

2. Każdy pozbawiony wolności nie na podstawie wyroku sądowego ma prawo

odwołania się do sądu w celu niezwłocznego ustalenia legalności tego pozbawienia.

O pozbawieniu wolności powiadamia się niezwłocznie rodzinę lub osobę wskazaną

przez pozbawionego wolności.

3. Każdy zatrzymany powinien być niezwłocznie i w sposób zrozumiały dla

niego poinformowany o przyczynach zatrzymania. Powinien on być w ciągu 48

godzin od chwili zatrzymania przekazany do dyspozycji sądu. Zatrzymanego należy

zwolnić, jeżeli w ciągu 24 godzin od przekazania do dyspozycji sądu nie zostanie mu

©Kancelaria Sejmu s. 8/56

2015-01-07

doręczone postanowienie sądu o tymczasowym aresztowaniu wraz z

przedstawionymi zarzutami.

4. Każdy pozbawiony wolności powinien być traktowany w sposób

humanitarny.

5. Każdy bezprawnie pozbawiony wolności ma prawo do odszkodowania.

Art. 42. 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto dopuścił się czynu

zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.

Zasada ta nie stoi na przeszkodzie ukaraniu za czyn, który w czasie jego popełnienia

stanowił przestępstwo w myśl prawa międzynarodowego.

2. Każdy, przeciw komu prowadzone jest postępowanie karne, ma prawo do

obrony we wszystkich stadiach postępowania. Może on w szczególności wybrać

obrońcę lub na zasadach określonych w ustawie korzystać z obrońcy z urzędu.

3. Każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie

stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu.

Art. 43. Zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości nie podlegają

przedawnieniu.

Art. 44. Bieg przedawnienia w stosunku do przestępstw, nie ściganych z

przyczyn politycznych, popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych lub na ich

zlecenie, ulega zawieszeniu do czasu ustania tych przyczyn.

Art. 45. 1. Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy

bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.

2. Wyłączenie jawności rozprawy może nastąpić ze względu na moralność,

bezpieczeństwo państwa i porządek publiczny oraz ze względu na ochronę życia

prywatnego stron lub inny ważny interes prywatny. Wyrok ogłaszany jest publicznie.

Art. 46. Przepadek rzeczy może nastąpić tylko w przypadkach określonych w

ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.

Art. 47. Każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego,

czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym.

Art. 48. 1. Rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi

przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a

także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania.

©Kancelaria Sejmu s. 9/56

2015-01-07

2. Ograniczenie lub pozbawienie praw rodzicielskich może nastąpić tylko w

przypadkach określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia

sądu.

Art. 49. Zapewnia się wolność i ochronę tajemnicy komunikowania się. Ich

ograniczenie może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w ustawie i w

sposób w niej określony.

Art. 50. Zapewnia się nienaruszalność mieszkania. Przeszukanie mieszkania,

pomieszczenia lub pojazdu może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w

ustawie i w sposób w niej określony.

Art. 51. 1. Nikt nie może być obowiązany inaczej niż na podstawie ustawy do

ujawniania informacji dotyczących jego osoby.

2. Władze publiczne nie mogą pozyskiwać, gromadzić i udostępniać innych

informacji o obywatelach niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym.

3. Każdy ma prawo dostępu do dotyczących go urzędowych dokumentów i

zbiorów danych. Ograniczenie tego prawa może określić ustawa.

4. Każdy ma prawo do żądania sprostowania oraz usunięcia informacji

nieprawdziwych, niepełnych lub zebranych w sposób sprzeczny z ustawą.

5. Zasady i tryb gromadzenia oraz udostępniania informacji określa ustawa.

Art. 52. 1. Każdemu zapewnia się wolność poruszania się po terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyboru miejsca zamieszkania i pobytu.

2. Każdy może swobodnie opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Wolności, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą podlegać ograniczeniom

określonym w ustawie.

4. Obywatela polskiego nie można wydalić z kraju ani zakazać mu powrotu do

kraju.

5. Osoba, której pochodzenie polskie zostało stwierdzone zgodnie z ustawą,

może osiedlić się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na stałe.

Art. 53. 1. Każdemu zapewnia się wolność sumienia i religii.

2. Wolność religii obejmuje wolność wyznawania lub przyjmowania religii

według własnego wyboru oraz uzewnętrzniania indywidualnie lub z innymi,

publicznie lub prywatnie, swojej religii przez uprawianie kultu, modlitwę,

uczestniczenie w obrzędach, praktykowanie i nauczanie. Wolność religii obejmuje

©Kancelaria Sejmu s. 10/56

2015-01-07

także posiadanie świątyń i innych miejsc kultu w zależności od potrzeb ludzi

wierzących oraz prawo osób do korzystania z pomocy religijnej tam, gdzie się

znajdują.

3. Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania

moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami. Przepis art. 48 ust. 1

stosuje się odpowiednio.

4. Religia kościoła lub innego związku wyznaniowego o uregulowanej sytuacji

prawnej może być przedmiotem nauczania w szkole, przy czym nie może być

naruszona wolność sumienia i religii innych osób.

5. Wolność uzewnętrzniania religii może być ograniczona jedynie w drodze

ustawy i tylko wtedy, gdy jest to konieczne do ochrony bezpieczeństwa państwa,

porządku publicznego, zdrowia, moralności lub wolności i praw innych osób.

6. Nikt nie może być zmuszany do uczestniczenia ani do nieuczestniczenia w

praktykach religijnych.

7. Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do

ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania.

Art. 54. 1. Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz

pozyskiwania i rozpowszechniania informacji.

2. Cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu oraz koncesjonowanie

prasy są zakazane. Ustawa może wprowadzić obowiązek uprzedniego uzyskania

koncesji na prowadzenie stacji radiowej lub telewizyjnej.

Art. 55. 1. Ekstradycja obywatela polskiego jest zakazana, z wyjątkiem

przypadków określonych w ust. 2 i 3.

2. Ekstradycja obywatela polskiego może być dokonana na wniosek innego

państwa lub sądowego organu międzynarodowego, jeżeli możliwość taka wynika z

ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej lub ustawy

wykonującej akt prawa stanowionego przez organizację międzynarodową, której

Rzeczpospolita Polska jest członkiem, pod warunkiem że czyn objęty wnioskiem o

ekstradycję:

1) został popełniony poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz

2) stanowił przestępstwo według prawa Rzeczypospolitej Polskiej lub stanowiłby

przestępstwo według prawa Rzeczypospolitej Polskiej w razie popełnienia na

©Kancelaria Sejmu s. 11/56

2015-01-07

terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zarówno w czasie jego popełnienia, jak i

w chwili złożenia wniosku.

3. Nie wymaga spełnienia warunków określonych w ust. 2 pkt 1 i 2 ekstradycja

mająca nastąpić na wniosek sądowego organu międzynarodowego powołanego na

podstawie ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej, w

związku z objętą jurysdykcją tego organu zbrodnią ludobójstwa, zbrodnią przeciwko

ludzkości, zbrodnią wojenną lub zbrodnią agresji.

4. Ekstradycja jest zakazana, jeżeli dotyczy osoby podejrzanej o popełnienie

bez użycia przemocy przestępstwa z przyczyn politycznych lub jej dokonanie będzie

naruszać wolności i prawa człowieka i obywatela.

5. W sprawie dopuszczalności ekstradycji orzeka sąd.

Art. 56. 1. Cudzoziemcy mogą korzystać z prawa azylu w Rzeczypospolitej

Polskiej na zasadach określonych w ustawie.

2. Cudzoziemcowi, który w Rzeczypospolitej Polskiej poszukuje ochrony przed

prześladowaniem, może być przyznany status uchodźcy zgodnie z wiążącymi

Rzeczpospolitą Polską umowami międzynarodowymi.

Wolności i prawa polityczne

Art. 57. Każdemu zapewnia się wolność organizowania pokojowych

zgromadzeń i uczestniczenia w nich. Ograniczenie tej wolności może określać

ustawa.

Art. 58. 1. Każdemu zapewnia się wolność zrzeszania się.

2. Zakazane są zrzeszenia, których cel lub działalność są sprzeczne z

Konstytucją lub ustawą. O odmowie rejestracji lub zakazie działania takiego

zrzeszenia orzeka sąd.

3. Ustawa określa rodzaje zrzeszeń podlegających sądowej rejestracji, tryb tej

rejestracji oraz formy nadzoru nad tymi zrzeszeniami.

Art. 59. 1. Zapewnia się wolność zrzeszania się w związkach zawodowych,

organizacjach społeczno-zawodowych rolników oraz w organizacjach pracodawców.

2. Związki zawodowe oraz pracodawcy i ich organizacje mają prawo do

rokowań, w szczególności w celu rozwiązywania sporów zbiorowych, oraz do

zawierania układów zbiorowych pracy i innych porozumień.

©Kancelaria Sejmu s. 12/56

2015-01-07

3. Związkom zawodowym przysługuje prawo do organizowania strajków

pracowniczych i innych form protestu w granicach określonych w ustawie. Ze

względu na dobro publiczne ustawa może ograniczyć prowadzenie strajku lub

zakazać go w odniesieniu do określonych kategorii pracowników lub w określonych

dziedzinach.

4. Zakres wolności zrzeszania się w związkach zawodowych i organizacjach

pracodawców oraz innych wolności związkowych może podlegać tylko takim

ograniczeniom ustawowym, jakie są dopuszczalne przez wiążące Rzeczpospolitą

Polską umowy międzynarodowe.

Art. 60. Obywatele polscy korzystający z pełni praw publicznych mają prawo

dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach.

Art. 61. 1. Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności

organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to

obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu

gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych

w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem

komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.

2. Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz

wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z

powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu.

3. Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie

ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i

podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub

ważnego interesu gospodarczego państwa.

4. Tryb udzielania informacji, o których mowa w ust. 1 i 2, określają ustawy, a

w odniesieniu do Sejmu i Senatu ich regulaminy.

Art. 62. 1. Obywatel polski ma prawo udziału w referendum oraz prawo

wybierania Prezydenta Rzeczypospolitej, posłów, senatorów i przedstawicieli do

organów samorządu terytorialnego, jeżeli najpóźniej w dniu głosowania kończy 18

lat.

©Kancelaria Sejmu s. 13/56

2015-01-07

2. Prawo udziału w referendum oraz prawo wybierania nie przysługuje osobom,

które prawomocnym orzeczeniem sądowym są ubezwłasnowolnione lub pozbawione

praw publicznych albo wyborczych.

Art. 63. Każdy ma prawo składać petycje, wnioski i skargi w interesie

publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą do organów władzy publicznej

oraz do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie

zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej. Tryb rozpatrywania petycji,

wniosków i skarg określa ustawa.

Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne

Art. 64. 1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz

prawo dziedziczenia.

2. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej

dla wszystkich ochronie prawnej.

3. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w

jakim nie narusza ona istoty prawa własności.

Art. 65. 1. Każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu

oraz wyboru miejsca pracy. Wyjątki określa ustawa.

2. Obowiązek pracy może być nałożony tylko przez ustawę.

3. Stałe zatrudnianie dzieci do lat 16 jest zakazane. Formy i charakter

dopuszczalnego zatrudniania określa ustawa.

4. Minimalną wysokość wynagrodzenia za pracę lub sposób ustalania tej

wysokości określa ustawa.

5. Władze publiczne prowadzą politykę zmierzającą do pełnego,

produktywnego zatrudnienia poprzez realizowanie programów zwalczania

bezrobocia, w tym organizowanie i wspieranie poradnictwa i szkolenia zawodowego

oraz robót publicznych i prac interwencyjnych.

Art. 66. 1. Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Sposób realizacji tego prawa oraz obowiązki pracodawcy określa ustawa.

2. Pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i

corocznych płatnych urlopów; maksymalne normy czasu pracy określa ustawa.

©Kancelaria Sejmu s. 14/56

2015-01-07

Art. 67. 1. Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie

niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu

wieku emerytalnego. Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa.

2. Obywatel pozostający bez pracy nie z własnej woli i nie mający innych

środków utrzymania ma prawo do zabezpieczenia społecznego, którego zakres i

formy określa ustawa.

Art. 68. 1. Każdy ma prawo do ochrony zdrowia.

2. Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne

zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków

publicznych. Warunki i zakres udzielania świadczeń określa ustawa.

3. Władze publiczne są obowiązane do zapewnienia szczególnej opieki

zdrowotnej dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w

podeszłym wieku.

4. Władze publiczne są obowiązane do zwalczania chorób epidemicznych i

zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska.

5. Władze publiczne popierają rozwój kultury fizycznej, zwłaszcza wśród dzieci

i młodzieży.

Art. 69. Osobom niepełnosprawnym władze publiczne udzielają, zgodnie z

ustawą, pomocy w zabezpieczaniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz

komunikacji społecznej.

Art. 70. 1. Każdy ma prawo do nauki. Nauka do 18 roku życia jest

obowiązkowa. Sposób wykonywania obowiązku szkolnego określa ustawa.

2. Nauka w szkołach publicznych jest bezpłatna. Ustawa może dopuścić

świadczenie niektórych usług edukacyjnych przez publiczne szkoły wyższe za

odpłatnością.

3. Rodzice mają wolność wyboru dla swoich dzieci szkół innych niż publiczne.

Obywatele i instytucje mają prawo zakładania szkół podstawowych,

ponadpodstawowych i wyższych oraz zakładów wychowawczych. Warunki

zakładania i działalności szkół niepublicznych oraz udziału władz publicznych w ich

finansowaniu, a także zasady nadzoru pedagogicznego nad szkołami i zakładami

wychowawczymi, określa ustawa.

©Kancelaria Sejmu s. 15/56

2015-01-07

4. Władze publiczne zapewniają obywatelom powszechny i równy dostęp do

wykształcenia. W tym celu tworzą i wspierają systemy indywidualnej pomocy

finansowej i organizacyjnej dla uczniów i studentów. Warunki udzielania pomocy

określa ustawa.

5. Zapewnia się autonomię szkół wyższych na zasadach określonych w ustawie.

Art. 71. 1. Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia

dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej,

zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony

władz publicznych.

2. Matka przed i po urodzeniu dziecka ma prawo do szczególnej pomocy władz

publicznych, której zakres określa ustawa.

Art. 72. 1. Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma

prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą,

okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.

2. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy

władz publicznych.

3. W toku ustalania praw dziecka organy władzy publicznej oraz osoby

odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania i w miarę możliwości

uwzględnienia zdania dziecka.

4. Ustawa określa kompetencje i sposób powoływania Rzecznika Praw

Dziecka.

Art. 73. Każdemu zapewnia się wolność twórczości artystycznej, badań

naukowych oraz ogłaszania ich wyników, wolność nauczania, a także wolność

korzystania z dóbr kultury.

Art. 74. 1. Władze publiczne prowadzą politykę zapewniającą bezpieczeństwo

ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom.

2. Ochrona środowiska jest obowiązkiem władz publicznych.

3. Każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska.

4. Władze publiczne wspierają działania obywateli na rzecz ochrony i poprawy

stanu środowiska.

Art. 75. 1. Władze publiczne prowadzą politykę sprzyjającą zaspokojeniu

potrzeb mieszkaniowych obywateli, w szczególności przeciwdziałają bezdomności,

©Kancelaria Sejmu s. 16/56

2015-01-07

wspierają rozwój budownictwa socjalnego oraz popierają działania obywateli

zmierzające do uzyskania własnego mieszkania.

2. Ochronę praw lokatorów określa ustawa.

Art. 76. Władze publiczne chronią konsumentów, użytkowników i najemców

przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz

przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Zakres tej ochrony określa ustawa.

Środki ochrony wolności i praw

Art. 77. 1. Każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu

wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej.

2. Ustawa nie może nikomu zamykać drogi sądowej dochodzenia naruszonych

wolności lub praw.

Art. 78. Każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych

w pierwszej instancji. Wyjątki od tej zasady oraz tryb zaskarżania określa ustawa.

Art. 79. 1. Każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone,

ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do Trybunału

Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu

normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł

ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w

Konstytucji.

2. Przepis ust. 1 nie dotyczy praw określonych w art. 56.

Art. 80. Każdy ma prawo wystąpienia, na zasadach określonych w ustawie, do

Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie swoich wolności

lub praw naruszonych przez organy władzy publicznej.

Art. 81. Praw określonych w art. 65 ust. 4 i 5, art. 66, art. 69, art. 71 i art. 74–

76 można dochodzić w granicach określonych w ustawie.

Obowiązki

Art. 82. Obowiązkiem obywatela polskiego jest wierność Rzeczypospolitej

Polskiej oraz troska o dobro wspólne.

Art. 83. Każdy ma obowiązek przestrzegania prawa Rzeczypospolitej Polskiej.

©Kancelaria Sejmu s. 17/56

2015-01-07

Art. 84. Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń

publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.

Art. 85. 1. Obowiązkiem obywatela polskiego jest obrona Ojczyzny.

2. Zakres obowiązku służby wojskowej określa ustawa.

3. Obywatel, któremu przekonania religijne lub wyznawane zasady moralne nie

pozwalają na odbywanie służby wojskowej, może być obowiązany do służby

zastępczej na zasadach określonych w ustawie.

Art. 86. Każdy jest obowiązany do dbałości o stan środowiska i ponosi

odpowiedzialność za spowodowane przez siebie jego pogorszenie. Zasady tej

odpowiedzialności określa ustawa