Prywatyzacja kolei miejskiej w Warszawie szansą na jej renesans

Wzywam rząd i samorząd Warszawy do rozpoczęcia prywatyzacji w sektorze kolejowych przewozów pasażerskich. Przez 20 lat jedynie komunalizowano majątek, nie sprywatyzowano niczegokolwiek w tej branży, nie oddano nawet wagonu prywatnym przewoźnikom kolejowym poza liniami wąskotorowymi porzuconymi przez PKP. Jedyny przewoźnik prywatny w Polsce świadczy swoje usługi dzięki wagonom motorowym (szynobusom) które są własnością samorządu województwa kujawsko-pomorskiego.

Fot. Moja koncepcja sprzed lat.

Fot. Tyle wykonano

Moim zdaniem przewoźnik SKM w Warszawie idealnie nadaje się do prywatyzacji. Jest to przewoźnik z niewielkim udziałem w rynku, i z fenomenalnymi perspektywami na rozwój na dochodowym rynku przewozów miejskich w 2,6-milionowej aglomeracji. System SKM obsługuje dziś tylko jedną linię spośród kilkunastu jakie 7 lat temu proponowałem aby utworzyć na istniejących, a niewykorzystanych torach przecinających tą aglomerację. Przewoźnik jest własnością kontrolowanego przez Platformę Obywatelską samorządu miasta Warszawy. W prywatnej rozmowie prezydent Warszawy kwestionowała jednak ideę prywatyzacji tego przewoźnika.

Moim zdaniem, pojawienie się prywatnego właściciela spowoduje rozwój systemu kolei miejskiej w Warszawie. Obecnie ten sektor pogrążony jest w etatyzmie, podobnie jak za komunizmu. W Japonii koleje miejskie są prywatne, i generują średnio 22 % zysku, mając w trzech największych miastach udział w przewozach wynoszący 49 % rynku, mniej więcej równy udziałowi samochodów osobowych. Są one regulowane przez rząd, który ustala maksymalny procent zysków z przewozów kolejowych.

Rozwój tej ekologicznej, a już zapomnianej w Polsce branży jest zablokowany tym, że samorząd nie inwestuje w zakup nowego taboru. Nie zwiększa się częstotliwość kursowania (obecna jest fatalna- co 30 minut), nie powstają nowe linie, nowe przystanki. Ba, przewoźnik nie ma nawet własnej bazy techniczno-postojowej, a pociągi rozstawia się nocą na różnych stacjach ku uciesze grafficiarzy, albo korzysta z zaplecza innych przewoźników, co utrudnia kolei miejskiej konkurowanie z nimi skoro musi korzystać z ich infrastruktury.

Do tego nie ma motoru napędzającego rozwój tego rynku. Tym napędem są nie marudzenia ekonomistów i komentatorów społecznych, jak dotychczas, ale chęć zwiększenia zysków przez prywatnych przedsiębiorców. Już Adam Smith zauważył 233 lata temu: „Nie od przychylności rzeźnika, piwowara czy piekarza oczekujemy naszego obiadu, lecz od ich dbałości o ich własny interes”.

Te zasady jednak zupełnie nie obowiązują na kolei w Polsce, co powoduje zastój w tej branży.

Literatura, źródła:

1.
Kazushige Terada, „Railways in Japan Public & Private Sectors“, w: Japan Railway and Transport Review nr. 27, czerwiec 2001, str. 49
2.
„Changing Trains. Railway reform and the role of competition, The experience of six countries”, Edited by D. van de Velde, wyd. Ashgate, Londyn 2001, 2002.
3.
F.Mizutani, K.Nakamura, „Privatisation of the Japan National Railway: Overview of Performance Changes“ w: Interntional Journal of Transport Economics, XXIV (1), Luty 1997, str. 75-99
4.
Adam Smith, „Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów” (ang.: An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations), rok wydania 1776 (wydanie polskie 1954).