Komentarz do likwidacji sieci tramwajowych w Polsce

Wydawać by się mogło, że w Europie już minęła epoka lat 70-tych, gdy na potęgę likwidowano systemy tramwajowe, zastępując je drogami dla samochodów i parkingami. Dziś, 30 lat później, motoryzację indywidualną traktuje się jako zło konieczne, możliwe do uniknięcia. Ogranicza się wjazd do centrów miast, wprowadza myto za używanie dróg miejskich, dla dojeżdżających spoza miasta buduje się parkingi buforowe na peryferiach i zmusza ich metodą redukcji miejsc parkingowych do poruszania się po mieście transportem zbiorowym. Wszystko to w celu uczynienia miast cichymi i spokojnymi, wolnymi od nadmiernego ruchu tranzytowego.

Gliwice są inne. Możliwe że również ze względu na polityczne wpływy tutejszego koncernu samochodowego. Miasto, zupełnie przeciwnie niż kraje Europy Zachodniej opętane ideologią Nowego Urbanizmu, buduje Drogową Trasę Średnicową wprowadzającą gigantyczny strumień pojazdów w historyczne centrum miasta, w okolice ul. Zwycięstwa. Tam gdzie ongiś podwoziła do centrum miasta swoich pasażerów wąskotorowa kolej dojazdowa. Kolej przez lata nie modernizowana, stała się w efekcie przestarzała, nieekonomiczna, rzadko kursująca, powolna. Kolej podmiejską wreszcie zlikwidowano w latach 90-tych. Także tam gdzie do 1936 roku istniał Kanał Kłodnicki- szlak żeglugowy umożliwiający ekologiczny transport towarów ze Śląska. Dokładnie tam powstanie rozcinająca historyczne centrum śródmiejska autostrada.

Ów pomysł wydaje się tak egzotyczny, że jego komentowanie wydaje się dla ekonomisty transportu stratą czasu. Koszty zewnętrzne, hałas, spaliny, rozcięcie ścisłego centrum. Argumentów przeciw są setki. Takie drogi się dziś po prostu likwiduje w krajach transportowego Zachodu. Tymczasem gliwickie władze miasta działają w sprawdzonym już antydemokratycznym stylu. Słychać o niedopuszczaniu krytyków do słowa, odmowie im prawa do zabrania głosu, niedopuszczeniu do pokazania ich prezentacji na debacie.

Likwidacja systemu tramwajowego w Gliwicach i torów kolei miejskiej Zielonej Górze to tylko kolejny wykwit braku wiedzy decydentów. W Europie liczba miast z systemami tramwajowymi nieustannie rośnie od dekady. Przykładów może dostarczyć prosamochodowa Francja, walcząca z rozlewającą się urbanizacją miast samochodowych. Tramwaje przezywają renesans od dwóch dekad. Wróciły do: Nantes- 1985, Grenoble- 1987, Paryża- 1992, Strasbourgu i Rouen- 1994, Montpellier, Orléans i Lyon- 2000, Bordeaux -2003, Mulhouse (Miluza) i Valenciennes -2006, Le Mans i Nice (Nicea) - 2007. Kolejne miasta je budują.

Tutaj zaś mamy tendencje sprzed lat 30 czy 40-tu. Władze nie mają pieniędzy na remont infrastruktury? Nowoczesny system tramwajowy uważają za zbyteczny luksus skoro zdezelowana komunikacja miejska straciła już wszystkich pasażerów ze średniej klasy i wozi tylko biednych? Ich wybór.

Podobny wybór podjęły władze Zielonej Góry. Tam również całkowicie ocenzurowano głosy krytyki. Ale niech te władze nie niszczą nieodwracalnie systemu transportowego którego później nie sposób będzie odbudować zważywszy na ubóstwo polskich miast. Jeśli nie ma pieniędzy na komunikację tramwajową dziś, to niech tramwaj kursuje tylko w godzinach szczytu, tudzież niech zostaną choć torowiska. Byle nie niszczyć nieodwracalnie infrastruktury. Która mimo swego złego stanu wciąż jest warta setki milionów złotych.

Być może w przyszłości przyjdą lepsze władze które zdecydują się postawić na ekologiczny transport zbiorowy i wdrożyć politykę typową dla miast Europy Zachodniej. Jak na razie, mamy do czynienia z ludźmi którzy żyją w innej epoce, tej która swoje chwile glorii przeżywała przed 30 czy 40 laty. Śląsk jako region jest właśnie zatrzymany w takiej epoce, także z powodu odmienności kultury i stymulujących go prądów intelektualnych.