Gdy rozum śpi, budzą się potwory
Francisco Goya, tytuł obrazu z cyklu Kaprysy, 1797
Uczciwa religia jest bardziej od swoich krytyków świadoma swych niedostatków i popełnianych w jej imieniu absurdalnych czynów, jest też głęboko zainteresowana zdrowym sceptycyzmem, dla własnych potrzeb (…) Istnieje możliwość, by religia i nauka stworzyły silny sojusz przeciw pseudonauce. Jednak wydaje mi się, że wkrótce religia będzie musiała się przeciwstawić pseudoreligii.
Jeden z przywódców religijnych, cyt. wg: Carl Sagan, Świat nawiedzany przez demony. Nauka jako światło w mroku
TEORIA AKCELERACJI JAKO KONCEPCJA PSYCHOLOGICZNA
Teoria biografii, metoda życiorysu i badań tzw. życia mogą stać się podstawowymi pojęciami w praktyce interpersonalnej i poradnictwie. (Podobną analizę można przeprowadzić na potrzeby fizyki, astronomii, geologii, biologii, czy socjologii).
Na temat psychologii wypowiadałem się w moich publikacjach i tekstach wielokrotnie. W powyższym tekście jedynie podsumowuję to wszystko, mimo że w dużym stopniu powtarzam tu wcześniej wysunięte wnioski. Sądzę, że tym bardziej powyższa propozycja ma znaczenie, że przedstawiona tu teoria akceleracji jest metodologicznie „mocna”, gdyż opiera się na solidnych podstawach nauk przyrodniczych i ścisłych.
Praktyka psychologiczna takiej teorii, jak się wydaje, nie ma. Wyjątkiem są tu – teorie Viktora E. Frankla, Kazimierza Dąbrowskiego, niektóre działy psychologii życia, teoria Alfreda Adlera, a przede wszystkim niewyrażona wprost metodologiczna teoria nauki Andrzeja K. Wróblewskiego. Psycholodzy operują modelami ogólnymi wąsko pojętej psychiki, nie zawsze spełniającymi ostre wymagania metodologiczne. Żyjemy jednak w XXI wieku i należy się im teoria inna od na przykład psychoanalizy, na której często opierają się w swojej praktyce.
Zatem powyższa teoria akceleracji może wypełnić metodyczną lukę i pomóc psychologom, pedagogom, terapeutom w ich pracy z ludźmi.
Z grubsza biorąc, w teorii akceleracji, węzłowe jest pojęcie rozwoju. W jego ramach istnieją następujące fazy ewolucji człowieka (fazy – gdyż podobnie np. woda H2O występuje w różnych stanach skupienia).
1) Integracja wstępna. To etap edukacji i zdobywania wiedzy np. w szkole i na uczelni. Wtedy występuje bierna aktywność poznawcza, bez tworzenia np. pełnoprawnych tekstów (a tym bardziej publikacji), właściwego fazie późniejszej, reintegracji. Integracja wstępna to teza i zapoczątkowanie biograficznego, twórczego, czy wręcz naukowego procesu inkubacyjnego.
W fazie integracji wstępnej działa funkcja liniowa. Funkcjonuje tu wzór w = katn (n = 1), gdzie
w – wartość struktury
k – stała rozwoju
a – mem, tzw. zajęcia codzienne
n – paradygmat, idea realizowana w danej epoce, a w jakiś sposób zinterioryzowana przez człowieka
t – czas
Wartość struktury w wyrażamy w punktach (1 punkt (1pu) = 1/23000 Odkrycia uhonorowanego Nagrodą Nobla); k – stała rozwoju (k = 1) wyrażana jest w jednostce rok 1-n; a – mem – w punktach/rok, t – czas w latach; n – paradygmat jest niemianowany (tzn. jest n-krotnością pewnej jednostki).
Jednak w integracji wstępnej nie ma klasycznego postępu i problem rozwoju z reguły jest źle postawiony.
2) Dezintegracja – to antyteza rozwoju. To okres dojrzewania (tzw. „czyściec dojrzewania”), ewentualnych kryzysów (choć nie każdy tę fazę przechodzi – osoby, które znajdują zatrudnienie zaraz po szkole, dezintegrację przechodzą łagodniej), rozwiązywania problemu konfliktu pokoleń – w rezultacie zdarza się wypadnięcie z kolein i orbity społecznej oraz intelektualnej, co może przejawić się w problemach w nauce szkolnej (np. w matematyce, wrażliwej na odpowiednie funkcjonowanie integracyjne). Jednak tu już działa walka o byt – jest to rola niejako adepta życia – i problem życia jest tu już w miarę poprawnie postawiony (w stosunku np. do fazy wcześniejszej). Zdarza się tu potrzeba wizyty u psychologa.
Działa tu funkcja liniowa i tu a ≤ 0.
3) Reintegracja – to synteza rozwoju. Po kryzysie występuje powrót do pełnoprawnych ról społecznych. Uczniowie z powodzeniem robią maturę, studenci kończą przerwane studia. Obserwuje się eksplozję świadomości i talentów, często humanistycznych. Tworzone są teksty, pisane wiersze, malowane obrazy. Ten okres niezbyt trafnie określa się „erą kosmiczną” – „sny o potędze” przeoblekają się w zainteresowania psychologią. Występuje większa aktywność. Mechanizmem sprawczym tej fazy jest intencja paradoksalna biograficzna – zwrot o 180 stopni, przejście od nastawienia na przeszłość do orientacji ku przyszłości (zarazem zasadne jest w tej fazie tzw. pytanie „o co w tym wszystkim chodzi”).
W reintegracji działa funkcja liniowa, podobnie jak w integracji wstępnej, jednak tzw. dyspersja osiągnięć jest tu większa (silniejsze działanie walki o byt) – zarazem występują próby rozwiązania problemu sensu życia. Częste jest podjęcie pracy.
4) Akceleracja – to supersynteza rozwoju, czas doktoratów i habilitacji, odkryć naukowych i publikacji. Tu intensywnie zaczyna działać paradygmat epoki. O ile dynamizmem reintegracji (i częściowo integracji wstępnej) był mem a, to tutaj jest nim paradygmat n. Zarazem tu, podobnie jak przy fazie późniejszej, hiperakceleracji, zwiększona jest dyspersja osiągnięć.
W akceleracji działa funkcja potęgowa i tu n > 1, n = const.
5) Hiperakceleracja – to hipersynteza rozwoju. To niejako czas przechodzenia do historii, znalezienia miejsca w świecie i czasem tzw. rozgłos. Podobnie jak akceleracji, nie wszyscy doświadczają hiperakceleracji.
Tu działa funkcja wykładnicza i tu w = katN, N ≠ n, N ≠ const i N » 1. Podobnie jak przy akceleracji, ten etap opiera się na publikacjach.
O ile przy integracji wstępnej roczna wydajność punktowa wynosiła ok. 25 pu, w dezintegracji było 0, lub nawet, przy silnych zaburzeniach, nawet mniej niż 0, w reintegracji ok. 10-15 pu, w akceleracji jest ok. 300 pu/rok, w hiperakceleracji ok. 1000-1200 pu/rok.
Szczegółowe wzory oraz bardziej wyczerpującą analizę tematu zawierają wskazane w bibliografii prace. Tu przedstawiam wybrane wzory, ich pełniejsza postać znajduje się zwłaszcza w tekstach: „Równanie struktur II”, „Teoria akceleracji II/10”, „Teoria akceleracji III/5-7” i „Antykontinualna teoria megawszechświata/2”.
We wszystkich powyższych fazach funkcjonują wzory:
w = mu = katn = gv = (aś + pś) t = r(1 + 1/p) = (s -1 ) A + faB′′t + fhaB′′′t, gdzie
mu – masa ustrukturyzowana – stopień przezwyciężenia entropii
g – stała sprzężenia do pola sił
v – wartość pola sił
pś – średnia wartość publikacji
r – całkowita przeciętna wartość oczekiwana, np. w reintegracji
p – prawdopodobieństwo zajścia wygranej w akceleracji
s – liczba struktur
A – średnia amplituda fali struktur, np. w reintegracji
fa – czynnik postępu w akceleracji
fha – czynnik postępu w hiperakceleracji
B′′ – średnia wartość podstawy postępu w akceleracji
B′′′ - średnia wartość podstawy postępu w hiperakceleracji
I jeszcze jedna ważna uwaga. W dotychczasowych zapisach występuje zjawisko memu, jednak we wszystkich wzorach i obliczeniach chodzi zawsze o wartość memu średnią, mierzoną w punktach na rok (mimo że nie zawsze występuje wskaźnik aś; tu mem opisywany w punktach a nie w punktach/rok jest jedynie pewnym zdarzeniem kosmicznym, fragmentem rzeczywistość, jednak w operacjach ilościowych zawsze należy operować miarą pu/rok).
WSTĘPNE BADANIA EMPIRYCZNE BIOGRAFII
W zasadzie w fazie reintegracji szeroko rozumianej (jako połączone fazy integracji wstępnej i właściwej reintegracji) nie ma publikacji i nie działa paradygmat, tu czynnik n = 1. Jednak istnieje w tej fazie „publikacja szczątkowa” (głównie jako matura i magisterium), zatem funkcjonuje paradygmat podskórny n ≠ 1.
Można założyć, że we wszystkich fazach – reintegracji, wyżej rozumianej (jako łącznie integracja wstępna i reintegracja), akceleracji i hiperakceleracji, czynnik B = 12 (pu/rok) i czynnik postępu f realizowane są przez wzór f = Σw/Bt (chodzi tu o działanie integracyjne „nie ułatwione” technologii, nie dla potrzeb reintegracji, gdzie B byłoby równe np. 1; wskazana jest ocena osiągnięć „dojrzała” – tak jak w akceleracji i hiperakceleracji).
Przeprowadzone zostały badania empiryczne (dla faz przedakceleracyjnych – dane z 2016 roku i dla akceleracji oraz hiperakceleracji – dane z 2018 roku – wszystko dla 7 twórców (mikrobiolog, biolog, matematyk, plastyk, teolog, działacz społeczny – historyk i astronom-amator); zob. T. Szulga, „Teoria akceleracji II/10”, Internet, 2017). Zarówno dla reintegracji, jak i akceleracji oraz hiperakceleracji wzory na obliczanie ważniejszych wskaźników są podobne. Jednak reintegracja jest prostsza w konstrukcji.
(Tutaj, w zapisie informatyczno-internetowym np. symbol f z indeksem dolnym m czasem błędnie jest zapisywany jako fm, podobnie fraza w = kat, t do potęgi n-tej, również błędnie zapisywana jest jako w = katn, podobnie jest z potęgą t, n-1 (tak samo np. potęga n z indeksem dolnym np. r wychodzi jako nr – nawet tak musi pozostać w pierwotnym, maszynopisowym zapisie!); niestety, tego nie zawsze udaje się uniknąć, więc powyższa uwaga, mam nadzieję, usunie raz na zawsze horrory z indeksami i potęgami – i uważny czytelnik odpowiednio i prawidłowo odbierze zapis wzorów).
Zatem zajdzie (wszystko dla m badanych):
pś = wrś - aś fś = wrś/B fpś = pś/B Σw = w, gdzie
pś – średnia roczna wartość publikacji, wrś – średnia roczna wartość struktury, aś – średni roczny mem, fś – średni roczny czynnik postępu, fpś – średni roczny czynnik postępu publikacyjny.
Tu aś i pś oznaczają wyjątkowo (inaczej niż dotychczas) średnie roczne wartości memu i publikacji dla m badanych – nie zaś dla jednostkowego badanego.
Dla wyżej rozumianej fazy reintegracji wyniki średnie są następujące, odpowiednio: czas 21,85714, mem 11,07456, wartość czasowo-memowa atrś = 216,14285, rzeczywista wartość reintegracji 305, wartość roczna struktury 16,06388, paradygmat podskórny 1,12098, publikacja roczna 4,98931, czynnik postępu 1,33865, czynnik postępu publikacyjny 0,41577.
Dla akceleracji wyniki średnie są następujące, odpowiednio: czas 14 lat, mem 10,98236, wartość całkowita struktury 1001,88252, wartość roczna struktury 70,86921, paradygmat 1,68657, publikacja roczna 59,88685, czynnik postępu 5,90576, czynnik postępu publikacyjny 4,99057.
Dla hiperakceleracji wyniki średnie są następujące, odpowiednio: czas 18,71428 lat, mem 15,20129, wartość całkowita struktury 3122,83187, wartość roczna struktury 206, 88564, paradygmat 1,90399, publikacja roczna 191,68435, czynnik postępu 17,24046, czynnik postępu publikacyjny 15,97369.
Często tutaj szczyt osiągnięć i aktywności twórczej przypada na akcelerację nieco bardziej niż na hiperakcelerację – zatem nie jest to klasyczna hiperakceleracja, lub raczej nie jest to jeszcze hiperakceleracja. Wyniki badań empirycznych są o tyle istotne, że dla dalszej analizy empirycznej badanych powyższe wskaźniki można przyjąć jako standard porówawczy.
Warte uwagi jest tu to, że odpowiednie wyniki wskaźników, między innymi wartość roczna średnia wrś, publikacja roczna średnia pś i mem średni aś dla trzech powyższych faz obliczałem oddzielnie, nie korzystając z algorytmów-wzorów – i mimo to wartości otrzymane były zgodne do 5. miejsca po przecinku (po zastosowaniu algorytmu). Dowodzi to dużej rzetelności i wiarygodności metody i materiału empirycznego.
Oczywiście tu można analizować wyniki badań populacji przy rozdzieleniu zmodyfikowanej reintegracji, nie jako łącznie integracja wstępna i właściwa reintegracja. To jednak osobne badanie. Mogę tu tylko nadmienić, że w tym znaczeniu faz rozwoju potwierdzone zostały tezy obecnej pracy, tzn. zarówno średnia wartość roczna struktury, jak i średnia publikacja roczna, oraz, co ważne, średni paradygmat (jako bardzo czuły wskaźnik rozwoju), są nieco niższe we właściwej reintegracji niż w integracji wstępnej. Potwierdza to tezę o włączeniu się dyspersjogennej walki o byt w czasie właściwej reintegracji w stosunku do integracji wstępnej.
Z drugiej strony, jako skala porównawcza, takie dokładne wyniki miałyby wartość. Dlatego, mimo że są to jedynie badania wstępne, przedstawiam je poniżej.
Dla fazy integracji wstępnej wyniki średnie są następujące, odpowiednio: czas 9,42857 lat, mem 13,57142, wartość całkowita struktury 224,28571, wartość roczna struktury 23,74747, paradygmat 1,28843, publikacja roczna 10,17605, czynnik postępu 1,97895, czynnik postępu publikacyjny 0,84800.
Dla fazy reintegracji właściwej wyniki średnie są następujące, odpowiednio: czas 11,57142 lat, mem 8,98214, wartość całkowita struktury 80,71428, wartość roczna struktury 10,26142, paradygmat 1,06241, publikacja roczna 1,27928, czynnik postępu 0,85511, czynnik postępu publikacyjny 0,10660.
TEORIA AKCELERACJI I RÓWNANIE STRUKTUR A FIZYKA I ASTRONOMIA
Jak już wspomniałem, teoria akceleracji (teoria biografii jako pojęcie izomorficzne w stosunku do historii fizycznej) i równanie struktur mogą stać się punktem wyjścia dla badań w fizyce, kosmologii, astronomii, geologii i biologii. Podstawowe wskaźniki wyżej wymienione i równania je opisujące znajdują tu pełne zastosowanie.
Na przykład dla cząstek elementarnych, atomów, cząsteczek, ciemnej materii i ciemnej energii, ery Plancka, dla planetoid, komet, księżyców i planet, tworów związanych z aktywnością geologiczną, dla gwiazd, czarnych dziur i galaktyk, oraz struktur w pełni biologicznych można obliczyć ich parametry. Będą to takie jednostki termodynamiczne, jak np. wartość struktury, jej mem i paradygmat, wartość roczna, publikacja (czyli osiągnięcia; w tym przypadku pojęcie „publikacja” w świecie zwłaszcza przyrody abiologicznej może razić – tu jednak chodzi o to samo!), czynnik postępu struktury bądź czynnik postępu publikacyjny ( w osiągnięciach struktury) – mamy tu przecież do czynienia z masami ustrukturyzowanymi i aktywnością punktową (mierzoną wcześniej skalibrowanymi punktami).
Materiały źródłowe:
A. Dąbrowski, „Trud istnienia”, Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, Warszawa 1975.
A. Oleszkowicz, „Kryzys młodzieńczy – istota i przebieg”, Prace Psychologiczne XLI, Acta Universitatis Wratislaviensis No 1724, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1995.
W. M. Runyan, „Historie życia a psychobiografia. Badania teorii i metody”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
T. Szulga, „Teoria akceleracji. Metodologia odkryć w naukach przyrodniczych i ścisłych. Wizja astronomii plastycznej”, www.salon24.pl/u/ad-astra/, Internet, 2015.
T. Szulga, „Teoria akceleracji II. Metodologia odkryć w naukach przyrodniczych i ścisłych. Wizja astronomii plastycznej’, www.salon24.pl/u/ad-astra/, Internet, 2017.
T. Szulga, „Równanie struktur i życia kosmosu – geneza teorii w fizyce i astronomii”, www.salon24.pl/u/ad-astra/, Internet, 2017.
T. Szulga, „Twórczość uzupełniająca – rozwiązywanie problemów przyrodniczych i ścisłych a Teoria Wszystkiego”, www.salon24.pl/u/ad-astra/, Internet, 2017.
T. Szulga, „Teoria akceleracji III. Metodologia odkryć w naukach przyrodniczych i ścisłych. Wizja astronomii plastycznej’, www.salon24.pl/u/ad-astra/, Internet, 2018.
T. Szulga, „Ciemna energia i ciemna materia – wyprowadzenie podstawowego wzoru”, www.salon24.pl/u/ad-astra/, Internet, 2018.
T. Szulga, „Równanie struktur II”, www.salon24.pl/u/ad-astra/, Internet, 2018, 2019.
T. Szulga, „Antykontinualna teoria megawszechświata”, www.salon24.pl/u/ad-astra/, Internet, 2019.
T. Szulga, „Równanie struktur III”, maszynopis niepublikowany, Wrocław 2019.
T. Szulga, „Równanie struktur IV”, maszynopis niepublikowany, Wrocław 2019.
A. K. Wróblewski, „200 uczonych w anegdocie. Księga II”, Świat Książki, Warszawa 2010.
A. K. Wróblewski, „Uczeni w anegdocie”, „Wiedza i Życie”, 1998-2018, nr 1-12.
Tagi: psychologia, teoria akceleracji
Inne tematy w dziale Technologie
