Maliny - słodki smak lata. Właściwości zdrowotne malin

Maliny to owoce kojarzone z latem. Są smaczne, a poza tym bardzo zdrowe. Zawierają mnóstwo witamin i minerałów. Stosujemy je w kuchni, domowej apteczce, ale także w łazience.

Malina właściwa (Rubus idaeus) jest rośliną należącą do rodziny różowatych. Występuje w strefie klimatu umiarkowanego. W Polsce malina rośnie jako krzew w warunkach naturalnych w lasach, na polanach i łąkach. Maliny uprawne mają wiele odmian, różniących się wielkością owoców, barwą i smakiem.

Okres kwitnienia i owocowania krzewu maliny przypada na wakacje i trwa do października. Maliny znali już starożytni Rzymianie, natomiast Brytyjczykom zawdzięczamy pomysły na przetwarzanie malin w konfitury i galaretki.

Maliny jako przekąska

Wiadomo, że najlepiej smakują maliny zerwane prosto z krzaka, ale można je zjadać pod wieloma postaciami - jako soki, dżemy, dodatek do ciast i deserów. Maliny to wysokoenergetyczna, za to niskokaloryczna przekąska. W 100 g malin znajdują się tylko 52 kcal i 7 g błonnika pokarmowego. Maliny, podobnie jak truskawki, mogą też uczulać. Dzieje się to za sprawą salicylanów, które te owoce zawierają. Reakcją alergiczną będzie wysypka i lekki świąd.

Ze względu na niski indeks glikemiczny malin (25), owoce te polecane są osobom chorującym na cukrzycę i insulinoodporność. Antocyjany w malinach obniżają poziom glukozy we krwi po posiłkach bogatych w skrobię. Jak wykazały badania naukowe, maliny pomagają w spalaniu tkanki tłuszczowej, przyspieszają metabolizm oraz oczyszczają organizm z toksyn. Ponadto wspomagają pracę wątroby i ułatwiają trawienie.

Świeże maliny chętnie dodajemy do deserów, ciast, babeczek. Można je zmiksować w koktajlach czy smoothie. Możemy też przygotować z nich tradycyjny sok czy pyszną domową nalewkę. Pyszne są również dżem, galaretka czy konfitura z malin. Warto również sięgać po herbatę lub napar z suszonych malin. 

Maliny jako środek leczniczy

W Polsce już w XVI wieku stosowano syrop malinowy jako środek odżywczy i ogólnie wzmacniający lek. Tymczasem prozdrowotnych właściwości malin jest znacznie więcej.

Owoce malin zawierają kwasy organiczne (m.in. cytrynowy, jabłkowy, salicylowy), pektyny, antocyjany, cukry, związki śluzowe, lotne związki zapachowe. Zawierają również bogactwo witamin (m.in. C, E, B1, B2, B6) oraz wiele substancji mineralnych - przede wszystkim potas, magnez, wapń, żelazo. Ponadto służą za znakomite źródło błonnika rozpuszczalnego w wodzie (pektyny).

Liście malin zawierają garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne, związki żywicowe, sole mineralne (m.in. żelaza, miedzi, wapnia). Właściwości zdrowotne mają również łodygi malin. Zawierają one szereg witamin i minerałów, wśród których wymienia się witaminy z grupy B, witaminę C, witaminę E, magnez, wapń, żelazo, potas.

Owoce malin zwalczają gorączkę, bakterie i wirusy, działają przeciwzapalnie. Oto inne działanie prozdrowotne malin:

• przeciwgorączkowe - owoc ten działa napotnie, powodując obniżenie temperatury ciała; dla dorosłych skuteczny będzie napar z suszonych malin, a dla dzieci szczególnie polecany jest sok z malin;
• przeciwbakteryjne - w stanach zapalnych gardła i krtani wskazane jest płukanie ich naparem z liści malin, w problemach jelitowych zalecane jest picie naparu, który zmniejsza biegunkę;
• przeciwnowotworowe - ze wzgl. na zawartość kwasu ferulowego i beta-sitosterolu w malinach, zaobserwowano hamowanie rozwoju nowotworu - zarówno łagodnego, jak i złośliwego.
• na bóle menstruacyjne - napary z liści malin mają działanie rozkurczowe, są więc pomocne w łagodzeniu bólu miesiączkowego; z tego samego powodu nie powinny być pite przez kobiety w ciąży.

Maliny w kosmetyce

Olej z nasion malin jest uniwersalnym środkiem pielęgnacyjnym do każdego rodzaju skóry. Jest również składnikiem kosmetyków do opalania i po opalaniu, balsamów do ust i kremów pielęgnacyjnych. Zawiera silne antyoksydanty, przede wszystkim beta-karoten i likopen. Zaleca się go szczególnie osobom z cerą trądzikową. Wspomaga procesy regeneracyjne i niweluje blizny. Stosuje się go również do produkcji kremów przeciwzmarszczkowych oraz szamponów przeciwłupieżowych.

Jak przechowywać maliny?

Maliny to bardzo delikatne owoce. Łatwo się gniotą, puszczają sok, i pleśnieją. W ciągu maksymalnie 2 dni należy je zjeść lub przetworzyć. Jeśli w pudelku z malinami zauważymy zepsute lub spleśniałe sztuki, trzeba je wyrzucić, a pozostałe owoce przełożyć do czystego, suchego opakowania (bez mycia). Maliny zachowują świeżość w lodówce około dwóch dni.

Aby zamrozić maliny, należy je delikatnie opłukać, osuszyć, rozłożyć osobno na tacce i w taki sposób zamrozić. Po zmrożeniu przełożyć do docelowego, hermetycznego pojemnika. W zamrażarce można je przechowywać do roku.

W tym roku owoców jest mniej, tym bardziej starajmy się wykorzystać sezon na maliny. W Polsce uprawia się je przede wszystkim w województwie lubelskim, gdzie znajduje się ok. 70 proc. krajowych plantacji. Za kilogram malin zapłacimy od kilkunastu do ponad 20 złotych.

Zobacz także: Truskawka - bomba witaminowa. Tyle zdrowia w małym owocu

ja