Jest w margarynach, frytkach, batonikach, lodach i innych słodkich i słonych przekąskach, kosmetykach, a nawet produktach dla dzieci. Olej palmowy to najczęściej używany olej roślinny świata. Jest bardzo tani, ale też bardzo szkodliwy.
Jak powstaje olej palmowy
Stały olej roślinny jest otrzymywany z nasion lub miąższu olejowca gwinejskiego. Charakteryzuje się kolorem pomarańczowo-czerwonym i całkiem sporą ilością wartości odżywczych, głównie witaminy E, beta-karotenu i antyoksydantów. Po rafinacji, czyli przetworzeniu termicznym, olej palmowy zmienia swoją barwę na białą bądź żółtą. W czasie obróbki termicznej likwidowane są jego wszystkie walory zdrowotne, a do tego rośnie w nim zawartość niekorzystnych nasyconych kwasów tłuszczowych.
Olej palmowy jest tani, łatwo dostępny, ma długi okres trwałości i można przechowywać go w temperaturze pokojowej – dlatego jest atrakcyjny dla firm spożywczych. Utwardzony tłuszcz palmowy znajduje się przede wszystkim w żywności z długim terminem przydatności do spożycia. Wypieki przygotowane z jego udziałem mają większą objętość, lepszą porowatość i delikatniejszą strukturę.
Szkodliwe tłuszcze nasycone
Tłuszcze roślinne są z reguły olejami o wysokiej zawartości pożądanych kwasów tłuszczowych nienasyconych. Wyjątkiem są oleje z roślin tropikalnych – kokosowy i palmowy. Olej palmowy ma ok. 50% kwasów tłuszczowych nasyconych, kokosowy ok. 90%. Dla porównania - olej rzepakowy zawiera ich tylko ok. 7%.
Kontrowersyjna z punktu widzenia wartości żywieniowej i zdrowotnej oleju palmowego jest właśnie wysoka zawartość kwasów tłuszczowych nasyconych, a w odniesieniu do częściowo utwardzonych olejów roślinnych, w tym oleju palmowego, również zawartość izomerów trans nienasyconych kwasów tłuszczowych. Kwasy te mogą wpływać niekorzystnie między innymi na układ sercowo-naczyniowy. Zaleca się ograniczenie ich spożycia do minimum, nie powinny przekraczać 1% wartości energetycznej diety.
Czym grozi spożywanie oleju palmowego?
Według badań, regularne spożywanie produktów o wysokiej zawartości oleju palmowego grozi wystąpieniem otyłości, cukrzycy czy też wzrostem tzw. „złego” cholesterolu”, prowadzącym do chorób serca i miażdżycy. Olej palmowy jest również silnym czynnikiem rakotwórczym, gdyż zawarte w nim kwasy tłuszczowe stopniowo sklejają komórki krwi, a tym samym przyczyniają się do rozwoju nowotworów rozmaitych narządów. Wykazano też, że spożywanie tego oleju może wywołać atak serca, impotencję i bezpłodność.
Powyższe dolegliwości wynikają z tego, iż temperatura topnienia oleju palmowego jest dużo wyższa od temperatury ludzkiego ciała i nie jest on przyswajany, ani wydalany z naszego organizmu.
Olej palmowy można znaleźć w słodkich i słonych przekąskach.
W jakich produktach można znaleźć olej palmowy?
- mrożonki
- mleko, śmietana w proszku
- gotowe zupy, produkty instant
- margaryny
- chipsy i inne słone przekąski
- płatki śniadaniowe
- fast foody
- masła czekoladowe do smarowania
- lody
- sery żółte, topione
- słodycze: batoniki, czekolady, ciasteczka itp.
- budynie w proszku
- kostki rosołowe
- cappuccino, kawa 3w1
- dania mrożone
Olej palmowy zawierający aż 50% nasyconych kwasów tłuszczowych jest wykorzystywany nie tylko jako dodatek do żywności, lecz również do wyrobu wielu produktów kosmetycznych, chemicznych i biopaliw.
Olejek rycynowy - tani i skuteczny środek leczniczo-pielęgnacyjny
Czy olej palmowy zawsze szkodzi?
Rafinowany olej palmowy również może być elementem zbilansowanej diety. Tak jak tłuszcze zwierzęce, jest on bogatym źródłem energii oraz nośnikiem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K). Tłuszcze powinny dostarczać łącznie do 30% wartości energetycznej diety osób dorosłych, ale kwasów tłuszczowych nasyconych powinno być więcej niż 20 g.
Istnieją zdrowsze odpowiedniki oleju palmowego, które nie będą tak szkodliwe dla naszego zdrowia: oliwa, olej rzepakowy, lniany, słonecznikowy, olej kokosowy. Są one droższe, lecz zawierają pozytywne dla zdrowia kwasy tłuszczowe jednonienasycone i wielonienasycone.
Przeczytaj: Tłuszcze nienasycone nie chronią przed zawałem?
Jak dowiedzieć się, czy w produkcie jest olej palmowy?
Najprościej – spojrzeć na listę składników. Jeśli m.in. na nim opiera się wyrób, składnik powinien być wymieniony. Czasem olej palmowy ukrywa się pod pojęciem „olej roślinny”, a także „tłuszcz roślinny” lub „tłuszcz roślinny utwardzany” lub "tłuszcz uwodorniony".
Orangutany giną właśnie przez plantacje palm hodowanych na olej.
Olej palmowy a orangutany - o co chodzi?
Największymi producentami oleju palmowego są Indonezja i Malezja (ponad 85% oleju palmowego używanego globalnie jest produkowane w tych krajach). Dla tamtejszej ludności ważniejsze od wpływu na środowisko są przychody ekonomiczne, ponieważ i grunty i koszty pracy są tanie. Uprawy palmowe mają bowiem niesamowitą wydajność – z 1 hektara można wyprodukować rocznie ok. 3,8 ton oleju. Z hektara rzepaku lub słonecznika uzyskamy tylko 0,7-0,8 tony oleju. Dlatego w miejsce lasów deszczowych i mokradeł powstają masowo plantacje olejowe. Lasy są wycinane lub podpalane, co prowadzi do śmierci zamieszkujących je gatunków zwierząt.
Orangutany żyją jedynie w lasach deszczowych na Borneo i Sumatrze. Uznawane są za gatunek zagrożony, gdyż ich populacja drastycznie się zmniejsza właśnie poprzez wyręby i wypalanie lasów. Jeśli obecne tempo produkcji oleju palmowego się utrzyma, to do 2022 roku 98% lasów na Sumatrze i Bornego zostanie zniszczonych, a co za tym idzie orangutany oraz inne zwierzęta w ogóle nie będą miały gdzie mieszkać i wyginą.
źródło: dziecisawazne.pl, wiecejnizzdrowie.pl, ncez.pl, poradnikzdrowie.pl
ja
© Artykuł jest chroniony prawem autorskim. Wykorzystanie tylko pod warunkiem podania linkującego źródła.
Inne tematy w dziale Rozmaitości
