Pamięć mięśniowa - dzięki niej organizm szybko wraca do formy

Musisz nagle wyjechać albo łapiesz przeziębienie czy kontuzję - oznacza to przerwę w treningu. Jeśli regularnie uprawiasz sport i boisz się, że nawet po krótkiej przerwie nie wrócisz do wypracowanej formy, to organizm zrobi to za ciebie. Istnieje coś takiego jak pamięć mięśniowa.

Co to jest pamięć mięśniowa?

Pamięć mięśniowa to taki rodzaj ruchu, który wykonywany jest przez przyzwyczajone do niego mięśnie. Ich specyficzne zachowanie na poziomie wewnątrzkomórkowym wraz z budową ścieżek neuronowych powodują, że zapamiętują konkretne wzorce ruchowe. Powtarzanie tego samego schematu doprowadza do automatycznej jego realizacji. Czyli mięśnie są cały czas przygotowane do wznowienia pracy, nawet jeśli chwilowo znajdują się w fazie odpoczynku.

Jak to działa?

Komórki mięśniowe są wielojądrzaste i wypełnione włóknami. Podczas intensywnych treningów, np. biegowych, włókna stają się grubsze dzięki znacznemu zwiększeniu ilości jąder. Naukowcy zaobserwowali, że nawet w przypadku bezczynności sportowej i ubytku masy mięśniowej, jądra nie zanikają. Natomiast, gdy sportowiec powraca do treningów, to znów się uaktywniają i przyspieszają produkcję wkłókienek mięśniowych. Zatem główna moc tkwi właśnie w jądrach.

Druga ważna sprawa to pamięć mózgu. Jeśli aktywność fizyczna oparta jest na wielokrotnie powielanych ruchach, to mózg zapamiętuje ich konfigurację i po pewnym czasie możemy funkcjonować na tzw. autopilocie. Dlatego jest całkowicie możliwe, aby człowiek wykonywał skomplikowane koordynacyjnie ruchy, myśląc zupełnie o czymś innym. Mózg błyskawicznie wysyła impulsy do mięśni, by działały w określony sposób. Pamięć mięśniowa jest więc procesem nerwowego systemu zapamiętywania umiejętności motorycznych.

Pamięć mięśniowa a odchudzanie

Okazuje się, że pamięć mięśniowa w dużej mierze odpowiedzialna jest za efekt jo-jo w procesie odchudzania. W jaki sposób? Każdy z nas ma zapisany w swoim kodzie genetycznym stały poziom komórek mięśniowych i tłuszczowych. Ćwicząc i chudnąc zmieniamy proporcje między tymi dwoma rodzajami komórek, ale jednocześnie organizm stale dąży do przywrócenia stanu wyjściowego. Mechanizm ten w dużej mierze odpowiada za efekt jo-jo i tłumaczy, dlaczego osoba, która przez kilka miesięcy intensywnie trenowała i trzymała się diety, po zaprzestaniu ćwiczeń i powrocie do normalnego żywienia znów tyje – w ten sposób organizm „broni się” przed zmianami.

Można pokonać efekt jo-jo, ale trzeba regularnie ćwiczyć przez co najmniej 9 miesięcy, a najlepiej rok. Dopiero mniej więcej po tym czasie organizm, zmieniając proporcje komórek mięśniowych i tłuszczowych, dostaje sygnał, że osiągnięta forma jest tą docelową. Pamięć mięśniowa wypracowała już inny schemat i to on stał się obowiązujący. Dlatego nawet jeśli już osiągniesz wymarzoną wagę, to nie zaprzestawaj ćwiczeń, by organizm zapamiętał, że nie potrzebuje więcej komórek tłuszczowych.

Aby nie było efektu jo-jo, trzeba ćwiczyć przynajmniej 9 miesięcy.

Jak ćwiczyć pamięć mięśniową?

Próbuj i powtarzaj
Jedynie ciągłe powielanie tych samych ruchów jest w stanie umacniać połączenia nerwowo-mięśniowe. Nie rezygnuj, gdy coś Ci nie wychodzi – praktyka jest kluczem do sukcesu.
Koncentruj się
Skupienie na wykonywanej czynności poprawia skuteczność działań.
Rozłóż ćwiczenia na czynniki pierwsze
Jeżeli nie możesz wyjść na trening – skup się na szlifowaniu poszczególnych elementów, wykonuj pojedyncze ćwiczenia.
Jeśli chcesz zyskać formę na lata, trenuj przez minimum 9 miesięcy

Wytrenowane mięśnie działają na "autopilocie".

Jak wrócić do treningu po przerwie?

Jeśli nie trenowałeś więcej niż tydzień, nie próbuj od razu bić życiowych rekordów. Zacznij od rozgrzewki. Potem stopniowo "przypominaj" organizmowi prawidłową technikę konkretnych ćwiczeń (np. w przypadku biegów będą to podbiegi, biegi odcinkowe czy interwały). Taka praca “na sucho”, dokładna i precyzyjna, pozwoli na uruchomienie pamięci mięśniowej. Oczywiście, im ktoś ma lepiej wypracowaną formę, tym szybciej do niej wraca. Jeśli dopiero zacząłeś uprawiać sport i zaraz przerwałeś ćwiczenia, to nie masz jeszcze utrwalonej pamięci mięśniowej i musisz znów zaczynać od zera.