Alfabet Halloween 2021 - wszystko o święcie 31 października

W latach 90. Halloween w swojej hałaśliwej i pustej formie przybył również do Polski i z roku na rok zdobywa coraz więcej zwolenników. Z tej okazji prezentujemy "Alfabet Halloween". Prosimy o potraktowanie go z przymrużeniem oka.

Apple bobbing

Zabawa halloweenowa. Jabłka zostają umieszczane w misce wypełnionej wodą. Uczestnicy zabawy muszą ugryźć jedno z jabłek bez pomocy rąk. Jabłko nieuszkodzone przy zabawie, ma oznaczać szczęście w nadchodzącym roku.

Bal halloweenowy

Impreza taneczna z okazji Halloween. Najczęściej jest to maskarada, bal przebierańców. Uczestnicy wkładają kostiumy halloweenowe, czyli przebierają się za szkielety, czarownice, duchy, wampiry, itp. Można też przebrać się za postaci z filmów, bajek czy gier komputerowych. Do tego obowiązkowy halloween makeup. W niektórych krajach, głównie w USA, bale poprzedzają parady kostiumowe. Kościół w odpowiedzi na halloweenowe bale maskowe proponuje "Bal Wszystkich Świętych", czyli imprezę, na której dzieci przebierają się za swojego świętego patrona-imiennika lub innego ulubionego świętego.

Halloweenowy makeup.

Celtowie i tradycja Halloween

Halloween swoje korzenie ma wierzeniach celtyckich. Celtyccy kapłani, druidzi, wierzyli, że w dzień Samhain zacierała się granica między zaświatami a światem ludzi żyjących. Wierzono, że bóg śmierci Samhain sprowadzał na ziemię dusze osób zmarłych w minionym roku, aby odpokutowały swoje występki. Ważnym elementem obchodów Samhain było palenie ognisk, które miały przyciągnąć duchy dobre, a odegnać duchy złe. Paleniska te były również wyrazem czci i wsparcia dla boga słońca i światła Luga, nad którym w tym czasie Samhain zaczynał zdobywać przewagę. Próbowano przebłagać Samhaina składając mu ofiary – ze zwierząt i z ludzi.

Dziady - prasłowiańskie Halloween

Przedchrześcijański obrzęd zaduszny, którego istotą było "obcowanie żywych z umarłymi", a konkretnie nawiązywanie relacji z duszami przodków (dziadów), okresowo powracającymi do swych dawnych siedzib, za czasów swojego życia. Podczas rytuałów związanych z "dziadami" chciano uzyskać przychylność zmarłych, których uważano za opiekunów w sferze płodności i urodzaju. Ze względu na podobieństwa obrzędów i wierzeń oraz to, że jesienne święto obchodzono również 31 października, zaczęto wiązać Dziady z anglosaskim Halloween.

Escape room

Zabawa wywodząca się z gier komputerowych, polegających na ucieczce z domu/pokoju. W skrócie to pomieszczenie, z którego należy się wydostać, rozwiązując różne zadania i zagadki. Czas na "ucieczkę" to ok. 60 minut. Najczęściej pokoje opierają się na strachu, zagrożeniu, na uczestników zabawy czyhają różne niebezpieczeństwa. Wizyta w escape roomie to jedna z najpopularniejszych form spędzania halloween wśród młodzieży.

Młodzież uwielbia escape roomy.

Fioletowy - symbolika koloru

Jeden z kolorów obowiązujących podczas święta Halloween. Oprócz tego biały, czarny i pomarańczowy. Fioletowy jest również jednym z ulubionych kolorów ezoteryków, dlatego utożsamia się go z magią i tajemnicą.

Gadżety na Halloween

Z halloween związane są rozmaite rekwizyty. Oprócz wydrążonej dyni to nietoperze, pająki i pajęczyny. Istnieje legenda głosząca, że jeśli zobaczymy w Halloween pająka, będzie to czuwający nad nami duch bliskiej osoby. Z kolei w przypadku duchów uważa się, iż to właśnie w tę noc zjawy przodków są w stanie chodzić wśród żywych. Poza tym duchy dają największe pole do wyobraźni, jeśli chodzi o przebrania lub przedmioty. 

Dekoracja domu na Halloween.

Horror

Film mający wywołać u widza klimatu grozy, niepokoju lub obrzydzenia i szoku. "Halloween"  to kultowy horror w reżyserii Johna Carpentera z 1978 r. W rolach głównych wystąpili Donald Pleasence i Jamie Lee Curtis. Zdobył nominację do nagrody Saturn Award i zapoczątkował serię filmów o tym samym tytule. Do tej pory powstało dziewięć kontynuacji. Dziś film uznawany jest za klasykę. Film opowiada o perypetiach Michaela Myersa, sześcioletniego mordercy z Haddonfield, prowincji w Illinois, który po latach spędzonych w szpitalu psychiatrycznym powraca, by odnaleźć młodszą siostrę Laurie.

Plakat z horroru "Halloween".

Irlandia ojczyzna Halloween

Kraj uważany za kolebkę Halloween. Od dawna kultywuje też rozmaite tradycje związane z tym świętem (patrz Celtowie, Jack o'Lantern). To irlandzcy imigranci sprowadzili tradycję do Ameryki Północnej w latach 40 XIX wieku. W Irlandii obowiązuje zasada, że po 1 listopada nie zbiera się dzikich owoców, bo mogą być zatrute. W dzień ten przez wiele stuleci obowiązywał post i potrawy świąteczne nie zawierały mięsa. Poza tym sprząta się mieszkanie, gasi ogień pod kuchnią, a gospodynie wykładają jedzenie i napoje, po czym wszyscy idą spać. Irlandki pieką też owocowe ciasto zwane „barmbrack”, do którego wrzuca się pierścionek, monetę, guzik, naparstek. Pierścionek oznaczał zamążpójście, moneta - władzę, guzik - starokawalerstwo, naparstek - staropanieństwo.

Jack o'Lantern - lampa z dyni

Halloweenowa lampa zrobiona z wydrążonej dyni, w środku której stawia się świecę. Najczęściej w dyni wycina się rozmaite "straszne twarze" czaszek czy postaci z horrorów. Taką wydrążoną dynię-latarnię stawia się w oknie lub w drzwiach podczas święta Halloween. Skąd nazwa?  Wiąże się z irlandzką legendą o Uszczypliwym Jacku - złośliwym hazardziście i alkoholiku, który zapędził diabła na drzewo i uwięził go tam, rzeźbiąc znak krzyża na pniu. W odwecie diabeł skazał Jacka na wieczną nocną włóczęgę po ziemi, dając mu do ręki lampion z rzepy, by oświetlał mu niekończącą się wędrówkę. Wydrążona dynia ze światełkiem w środku dla irlandzkich chłopów oznaczała błędne ogniki uważane za dusze tragicznie zmarłych.

Halloweenowe lampiony.

Kościół a Halloween

Stosunek Kościoła do Halloween jest negatywny. Papież Benedykt XVI mówił, że jest to święto antychrześcijańskie i niebezpieczne. Promuje ono kulturę śmierci, popycha ku mentalności ezoterycznej i magii, atakuje święte i duchowe wartości przez diabelskie inicjacje za pośrednictwem obrazów okultystycznych. Dlatego w wielu kościołach 31 października, na zakończenie nabożeństw różańcowych dla dzieci i młodzieży organizowane są dla odwrócenia uwagi bale wszystkich świętych. W innych organizuje się procesje z relikwiami świętych, aby jednoznacznie ukazać chrześcijański charakter nadchodzącej uroczystości Wszystkich Świętych.

Lampiony na Halloween

Jedne z nieodzownych gadżetów na halloweenowe party. Jak wykonać najprostszy lampion na Halloween? Wystarczy pusty słoik, świeczka typu wkład, bibuła lub krepa i klej. Malujemy "straszną twarz" lub wycinamy otwory w bibule, oklejamy słoik, wkładamy zapaloną świeczkę do środka i gotowe. Do dekoracji można dodać kolorowe sznurki, wstążki czy rafię.

Mroczne lustro - legenda

W niektórych miastach Wielkiej Brytanii i Ameryki Północnej wierzy się, że wystarczy spojrzeć w lustro w ciemnym pokoju w halloweenową noc, by zobaczyć za sobą przyszłego męża lub żonę. Podobno, jeśli zamiast twarzy ujrzy się trupią czaszkę, to nie przeżyje się roku. W Polsce też mamy swoje "mroczne lustro". Wisi ono w kościele w Węgrowie i związane jest z legendą o Panu Twardowskim, który miał wywoływać dla króla Zygmunta Augusta ducha jego zmarłej żony Barbary Radziwiłłówny. Według hipotezy na powierzchni lustra znajdują się niewidoczne gołym okiem sztychy dwóch postaci – kobiety i diabła.

Zabawa w "mroczne lustro".

Noże - symbolika, przesądy

W Niemczech, w obawie przed duszami zmarłych powracających na ziemię, chowa się w domach wszystkie noże. Mówi się, że tradycja ta chroni zarówno żyjących, jak i umarłych przed krzywdą związaną z użyciem tych niebezpiecznych narzędzi oraz przed kłótnią pomiędzy oboma światami. Nóż jest bowiem obiektem różnych przesądów, mitów, legend. Nóż symbolicznie ma być połączony se strefą śmierci i zemsty. Najpopularniejszy przesąd mówi, że nie należy wręczać w prezencie osobie bliskiej noża, gdyż przetnie on, zepsuje, tę relację.

Okultyzm

To poglądy i wierzenia o istnieniu niepoddających się naukowym obserwacjom istot, ich nadprzyrodzonej mocy. Wiążą się z tym magiczne rytuały. Dla Kościoła halloween to okultyzm, a kulty satanistyczne, wykorzystują tę noc do odprawiania swoich rytów, wywoływania demonów, co jest niebezpieczne dla człowieka.

Przepisy na Halloween

Przepisy na Halloween to już osobny mini dział kulinarny. To dzieci zmuszają najczęściej do kreatywności w kuchni. Jedną z najpopularniejszych potraw są "Palce czarownicy". Jak je zrobić? Oto jeden z najprostszych przepisów: 2,5 szklanki mąki, 1 szklanka cukru, 1 opakowanie cukru wanilinowego, 1 kostka masła, 1 jajko, pół łyżeczki proszku do pieczenia, 1 opakowanie migdałów (całych). Wszystkie składniki mieszamy i zagniatamy. Następnie formujemy z nich wałeczki przypominające palce. Na zakończenia nakładamy "paznokcie" z połówek migdałów. Pieczemy 15-20 min. w temp. 180 stopni.

Przepis na Halloween - "krwawa pizza" z pająkiem.

Rzepa zamiast dyni

To warzywo pierwsze było związane z Halloween, zanim upowszechniła się dynia. Pierwsze "straszne twarze" rzeźbione były właśnie w rzepie, a przodowali w tym Irlandczycy (Patrz hasło: Jack o'Lantern). Dopiero Amerykanie rozpropagowali dynię, ponieważ łatwiej podlegała obróbce.

Soul cakes - ciasteczka zamiast cukierków

Ciasteczka rozdawane biednym dzieciom, by przypominały im o duszach zmarłych. Wykonywano je z użyciem cynamonu, imbiru, rodzinek, porzeczek, ziela angielskiego i gałki muszkatołowej. W dniu Wszystkich Świętych i w Zaduszki dzieci chodziły od drzwi do drzwi, śpiewając i prosząc o ciastka, które potem zostały zastąpione cukierkami, a i dzieci proszą o coś innego (patrz: Trick or treat).

Trick or treat, czyli Cukierek albo psikus

Popularna zabawa w Halloween dla dzieci. W Polsce pod nazwą "cukierek albo psikus". Przebrane dzieci chodzą z pojemnikami na cukierki po okolicy i odwiedzają mieszkańców. Gdy ktoś nie chce dać cukierka, dzieci w zamian robią robią mu złośliwy żart. Czasami, jeśli ktoś nie ma w domu słodyczy, może się "wykupić", dając pieniądze na cukierki. W niektórych krajach Ameryki Północnej przyjął się zwyczaj, zgodnie z którym maluchy otrzymują słodkie pyszności za opowiadane żarty.

Zabawa Trick or treat.

Upiory, zombie,wampiry, duchy, strzygi

Cała galeria postaci, które występują pod tym szyldem, a które występują w horrorach oraz jako postaci ze święta Halloween. Upiór to istota demoniczna obecna w wierzeniach, związana z przekonaniem, że niektórzy zmarli mogą wychodzić z grobów. Zmarły, pokutując za grzechy, nawiedza żywych i straszy ich swoim wyglądem oraz w rozmaity sposób im szkodzi.

Wierzenia i tradycje Halloween

Ponad 2 tys. lat temu 31 października był dniem, w którym świętowano potrójnie: żegnano lato, witano zimę i obchodzono święto zmarłych. Celtowie wierzyli, że uwolnione duchy zmarłych krążą w halloweenową noc wokół nas. ziemia przygotowywała się do nadejścia zimy, a nocą duchy zmarłych wędrowały po ziemi. Był to dzień ostatecznych rozrachunków żywych z umarłymi - duchami opiekuńczymi domostw, nieczystymi siłami, które przed zimowym chłodem chciały się schować wśród ludzi. Był dniem pożegnania duchów ludzi zmarłych w ciągu ostatniego roku i rozrachunkiem Dobra ze Złem. Czarny kostium miał zmylić ducha, który sądząc, że ma do czynienia ze "swoim", zostawiał przebranego delikwenta w spokoju, stąd pojawił się zwyczaj przebierania.

Zabawy na Halloween

Podczas bali na święto Halloween organizuje się różne zabawy.  1) przeskakiwanie przez świeczki, które są rozstawione w kole na ziemi. Świeczki, które nie zgasną, to szczęśliwe miesiące w przyszłym roku. 2)  wrzucanie orzecha do ogniska. Jeżeli orzech pęknie z trzaskiem, oznacza to odwzajemnioną miłość. 3) zjadanie bez pomocy rąk wiszących na nitkach ciastek i owoców (patrz: Apple bobbing); 4) wycinanie z jabłek jak najdłuższych kawałków obierek i rzucanie ich za siebie. Następnie zgaduje się, w jaką literę ułożyły się na podłodze – według wierzeń będzie ona bowiem pierwszą literą imienia przyszłego wybranka osoby biorącej udział w zabawie (w Polsce ta zabawa częściej praktykowana jest w Andrzejki). 5) wróżenie ze spodków. Na stole należy ustawić kilka talerzyków – jeden z nich pozostaje pusty, a na pozostałych należy położyć jakiś przedmiot, np.: listek, monetę, obrączkę. Osoba siedząca za stołem (musi mieć zasłonięte oczy), ma za zadanie wybrać jeden z talerzyków. Zawartość spodka przepowiada wydarzenia na przyszły rok i tak: spodek z listkiem oznacza rychły ślub; z monetą - duże pieniądze, z obrączką - wielką miłość, a pusty talerzyk oznacza, że w przyszłym roku nie będzie żadnych zmian w życiu wróżącej sobie osoby.

Niektórzy na Halloween przebierają nawet zwierzęta.

ja

Czytaj także:

• Czy obchodzenie Halloween to grzech? Ksiądz: To zagrożenie dla polskiej kultury