W ciągu zaledwie 5 sekund awarii Hiszpania straciła 15 GW mocy w systemie, co doprowadziło do kompletnego paraliżu w kraju i blackoutu. O nowych faktach na temat odcięcia prądu powiedział premier Pedro Sanchez. Hiszpania, Francja i Portugalia mierzyły się z wielkim problemem. Dostawy prądu dziś rano zostały wznowione w tych państwach. Zapraszamy na podsumowanie informacji dnia.
Gigantyczna awaria prądu w ciągu kilku sekund
W poniedziałek doszło do bezprecedensowego kryzysu energetycznego w Hiszpanii. Jak poinformował premier Pedro Sanchez, o godzinie 12:33 kraj stracił nagle 15 GW mocy w systemie, co stanowiło około 60 proc. całkowitej dostępnej energii. Awaria trwała zaledwie pięć sekund, ale skutki były poważne – odwołano ponad 340 lotów, udzielono pomocy 35 tysiącom pasażerów kolei, a rząd zdecydował o uwolnieniu części strategicznych rezerw ropy.
Operator sieci Red Electrica poinformował, że przyczyną awarii było odłączenie połączeń międzysystemowych przez Francję, choć dokładne powody nie są jeszcze znane. Pod koniec dnia udało się przywrócić około 50 proc. dostaw energii, ale premier zapowiadał, że pełne przywrócenie następuje dzisiaj. Skala problemu była ogromna — dla porównania, pięć elektrowni jądrowych w Hiszpanii wytwarza łącznie 7,4 GW, czyli mniej niż połowę utraconej mocy.
W sąsiedniej Portugalii także wystąpiły poważne zakłócenia w dostawach prądu. Premier Luis Montenegro późnym wieczorem w poniedziałek zapewnił, że kraj niemal całkowicie uporał się z awarią, a większość terytorium odzyskała energię elektryczną. Nadal trwają prace w regionach Alentejo, Beira Baixa i Setubal.
Montenegro wskazał, że blackout miał źródło poza granicami Portugalii i zapowiedział działania zmierzające do wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego, w tym budowę nowych połączeń energetycznych. Wezwał też obywateli do czujności wobec potencjalnej dezinformacji.
Utrata myśliwca na Morzu Czerwonym
Marynarka wojenna USA poinformowała w poniedziałek o utracie myśliwca F/A-18E Super Hornet, który zsunął się z pokładu lotniskowca USS Harry S. Truman do Morza Czerwonego.
Wypadek wydarzył się podczas holowania maszyny na pokładzie hangarowym. Pilot i operator holownika zdążyli uciec, choć jeden z marynarzy odniósł lekkie obrażenia. Lotniskowiec bierze udział w operacji militarnej przeciwko wspieranym przez Iran rebeliantom Huti w Jemenie.
Kanada - nowy premier będzie bojkotował USA
W Kanadzie Partia Liberalna Kanady (LPC) wygrała wybory parlamentarne, a nowy premier Mark Carney zapowiedział budowę "niezależnej przyszłości” kraju. W swoim przemówieniu Carney podkreślił, że Kanada zamierza rozwijać współpracę gospodarczą z partnerami innymi niż USA, a także przekształcić się w mocarstwo energetyczne – zarówno w sektorze odnawialnym, jak i tradycyjnym.
Premier zadeklarował budowę milionów mieszkań oraz ujednolicenie przepisów w 13 prowincjach i terytoriach, tworząc "jedną gospodarkę".
Wypadek tramwajów w Warszawie
O godz. 7.50 w ścisłym centrum Warszawy, tuż przy rondzie gen. Charles'a de Gaulle'a, jeden tramwaj najechał na drugi - informuje Komenda Stołeczna Policji. Meditrans poinformował o 10 osobach poszkodowanych.
Reforma Sądu Najwyższego według Bodnara
W Polsce powstaje projekt nowej ustawy o Sądzie Najwyższym, nad którym pracuje Komisja Kodyfikacyjna Ustroju Sądownictwa i Prokuratury. Jak podaje „Rzeczpospolita”, plan ministra sprawiedliwości Adama Bodnara zakłada powrót do klasycznego podziału na trzy izby i likwidację dwóch izb powołanych za czasów rządów PiS: Izby Odpowiedzialności Zawodowej oraz Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych.
Projekt przewiduje także zmianę procedury wyboru pierwszego prezesa SN oraz ograniczenie wpływu prezydenta na regulamin działania Sądu Najwyższego.
Nowe naliczanie składki zdrowotnej
Zmiany czekają też przedsiębiorców. Nowelizacja składki zdrowotnej - jeśli ta wejdzie w życie za zgodą prezydenta Andrzeja Dudy lub jego następcy od 1 stycznia 2026 roku - zmusi wielu ryczałtowców do zmiany formy opodatkowania. Jak podaje „Rzeczpospolita”, na reformie najbardziej stracą przedsiębiorcy z miesięcznym przychodem powyżej 55 tys. zł. Wzrost obciążeń składkowych może skłonić część z nich do przejścia na skalę podatkową lub liniowy PIT.
PKP Cargo: gigantyczne straty
Grupa PKP Cargo odnotowała w 2024 roku stratę netto na poziomie 2,41 mld zł. Przychody spadły w stosunku do roku 2023, a przewozy towarowe zmniejszyły się o 3,5 proc. w stosunku do roku poprzedniego.
Zarząd spółki wskazał, że głównymi przyczynami kryzysu były spadek przewozów, utrata klientów w dochodowych segmentach oraz skutki wojny w Ukrainie i kryzysu energetycznego w Europie. W ramach restrukturyzacji PKP Cargo planuje do końca czerwca 2025 roku przedstawić szczegółowy plan naprawy, obejmujący m.in. optymalizację struktury i zatrudnienia oraz pozyskiwanie nowych zleceń. W 2024 roku zatrudnienie w Grupie spadło o ponad 5 tys. osób.
Trump gotowy wspierać Ukrainę, ale nie Zełenskiego
Donald Trump w wywiadzie dla magazynu "The Atlantic" zapowiedział, że może zdecydować się na jasne poparcie Ukrainy, choć niekoniecznie prezydenta Wołodymyra Zełenskiego. Trump podkreślił, że "ma ciężko" z Zełenskim, ale "nie musi być po jego stronie, by wspierać Ukrainę".
Były prezydent USA wskazał także, że pomoc Ukrainie nie musi ograniczać się do dostaw broni, ale może obejmować np. sankcje. Zapewnił jednocześnie, że jego głównym celem jest ochrona interesów Ameryki.
Red.
Inne tematy w dziale Polityka