Wzrost agresji wobec duchownych w Polsce przybiera na sile – wynika z pierwszego raportu Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego. Z badania „Niebezpieczna misja? Agresja wobec osób duchownych, miejsc i obiektów kultu w Polsce” wynika, że niemal połowa księży doświadczyła w ciągu ostatnich 12 miesięcy przemocy słownej, gróźb i szyderstw. Eksperci ostrzegają: duchowni stają się grupą ryzyka, porównywalną do dziennikarzy. Wzrost ataków to skutek m.in. napięć politycznych i kontrowersji wokół Kościoła.
Coraz więcej ataków na duchownych i kościoły
Jak wynika z badania ISKK, aż 48 proc. księży biorących udział w ankiecie doświadczyło agresji w ciągu ostatniego roku. Najczęściej miała ona formę wyzwisk, szyderstw i gróźb (41,6 proc.), a także ataków w internecie (33,6 proc.). Przypadki fizycznej agresji były rzadsze – odnotowano je wśród 3–4 proc. respondentów.
– Poczucie zagrożenia wzrasta, jeśli księża noszą koloratkę, sutannę, jeśli występują jako osoby duchowne – mówi dr Karol Leszczyński z ISKK.
Na agresję narażeni są zwłaszcza duchowni w dużych miastach, gdzie łatwiej o anonimowość. Część księży unika stroju duchownego lub unika kontaktów społecznych, by nie prowokować agresji.
„Nie czujemy się bezpiecznie” – duchowni unikają pracy z ludźmi
Wielu duchownych deklaruje, że rezygnuje z niektórych aktywności duszpasterskich. Niektórzy unikają pracy w szkołach, nie wyjeżdżają z dziećmi na rekolekcje, nie podejmują się wizyt w szpitalach.
– Księża w Polsce widzą, że wizerunek księdza w mediach jest wizerunkiem niekorzystnym. Ale też widzą, że po stronie duchownych były powody, dla których dziś są atakowani – mówi dr hab. Krzysztof Koseła, prof. UW.
Eksperci zwracają uwagę, że fala agresji nasiliła się po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z października 2020 r. Wtedy zaczęły się wtargnięcia do kościołów, zakłócanie nabożeństw czy akty wandalizmu.
Ataki na kościoły i parafie. Księża nie zgłaszają przypadków
Prawie co piąty ksiądz zadeklarował, że był świadkiem ataku na kościół lub miejsce kultu. Co dziesiąty zgłosił zniszczenie mienia parafialnego. Wśród incydentów znalazły się także niszczenie grobów i zakłócanie liturgii.
Co istotne, większość takich przypadków nie trafia na policję – aż 80 proc. duchownych nie zgłasza ataków, uznając je za niegroźne lub zbyt czasochłonne do formalnego zgłoszenia.
„Duchowni są dziś grupą ryzyka” – alarmuje Episkopat
– Skala agresji wobec osób duchownych czy różnego rodzaju wypadków w obiektach sakralnych jest spora – przyznaje ks. Leszek Gęsiak, rzecznik Konferencji Episkopatu Polski. – Duchowni, podobnie jak dziennikarze, zaczynają stanowić dużą grupę ryzyka, jeżeli chodzi o własne bezpieczeństwo.
Księża coraz częściej porzucają stroje duchowne w miejscach publicznych, próbując uniknąć konfrontacji. Ich poczucie bezpieczeństwa zależy dziś nie od religijnego powołania, ale od anonimowości.
Kościół w defensywie. Czy przemoc stanie się codziennością?
Raport ISKK „Niebezpieczna misja?” rzuca nowe światło na realia, w jakich funkcjonują dziś duchowni w Polsce. Choć Kościół wciąż ma silną pozycję w wielu społecznościach, to coraz częściej księża są obiektem społecznej frustracji i agresji.
Eksperci podkreślają, że choć duchowni nie są grupą „niewinną”, to nasilające się ataki – także fizyczne – powinny być alarmującym sygnałem dla całego społeczeństwa.
Tomasz Wypych
Agresja wobec księży i ataki na kościoły, fot. Canva
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
