Podatek katastralny może na nowo rozpalić debatę o sprawiedliwości podatkowej w Polsce. Choć rząd oficjalnie zaprzecza pracom nad nową daniną, coraz więcej sygnałów – zarówno z wewnątrz kraju, jak i ze strony instytucji międzynarodowych – wskazuje, że temat prędzej czy później powróci. Czy właściciele trzeciego i kolejnego mieszkania powinni szykować się na dodatkowe obciążenia?
Podatek katastralny od trzeciego mieszkania. Minister: opłata nie uderzałaby w zwykłych obywateli
Kwestia opodatkowania dodatkowych nieruchomości została poruszona w kwietniu przez minister funduszy i polityki regionalnej Katarzynę Pełczyńską-Nałęcz. W jej ocenie, choć rząd nie planuje wprowadzenia podatku katastralnego, danina taka powinna dotyczyć właścicieli co najmniej trzech mieszkań. – Tylko 0,8 proc. Polaków ma trzy mieszkania i więcej. To byłby impuls, by inwestować w rozwój, a nie w nieruchomości – mówiła w TVP Info minister.
Podkreśliła, że podatek nie uderzałby w zwykłych obywateli, ale w ograniczoną grupę inwestorów traktujących mieszkania jako lokatę kapitału. Jej zdaniem taka reforma mogłaby poprawić dostępność mieszkań na rynku i przekierować kapitał do sektora produkcyjnego i innowacyjnego.
Podatek katastralny w Polsce. Rząd zaprzecza, ale temat wraca
Wiceminister finansów Jarosław Neneman stanowczo odciął się od spekulacji. – Ministerstwo Finansów nie prowadzi żadnych prac nad podatkiem katastralnym – zapewnił w Sejmie. Jednak minister rozwoju Krzysztof Paszyk był mniej kategoryczny, mówiąc o „temacie na dłuższą rozmowę”.
Także przedstawiciele Lewicy nie odrzucają pomysłu całkowicie. Anna Maria Żukowska stwierdziła, że „podatek mógłby dotyczyć posiadaczy trzeciego lub piątego mieszkania, ale nigdy pierwszego czy drugiego”. Wskazała jednak na konieczność ujednolicenia systemu katastralnego, co obecnie jest dużym wyzwaniem ze względu na historyczne różnice administracyjne w Polsce.
Europa już taki podatek ma. OECD i MFW: Czas na reformę w Polsce
Podatek katastralny – oparty na wartości rynkowej nieruchomości – jest standardem w wielu państwach Unii Europejskiej. Stawki wahają się tam zwykle od 0,5% do 3% wartości nieruchomości rocznie. OECD od lat rekomenduje Polsce przejście na ten model. W najnowszym raporcie organizacja pisze, że „obecny system nie odzwierciedla majątku właścicieli ani ich zdolności płatniczej”.
Eksperci OECD sugerują stopniowe wprowadzenie reformy, z możliwością ulg, odroczeń i płatności ratalnych, a także zróżnicowania stawek w zależności od dochodów i lokalizacji nieruchomości.
Podobnie wypowiada się Międzynarodowy Fundusz Walutowy, który wyraźnie wskazuje, że „Polska powinna zwiększyć dochody z podatku od nieruchomości, by zbliżyć się do poziomu unijnego”. W jego ocenie obecny model jest mało efektywny i nie wykorzystuje w pełni potencjału fiskalnego.
Co myślą politycy o podatku katastralnym
Kandydat na prezydenta Karol Nawrocki zaproponował wpisanie zakazu podatku katastralnego do Konstytucji. Według niego taki ruch uchroniłby rodziny przed niekontrolowanym wzrostem obciążeń fiskalnych. Krytycy wskazują jednak, że konstytucyjne blokowanie konkretnego podatku byłoby niebezpiecznym precedensem.
Z kolei Adrian Zandberg widzi w podatku katastralnym szansę na walkę ze spekulacją mieszkaniową. Proponuje objęcie nim trzeciego i każdego kolejnego mieszkania. – To sposób na większą dostępność mieszkań dla zwykłych ludzi – twierdzi polityk Lewicy.
Podatek katastralny – szansa czy zagrożenie?
Eksperci są podzieleni. Część uważa, że dobrze zaprojektowany podatek mógłby ograniczyć spekulację i przynieść dodatkowe środki dla samorządów. Inni ostrzegają przed ryzykiem przeciążenia właścicieli nieruchomości i koniecznością kosztownej modernizacji systemu ewidencji gruntów.
Jak pisze Sławomir Biliński na łamach Forsal.pl, „kluczem jest mądre, etapowe wprowadzanie, z ulgami i ochroną dla osób mniej zamożnych. Inaczej może to się skończyć polityczną katastrofą”.
Z tego artykułu dowiedziałeś się:
- Czy rząd rzeczywiście pracuje nad wprowadzeniem podatku katastralnego
- Dlaczego minister Pełczyńska-Nałęcz postuluje opodatkowanie od trzeciego mieszkania
- Jakie stanowiska w sprawie podatku katastralnego mają inne partie i kandydaci na prezydenta
- Jak działa podatek katastralny w innych krajach Europy i jakie są jego stawki
- Co rekomendują Polsce OECD i MFW i jakie zmiany systemowe sugerują
- Czy wpisanie zakazu podatku do Konstytucji to realna propozycja
na zdjęciu: Banknoty o nominale 100 zł. Zdjęcie ilustracyjne. fot. PAP/Marcin Bielecki
Red.
Inne tematy w dziale Gospodarka
