TOP 5 zagrożeń dla nastolatków w świecie online. "Dojrzewanie" poruszyło sumienia

Serial "Dojrzewanie". O czym jest?

"Dojrzewanie" to czteroodcinkowy brytyjski miniserial dostępny na platformie Netflix, który zadebiutował 13 marca 2025 roku. Opowiada historię 13-letniego Jamiego Millera (w tej roli Owen Cooper), oskarżonego o zamordowanie swojej koleżanki z klasy, Katie Leonard. Serial ukazuje wpływ tego tragicznego wydarzenia na rodzinę chłopca, śledztwo policyjne oraz proces terapeutyczny, starając się odpowiedzieć na pytanie: dlaczego doszło do tej zbrodni?

Już w pierwszym odcinku staje się jasne, że to Jamie dokonuje zabójstwa przy użyciu noża. Dowodem jest zaprezentowany przez śledczych zapis z monitoringu. Trzeci odcinek jest potwierdzeniem sprawstwa nastolatka, który w emocjach rozwiewa wątpliwości w rozmowie z psychologiem. W produkcji Netfliksa nie sam czyn jest najważniejszy, ale zagadka, dlaczego chłopak z dobrej rodziny, wzorowy uczeń, posuwa się do zbrodni, która będzie na nim ciążyła do końca życia.

Twórcy serialu, Stephen Graham (który również wciela się w rolę ojca Jamiego, Eddiego Millera) oraz Jack Thorne, inspirowali się rosnącą liczbą przestępstw z użyciem noży w Wielkiej Brytanii. Choć fabuła nie opiera się na jednej konkretnej historii, czerpie z wielu rzeczywistych zdarzeń, by ukazać złożoność problemu przemocy wśród młodzieży.

Wstrząs w Wielkiej Brytanii po emisji "Dojrzewanie"

"Dojrzewanie" szczególnie zainteresowało Brytyjczyków. Premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer poparł kampanię na rzecz pokazywania serialu w szkołach. Polityk zapowiedział zmiany w oświacie tak, by w szkołach lepiej radzono sobie z przestępstwami nieletnich. Twórcy psychologicznego hitu chcą, by pokazano go również w parlamencie jako narzędzie edukacyjne i niejako pretekst do rozmów o przemocy, samotności i internetowej radykalizacji.

Wzrost przestępczości z użyciem noża, szczególnie wobec kobiet, pogłębia poczucie zagrożenia na Wyspach Brytyjskim. W ubiegłym roku 41 proc. zabójstw w Anglii i Walii dokonano ostrymi narzędziami, a liczba napaści seksualnych z ich użyciem wzrosła o blisko 17 proc.

Co robią dzieci w świecie online

Raport NASK z 2023 roku o zainteresowaniach polskiej młodzieży w Internecie nie pozostawia wątpliwości. Media społecznościowe i strony internetowe to rozrywka i kompendium wiedzy, ale też licznych zagrożeń. Dr Rafał Lange, kierownik Działu Badań Rynku i Opinii w NASK podkreślał wówczas, że rośnie czas spędzany przez nastolatków w sieci. W 2022 roku było to średnio 5 godzin i 36 minut dziennie. Dla porównania, w 2014 roku były to 3 godziny i 40 minut, a w roku 2020 - 4 godziny i 50 minut.

Oto pięć zagrożeń, z którymi styka się polska młodzież codziennie korzystając z Internetu.

"Nudesy", czyli sexting

Sexting to forma komunikacji polegająca na przesyłaniu za pomocą telefonu, komunikatorów internetowych lub mediów społecznościowych wiadomości o charakterze seksualnym. Może to obejmować: teksty zawierające erotyczne lub intymne treści, zdjęcia lub filmy o charakterze seksualnym (często nagie lub półnagie), nagrania głosowe lub inne materiały o podtekście erotycznym.

Tego typu treści mogą prowadzić do wykluczenia osoby, której zdjęcie widzą rówieśnicy, odbić się na jej psychice. Bywa też, że sexting staje się narzędziem szantażu.

Pornografia

Obecna była odkąd zaczęto korzystać z Internetu. Gorzej, że dostęp do tych treści jest praktycznie nieograniczony, a seks na ekranie wylewa się zewsząd. Siłą rzeczy nastolatków interesuje życie seksualne przed rozpoczęciem inicjacji. Problem oglądania filmów pornograficznych, wbrew pozorom, nie dotyka tylko chłopców.

Według raportu NASK z 2022 roku, 53,3% uczniów przyznało, że miało styczność z takimi materiałami, przy czym średni wiek pierwszego kontaktu wynosił 11,2 roku. Analizując częstotliwość oglądania pornografii, badania ekspertów wskazują, że regularne, codzienne korzystanie deklaruje niemal co czwarty (23,9%) nastolatek. Co piąty respondent wskazał, że jego rówieśnicy oglądają takie treści kilka razy dziennie (20,6%) lub kilka razy w tygodniu (20,9%).

Zobacz takżeZawieszenie prawa do azylu. Rozporządzenie rządu ma lukę

Patostreamy

Przemoc, wuglarność, nagość, oburzające zakłady, bijatyki, przestępstwa transmitowane na żywo - to zmora świata online XXI wieku. W patostreamach można zobaczyć m.in.: przekleństwa, agresję słowną i fizyczną, pijaństwo, zażywanie narkotyków lub dopalaczy, poniżanie i wyśmiewanie innych osób, często w formie tzw. "dram internetowych", łamanie prawa, np. przemoc domową, znęcanie się nad dziećmi, zwierzętami lub partnerami.

Patostreamerzy stają się dla nastolatków takimi bohaterami, jakimi byli postacie z książek lub komiksów dla nieletnich kilka dekad temu. Psychologowie i pedagodzy ostrzegają, że kontakt z takimi treściami może obniżać wrażliwość na przemoc, zaburzać normy moralne i promować agresję jako sposób radzenia sobie z emocjami. Według raportu NASK z końca 2023 roku, w porównaniu do 2018 roku wzrosła liczba nastolatków przyznających się do oglądania patostreamów (w 2018 r. 23,4 proc., a w 2022 roku - 26 proc.).

Darknet

Ciemna strona Internetu, która jest pomocna dla organów ścigania i dziennikarzy śledczych, którzy w ten sposób zdobywają inforrmacje o przestępcach. Darknet nie jest nielegalny, ale często wykorzystywany jest do nielegalnych działań - takich jak: handel narkotykami, bronią lub fałszywymi dokumentami, sprzedaż danych osobowych, haseł, numerów kart kredytowych, rozpowszechnianie materiałów nielegalnych (w tym przemocy, pornografii dziecięcej), zlecanie przestępstw (np. ataków hakerskich, „morderstw na zlecenie” – choć wiele z tych ofert to oszustwa), fora i czaty umożliwiające wymianę informacji z pominięciem cenzury (np. dla dziennikarzy w krajach autorytarnych).

W darknecie każdy jest anonimowy, co tym mocniej "wkręca" nastolatków do korzystania z niego.

Zobacz takżeBaza wojskowa w Małopolsce już otwarta. Inwestycja w bezpieczeństwo warta fortunę

Pedofilia

Nie tylko dzieci nie zdają sobie sprawy, że udostępnianie swoich zdjęć na platformach społecznościowych jest niebezpieczne, bo działają jak przynęta na dewiantów seksualnych. W badaniu EU Kids Online 9,5% nastolatków potwierdziło, że ich rodzice publikują np. zdjęcia z okresu dojrzewania bez zgody samych zainteresowanych. Jak podaje portal euphire.pl aż 40% rodziców przyznaje się do tego, że pokazuje dorastanie swoich pociech na takich platformach jak Facebook.

Nie możemy zapominać, że szczególnie fotografie małych dzieci interesują pedofili, którzy korzystają tak jak my z Internetu. Niegdyś Gadu-gadu zostało zastąpione popularnymi komunikatorami, jak Messenger, WhatsApp, TikTok czy Discord. Pedofile podszywają się pod rówieśników nieletnych, rozpoczynają grooming, czyli proces uwodzeniaw internecie.