Personalizowane leczenie, sztuczna inteligencja i nowoczesna radioterapia zmieniają sposób walki z rakiem – przekonuje dr Dorota Kiprian, naczelna specjalistka radioterapii w Narodowym Instytucie Onkologii. W rozmowie z Salon24 wyjaśnia, dlaczego nowotwory coraz częściej traktuje się jak choroby przewlekłe, a także jak ważna jest profilaktyka i właściwa komunikacja lekarza z pacjentem.
Onkologia w nowej erze: nowotwór jak choroba przewlekła
Jeszcze kilka dekad temu diagnoza nowotworu była niemal jednoznaczna z wyrokiem śmierci. Dziś sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Jak podkreśla dr Dorota Kiprian, medycyna weszła w erę personalizowanego leczenia, co oznacza, że terapia dobierana jest indywidualnie do każdego pacjenta. Dzięki analizie biologii molekularnej lekarze mogą stosować precyzyjne terapie celowane, które są skuteczniejsze i mniej obciążające dla organizmu.
„Bycie onkologiem nie jest już tak depresyjne jak kiedyś. Możemy przedłużać życie pacjentów nawet z czynną chorobą nowotworową, a niektórych skutecznie leczyć” – mówi ekspertka w rozmowie z Salon24.
Wielkim przełomem okazała się immunoterapia. Jeszcze niedawno rak płuca czy czerniak w zaawansowanym stadium oznaczały śmierć w ciągu kilku miesięcy. Dziś pacjenci z tymi nowotworami żyją latami, a często udaje się ich całkowicie wyleczyć.
(Dalszy ciąg artykułu pod materiałem wideo)
Obejrzyj cały odcinek z dr Dorotą Kiprian:
Oligoprogresja – nowa strategia leczenia raka
Kolejną zmianą w podejściu do terapii nowotworów jest pojęcie oligoprogresji. Jak tłumaczy dr Kiprian, jeszcze do niedawna pacjent z przerzutami był traktowany jako przypadek paliatywny – celem leczenia było jedynie złagodzenie objawów.
Dziś wiadomo, że jeśli przerzuty są pojedyncze, można zastosować radioterapię stereotaktyczną, która precyzyjnie niszczy komórki rakowe. W połączeniu z nowoczesnymi lekami sprawia to, że pacjent może funkcjonować normalnie przez wiele lat.
„Nie mówimy już o leczeniu paliatywnym, ale o aktywnej terapii, która sprawia, że pacjenci mogą prowadzić normalne życie” – podkreśla onkolożka.
Profilaktyka nowotworów – klucz do zdrowia
Zdaniem ekspertki, nowoczesne leczenie to jedno, ale najważniejsza jest profilaktyka. Liczba zachorowań na raka wciąż rośnie, co jest związane z zanieczyszczeniem środowiska, plastikiem obecnym w żywności i siedzącym trybem życia.
„Nie musimy chorować na nowotwory. Wystarczy, że zaczniemy bardziej o siebie dbać – regularny ruch i zdrowa dieta to podstawa” – apeluje dr Kiprian.
Ekspertka zwraca również uwagę na rolę lekarzy pierwszego kontaktu. To oni powinni być pierwszą linią obrony w wykrywaniu nowotworów, ale często bagatelizują objawy. Tymczasem wcześnie wykryty rak daje ogromne szanse na wyleczenie.
Sztuczna inteligencja i roboty w onkologii
Nowoczesna onkologia coraz częściej korzysta z technologii opartych na sztucznej inteligencji. W diagnostyce AI pomaga wykrywać zmiany nowotworowe na wczesnym etapie, a w leczeniu – codziennie dostosowuje terapię do stanu pacjenta.
W Narodowym Instytucie Onkologii stosuje się już radioterapię adaptacyjną, która pozwala przeplanować leczenie na bieżąco. Dzięki temu mniej zdrowych tkanek ulega uszkodzeniu, a terapia jest skuteczniejsza i mniej obciążająca.
„Każdego dnia dopasowujemy plan leczenia do aktualnego stanu pacjenta. To prawdziwa rewolucja” – wyjaśnia dr Kiprian.
Co więcej, szpitale coraz częściej wykorzystują roboty chirurgiczne, które zwiększają precyzję operacji i pozwalają na mniej inwazyjne zabiegi. Ekspertka podkreśliła, Polska jest jednym z pierwszych krajów na świecie, gdzie stosuje się radioterapię adaptacyjną online wspomaganą sztuczną inteligencją.
Co więcej, zaznaczyła, że w Polsce odbędzie się jedna z pierwszych na świecie konferencji dotyczących radioterapii adaptacyjnej online, co pokazuje, że kraj ten staje się pionierem w tej dziedzinie.
Medycyna to także relacja z pacjentem
W rozmowie z Salon24 dr Kiprian zwraca również uwagę na rolę komunikacji w leczeniu nowotworów. Z jednej strony pacjenci muszą być świadomi swojego leczenia, z drugiej – lekarze muszą umieć rozmawiać z chorymi o trudnych diagnozach.
„Nigdy nie używam słowa rak, wolę mówić guz, nowotwór. To brzmi inaczej, mniej przerażająco” – podkreśla ekspertka.
W Narodowym Instytucie Onkologii pracownicy przechodzą szkolenia psychologiczne, które pomagają im radzić sobie z emocjami pacjentów. Dzięki temu chory czuje się podmiotem leczenia, a nie tylko przypadkiem medycznym.
Nowoczesna onkologia daje nadzieję
Rozwój medycyny sprawia, że nowotwory coraz częściej stają się chorobami przewlekłymi, a nie śmiertelnymi. Kluczowe znaczenie mają personalizowane terapie, sztuczna inteligencja i nowe podejście do leczenia przerzutów.
„Nie ma leczenia bez nadziei” – podsumowuje dr Dorota Kiprian w rozmowie z Salon24.
Nowoczesna onkologia zmienia życie pacjentów i daje im realne szanse na długie, dobre życie – nawet z chorobą nowotworową.
Red.
Dr Dorota Kiprian, fot. Salon24
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
