Czy Polska skutecznie walczy z praniem pieniędzy? Raport ujawnił zaskakującą tendencję

Czym jest pranie pieniędzy i jak się je ocenia?

Pranie pieniędzy to proceder polegający na wprowadzaniu do legalnego obrotu środków pochodzących z nielegalnych źródeł. Przestępcy wykorzystują podziemne systemy finansowe, aby uniknąć nadzoru i ukryć rzeczywiste pochodzenie środków. Aby ocenić skuteczność państw w przeciwdziałaniu temu zjawisku, stworzono Bazylejski Indeks AML – ranking opracowywany przez Bazylejski Instytut ds. Zarządzania. Analizuje on dane z 17 źródeł i ocenia państwa według 20 wskaźników podzielonych na pięć grup:

• jakość systemu prawnego
• ryzyko korupcji i oszustw
• przejrzystość finansową
• stabilność prawną i polityczną
• odpowiedzialność publiczną.

Jak Polska wypada na tle innych krajów?

W najnowszym rankingu Bazylejskiego Indeksu AML Polska zajęła 131. miejsce na 160 państw z oceną 4,34. To wynik lepszy niż w przypadku Słowacji (4,39) i Niemiec (4,63), ale gorszy niż Litwy (3,54), Czech (3,85) i Łotwy (4,08). Słabsze wyniki odnotowały m.in. Węgry (5,06), Ukraina (5,26) oraz Białoruś (5,67). Rosja nie została uwzględniona w rankingu z powodu zawieszenia jej członkostwa w FATF oraz braku dostępu do niezbędnych danych.

Zobacz takżeAlerty smogowe mają sens. Ten smród atakuje ludzki mózg

Globalne tendencje – rosnący problem skuteczności regulacji

Według ekspertów ryzyko prania pieniędzy w Europie jest niższe niż w Ameryce Południowej czy w krajach znajdujących się w czołówce rankingu, takich jak Haiti czy Chiny. Globalnie jednak skuteczność systemów AML spada – trzy lata temu wynosiła 30%, obecnie zmniejszyła się do 28%.

Ekspert ds. AML, Mariusz Woźniak, podkreśla, że kluczowym problemem jest rozbieżność między zgodnością regulacji z wytycznymi technicznymi a ich praktyczną skutecznością. Wiele państw wdraża przepisy, które nie nadążają za postępem technologicznym, zwłaszcza rozwojem sztucznej inteligencji wykorzystywanej do oszustw finansowych. Dodatkowym wyzwaniem jest brak skutecznej reakcji na zagrożenia związane z rynkiem kryptowalut.

Zobacz takżeIzraelczyk oskarżony o propagowanie nazizmu w Auschwitz. Skandaliczne zachowanie

Wyzwania dla Polski w walce z praniem pieniędzy

Natalia Kozłowska, specjalistka ds. AML, zwraca uwagę, że choć pozycja Polski w indeksie uległa poprawie (w 2023 roku kraj miał ocenę 4,46 i zajmował 116. miejsce), to nadal istnieją istotne wyzwania. Główny problem to niewystarczająca skuteczność w egzekwowaniu istniejących regulacji. Polski system prawny spełnia międzynarodowe standardy, ale jego realna efektywność pozostawia wiele do życzenia.

Kluczowe znaczenie w przeciwdziałaniu praniu pieniędzy ma współpraca między instytucjami finansowymi, organami ścigania oraz regulatorami krajowymi i międzynarodowymi. Tylko dzięki wymianie informacji i skutecznej koordynacji działań Polska może poprawić swoją pozycję w rankingach oraz realnie ograniczyć ryzyko przestępczości finansowej.

Zobacz takżeZwolnienia grupowe przyspieszają. Już co piąty Polak padł ich ofiarą

Z tego artykułu dowiedziałeś się:

• Czym jest pranie pieniędzy i jakie mechanizmy są stosowane do jego ukrywania
• Jakie kryteria uwzględnia Bazylejski Indeks AML w ocenie ryzyka prania pieniędzy w poszczególnych krajach
• Na którym miejscu w rankingu znalazła się Polska i jak wypada na tle sąsiednich państw
• Dlaczego Rosja nie została uwzględniona w tegorocznym zestawieniu
• Jakie kraje są najbardziej zagrożone praniem pieniędzy według indeksu
• Dlaczego globalna skuteczność systemów AML spada i jakie są tego główne przyczyny
• Jakie nowe wyzwania, takie jak rozwój AI i kryptowalut, wpływają na skuteczność przeciwdziałania praniu pieniędzy
• Jakie są główne słabości polskiego systemu AML i jakie działania mogłyby poprawić jego efektywność

TW

na zdjęciu: banknoty w pralce, zdjęcie ilustracyjne. fot. Davor Puklavec/PIXSELL/PAP