Z raportu Global Vibrancy Tool 2024 opracowanego przez Stanford Institute for Human-Centered AI wynika, że światowym liderem w dziedzinie sztucznej inteligencji są Stany Zjednoczone, a za nimi plasują się Chiny i Wielka Brytania. Dalej są Indie, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Francja, Korea Południowa, Niemcy, Japonia i Singapur. A gdzie jest Polska w tym zestawieniu?
USA i Chiny dominują w wyścigu AI
USA mają największą liczbę ofert pracy związanych ze sztuczną inteligencją i największe środki na finansowanie start-up ów AI. Są także liderem w tworzeniu wysokiej jakości badań nad sztuczną inteligencją oraz w zakresie fuzji i przejęć w sektorze sztucznej inteligencji. Z kolei Chiny przodują w przyciąganiu prywatnych inwestycji związanych ze sztuczną inteligencją, tworząc największą liczbę modeli uczenia maszynowego, które później mają praktyczne zastosowanie. Prowadzą również w liczbie rejestrowanych patentów sztucznej inteligencji.
Także w Polsce zainteresowanie AI stale rośnie, ale pomimo tego nasz kraj boryka się z poważnym i jak na razie trudnym do zmniejszenia niedoborem wykwalifikowanych specjalistów w tej dziedzinie. W 2022 r. luka na rynku specjalistów IT wynosiła aż 147 tysięcy osób. W Polsce odsetek specjalistów IT w ogóle zatrudnionych jest niższy niż średnia w UE.
Niedobór ten jest szczególnie odczuwalny w obszarze sztucznej inteligencji. Od 2020 r. do I połowy 2023 r. nadano w Polsce około 19 tys. stopni doktora, w tym tylko 207 z szeroko rozumianej tematyki AI.
Brakuje specjalistów AI w Polsce
Niedobór specjalistów AI może się powiększyć. Na pierwszy rzut oka taka sytuacja może dziwić, bo przecież Polska jest na czołowych pozycjach w Europie pod względem liczby absolwentów studiów licencjackich w dziedzinach technologii informacyjnych. W 2022 r. taki tytuł uzyskało ponad 9 tys. osób, czyli najwięcej w Europie zaraz po Wielkiej Brytanii, Niemczech i Turcji. Mimo to trend jest niekorzystny, gdyż jesteśmy jednym z niewielu krajów w Europie, w którym zmiana liczby absolwentów tych kierunków jest ujemna. Coraz mniejsza liczba studentów ICT może przełożyć się na brak wysoko wykwalifikowanej kadry zdolnej do tworzenia przełomowych rozwiązań AI w przyszłości i ograniczyć potencjał badawczo-rozwojowy w tej dziedzinie Polsce.
Sektor IT w Polsce ma duże znaczenie gospodarcze, natomiast w obszarze AI Polska jest bardziej odbiorcą innowacji niż ich kreatorem. Sektor IT w Polsce odgrywa istotną rolę w gospodarce, gdyż stanowi około 8 proc. polskiego PKB. Duża skala branży nie przekłada się bezpośrednio na innowacyjność polskich firm, których wydatki na B+R są niskie w po równaniu do średniej unijnej.
Jednocześnie niska innowacyjność polskich przedsiębiorstw jest związana z niewielką skalą inwestycji typu venture capital w Polsce. Skutkuje to tym, że w Polsce firmy raczej implementują rozwiązania AI niż je tworzą.
Jak wzmocnić rozwój AI w Polsce?
Konieczne jest nie tylko zwiększenie inwestycji w edukację i badania, ale także stworzenie warunków, które umożliwią skuteczny rozwój technologii AI w Polsce. Kluczowym wyzwaniem pozostaje niedobór specjalistów oraz – w coraz większym stopniu – studentów wybierających ścieżkę kariery w tej dziedzinie. Aby temu zaradzić, potrzebna jest lepsza współpraca między uczelniami a sektorem prywatnym, oferująca studentom i młodym naukowcom atrakcyjne ścieżki rozwoju, zarówno akademickiego, jak i biznesowego.
Tymczasem rozwój AI wymaga dostępu do mocy obliczeniowych oraz finansowania innowacyjnych, ryzykownych przedsięwzięć. Obecnie brakuje w Polsce mechanizmów, które zachęcałyby do inwestycji w ambitne projekty technologiczne.
Z artykułu dowiesz się, że:
- USA i Chiny dominują w AI – Stany Zjednoczone przodują w liczbie ofert pracy i finansowaniu startupów, a Chiny w inwestycjach prywatnych i liczbie patentów
- Polska boryka się z niedoborem specjalistów AI – mimo dużej liczby absolwentów kierunków ICT, liczba ekspertów AI w Polsce jest niska i spada
- Niska innowacyjność polskich firm – Polska bardziej implementuje rozwiązania AI, niż je tworzy, głównie przez brak inwestycji w badania i rozwój
- Rozwój AI wymaga zmian – kluczowe jest zwiększenie współpracy uczelni z biznesem, inwestowanie w edukację oraz poprawa dostępu do finansowania innowacyjnych projektów
Fot. zdjęcie ilustracyjne/Unsplash
Tomasz Wypych
Inne tematy w dziale Technologie
