Polska służba zdrowia stoi przed poważnymi wyzwaniami. Z jednej strony pracownicy szpitali otrzymają znaczące podwyżki, z drugiej – brakuje środków na ich sfinansowanie. NFZ już teraz zmaga się z ogromnym deficytem, a rząd nie zatwierdził jeszcze dodatkowych miliardów złotych na pokrycie wzrostu wynagrodzeń. Tymczasem Ministerstwo Zdrowia zapowiada reformę szpitalnictwa, która ma poprawić sytuację placówek powiatowych. Czy jednak nowe rozwiązania wystarczą, by ustabilizować system i zapobiec jego finansowemu załamaniu?
Rosnące pensje, kurczący się budżet
Od 1 lipca 2024 roku wynagrodzenia pracowników szpitali wzrosną znacząco. Najlepiej wykształcone pielęgniarki będą zarabiać co najmniej 10,5 tys. zł brutto, lekarze ze specjalizacją – 11,9 tys. zł, a salowe – 5,3 tys. zł. Jak zauważa Gazeta Wyborcza, wzrost płac wynika z ustawy, która uzależnia minimalne wynagrodzenie w ochronie zdrowia od średniego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Ponieważ przeciętna pensja w Polsce w 2023 roku wyniosła 8182 zł, pracownicy medyczni automatycznie otrzymują podwyżki.
Problem w tym, że NFZ nie ma środków na ich sfinansowanie. Już w drugiej połowie 2023 roku fundusz znalazł się na minusie, a cały rok zamknął deficytem 22 miliardów złotych. Rząd wielokrotnie musiał ratować sytuację dodatkowymi środkami. Na 2025 rok Ministerstwo Zdrowia domaga się kolejnych 20 miliardów złotych dotacji, jednak Ministerstwo Finansów nie chce ich zatwierdzić bez dodatkowych wyjaśnień. Oznacza to, że choć podwyżki są zagwarantowane ustawowo, ich faktyczne finansowanie stoi pod dużym znakiem zapytania.
Reforma szpitalnictwa: małe kroki zamiast rewolucji
Minister zdrowia Izabela Leszczyna od miesięcy pracuje nad reformą szpitalnictwa. Pierwsze propozycje napotkały opór, dlatego nowy projekt ma być podzielony na mniejsze części i stopniowo wprowadzany w życie.
Jednym z kluczowych założeń reformy jest umożliwienie przekształcania oddziałów w jednodniowe oraz zmiana ich profilu bez ryzyka utraty finansowania z NFZ. Kolejna zmiana pozwoli samorządom na łączenie szpitali powiatowych – dzięki temu sąsiadujące placówki mogłyby uniknąć rywalizacji o kontrakty i pacjentów. Trzeci element reformy zakłada wprowadzenie programu naprawczego dla zadłużonych szpitali, który będzie warunkiem ubiegania się o kredyty restrukturyzacyjne w Banku Gospodarstwa Krajowego.
Czy zmiany uratują szpitale powiatowe?
Jednym z głównych celów reformy jest poprawa sytuacji szpitali powiatowych, które borykają się z zadłużeniem, brakiem personelu i niską jakością świadczeń. Leszczyna podkreśla, że nie chodzi o likwidację łóżek szpitalnych, lecz o ich lepsze dopasowanie do potrzeb pacjentów. Przykładowo, zamiast utrzymywać trzy odrębne porodówki w trzech sąsiadujących powiatach, lepiej skupić się na jednej, ale dobrze wyposażonej placówce, która zapewni pacjentkom dostęp do pełnego zakresu usług, w tym znieczulenia czy porodów rodzinnych.
Ministra zdrowia zaznacza jednak, że reforma będzie dobrowolna – nie wszystkie powiaty zdecydują się na zmiany. Na przeszkodzie mogą stanąć obawy przed centralizacją decyzji oraz brak zgody wśród koalicjantów rządzących.
Co dalej?
Ministerstwo Zdrowia zapowiada, że projekt reformy trafi do Sejmu w marcu 2024 roku. Nie wiadomo jednak, czy uda się szybko wdrożyć zmiany i czy rząd znajdzie środki na podwyżki dla personelu medycznego. Tymczasem sytuacja finansowa NFZ stale się pogarsza, a polska ochrona zdrowia stoi przed wyzwaniami, które mogą zaważyć na jej przyszłości.
na zdjęciu: pracownik Dziecięcego Szpitala Klinicznego UCK WUM w Warszawie, zdjęcie ilustracyjne. fot. PAP/Leszek Szymański
Red.
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
