Polacy obawiają się, że nowoczesne liczniki prądu mogą ich stale szpiegować. I trudno się temu dziwić, bo właściciele liczników pracujących w naszym domu jest dostawca prądu, a nie posiadacz mieszkania. Niestety, takich urządzeń będziemy instalować coraz więcej.
Nowe liczniki: szybsze usunięcie awarii i obawy
Takie obawy dotyczą inteligentnych liczników prądu, które zastępują dotychczas stosowane. Inteligentne liczniki umożliwiają płacenie za faktycznie zużytą energię elektryczną, kontrolę sposobu jej wykorzystania czy też kupowanie energii w systemie przedpłaconym (tzw. pre-paid).
Dzięki nowym licznikom zakład energetyczny szybciej będzie mógł rozpoznać oraz usunąć awarię. W przeciwieństwie do liczników indukcyjnych, w przypadku inteligentnych liczników energii wystarczy ustawić na urządzeniu wartość użytej przekładni, a na wyświetlaczu pokaże się automatycznie obliczona, rzeczywista wartość zużytej energii elektrycznej. W zdecydowanej większości przypadków inteligentny licznik prądu jest bezpłatny. Jego właścicielem jest bowiem dostawca energii i to po jego stronie leży odpowiedzialność za utrzymanie sprawności urządzenia pomiarowego, jego odczyty oraz legalizację.
Coraz więcej inteligentnych liczników prądu
Obawy Polaków to jedno, a rzeczywistość drugie, bo Polska zwiększa liczbę zainstalowanych inteligentnych liczników energii. Innowacje dotyczące sieci elektroenergetycznych to coraz częściej rozwiązania z zakresu inteligentnych sieci (smart grid) – w 2022 r. ok. 70 proc. wszystkich tzw. Międzynarodowych Klasyfikacji Patentowych (International Patent Families – IPF) z zakresu sieci dotyczyło inteligentnych rozwiązań. Zmiany w systemie elektroenergetycznym, jak rozwój energetyki prosumenckiej, przede wszystkim fotowoltaiki, i rosnące znaczenie mechanizmów elastyczności popytowej generują wyzwania, które wymagają dostosowania istniejącej infrastruktury sieciowej.
W latach 2011-2022 Unia Europejska i Japonia były liderami innowacji w zakresie sieci elektroenergetycznych – w tym okresie odpowiadały za ok. 1/5 wszystkich patentów w tej dziedzinie. W 2022 r. Chiny stały się jednak nowym globalnym motorem innowacji w zakresie sieci, odpowiadając za 25 proc. wszystkich innowacji i tym samym prześcigając UE w tej dziedzinie. Inteligentne liczniki (smart metering) to kluczowy obszar innowacji i jedna z najbardziej dojrzałych i powszechnie wdrażanych technologii w obszarze inteligentnych sieci. W Polsce cele dotyczące wdrażania liczników zdalnego odczytu (LZO) określa ustawa Prawo energetyczne, co stanowi implementację unijnej dyrektywy 2019/944.
Szybkie tempo instalacji nowych liczników w Polsce
Prawo przewiduje, że do 4 lipca 2031 r. tego typu urządzenia zostaną zainstalowane u każdego odbiorcy w Polsce, a za wdrażanie technologii odpowiadają operatorzy systemów dystrybucyjnych. Określone zostały też kamienie milowe – najbliższy z nich przypada na 31.12.2025 r. i do tego terminu LZO powinny być zainstalowane u 35 proc. odbiorców, następnie odsetek ten powinien wynieść 65 proc. do końca 2027 r. i 80 proc. do końca 2028 r.
Według danych podawanych przez OSD w 2024 r. w Polsce zainstalowano już łącznie 6,8 mln liczników1 zdalnego odczytu, co obejmuje ok. 36 proc. odbiorców energii w Polsce. Technologia ta pozwala odbiorcom na rozliczanie się na podstawie rzeczywistego zużycia energii, a nie na podstawie prognoz. Ponadto, posiadacze LZO mogą korzystać z taryfy dynamicznej, która zmienia się w zależności od zmian ceny na rynku hurtowym energii elektrycznej.
Inteligentne sieci pozwalają na zbieranie i efektywne zarządzanie danymi dotyczącymi produkcji i zużycia energii, co może prowadzić m.in. do zwiększania efektywności energetycznej. Zwiększanie liczby inteligentnych liczników to szansa na wspieranie elastyczności odbiorców i łatwiejszą identyfikację awarii w polskim systemie energetycznym.
Z artykułu dowiesz się, że:
- Inteligentne liczniki budzą obawy o prywatność, ponieważ są własnością dostawców energii
- Nowa technologia pozwala na dokładniejsze rozliczenia i lepsze zarządzanie siecią energetyczną
- Polska dąży do pełnej implementacji liczników zdalnego odczytu do 2031 roku
- Światowe trendy wskazują na dynamiczny rozwój inteligentnych sieci, zwłaszcza w Chinach i UE
Fot. Licznik prądu, zdj. ilustracyjne/Pixabay @Renee Gaudet
Tomasz Wypych
Inne tematy w dziale Gospodarka
