W ciągu minionych 12 miesięcy niewypłacalność ogłosiło aż 5 576 polskich przedsiębiorstw. Eksperci z firmy Coface podkreślają, że ta rekordowa liczba jest o 19% wyższa niż w 2023 roku. W jaki sposób prognozowana przez ekonomistów niepewność wpłynie na sytuację polskich przedsiębiorców?
Polskie przedsiębiorstwa niewypłacalne. Padł rekord
Choć obecna liczba niewypłacalności jest wyższa niż w 2023 roku, okazuje się, że dynamika jej rocznego przyrostu nieznacznie hamuje. W 2024 roku po raz pierwszy od 2019 roku spadła ona poniżej 20%. Jak wskazują ekonomiści, jest to zasługa wzrostu gospodarczego Polski. Szacuje się, że w 2024 roku realny wzrost PKB w naszym kraju sięgnął 2,8% (w 2023 roku było to tylko 0,1%). Siłą napędową polskiej gospodarki ponownie stała się przede wszystkim konsumpcja gospodarstw domowych.
W 2024 roku niemal we wszystkich branżach odnotowano wzrost liczby postępowań upadłościowych. Wyjątkiem jest rolnictwo, gdzie liczba ta spadła o 21%, co jednocześnie stanowi najniższy wskaźnik od czterech lat w tym sektorze. Największa dynamika widoczna jest w budownictwie i transporcie – w tych branżach wzrosty sięgnęły odpowiednio 40% i 38%.
Największy niepokój w branży transportowej
W 2024 roku zarejestrowano 751 przypadków restrukturyzacji lub upadłości wśród krajowych przewoźników. Niepokojący jest również fakt, że udział firm transportowych w całkowitej puli ogłoszonych niewypłacalności stale wzrasta – w 2023 roku wynosił 11,6%, a w 2024 już 13,5%.
– Sytuacja branży transportowej pozostaje niezwykle trudna. Wciąż obserwujemy wysoką częstotliwość zgłoszeń przeterminowanych płatności w transporcie, a w połowie minionego roku doszło także do otwarcia postępowania sanacyjnego przez PKP Cargo. Ponadto nasz kraj jest liderem w transporcie europejskim i dotkliwie odczuwa spowolnienie gospodarcze m.in. w Niemczech oraz rosnącą konkurencję przewoźników z południa kontynentu i Ukrainy – wyjaśnia Barbara Kamińska, dyrektor Działu Oceny Ryzyka Coface.
Z problemami w 2024 roku borykała się również branża budowlana. W sektorze tym niewypłacalność ogłosiło 895 firm. Choć w 2023 roku produkcja budowlano-montażowa wzrosła o 10,2%, to po 11 miesiącach 2024 roku rynek ten skurczył się o 7,4%. Zmniejszeniu uległy trzy główne działy produkcji: budownictwo kubaturowe, indywidualne oraz inżynieryjne.
Duże problemy w budownictwie specjalistycznym
Alarmujący jest również fakt, że niemal 60% (525 przypadków) zgłoszeń niewypłacalności w 2024 roku dotyczyło budownictwa specjalistycznego. Są to zwykle działające lokalnie jednoosobowe podmioty – najczęściej instalacyjne, remontowe czy ogólnobudowlane – które mają ograniczone możliwości pozyskania kapitału. Eksperci wskazują, że kontynuacja działalności wielu z nich nadal stoi pod znakiem zapytania.
Problemem są zwłaszcza presja kosztowa i brak dostatecznej liczby zleceń. Badania pokazują, że liczba restrukturyzacji stanowi aż 93% wszystkich ogłoszonych niewypłacalności. Dysproporcja ta wynika przede wszystkim z upowszechnienia się regulacji prawnych wprowadzonych w ostatnich latach. Co ważne, ta forma prawna daje nadzieję na powrót do efektywnej działalności firm, które się na nią zdecydowały.
Regionem, w którym liczba niewypłacalności była w 2024 roku największa, było województwo mazowieckie (972 firmy). Na drugim miejscu niezmiennie plasuje się Śląsk (731), a na trzecim Wielkopolska (598). Najwięcej niewypłacalnych podmiotów było wśród przedsiębiorców indywidualnych (4 014), znacznie wzrosła także liczba spółek z o.o., które w 2024 roku ogłosiły postępowanie upadłościowe (1 261), oraz spółek komandytowych (120).
Przedsiębiorcy rozpoczynają rok 2025 w podobnym otoczeniu gospodarczym. Ekonomiści prognozują, że wydatki konsumentów nadal będą napędzać wzrost gospodarczy w Polsce. Firmy odczują też pewną ulgę – wynagrodzenia pracowników nie będą już wzrastać w tempie dwucyfrowym.
Istotnym zagrożeniem dla naszej gospodarki pozostaje jednak sytuacja na rynkach zagranicznych. Główny partner handlowy Polski, czyli Niemcy, do których trafia 27% naszego eksportu towarowego, nadal doświadcza recesji gospodarczej. Wyzwaniem dla polskich eksporterów są zwłaszcza problemy w niemieckim przemyśle. Wzrost gospodarczy w naszym kraju w 2025 roku wyniesie 3,5%, jednak polskie firmy nadal będą mierzyć się z licznymi wyzwaniami. W niektórych przypadkach konieczne będzie sięgnięcie po przewidziane w prawie formy niewypłacalności.
Z artykułu dowiesz się:
- Rekordowa liczba niewypłacalnych firm – w 2024 roku liczba postępowań upadłościowych wzrosła we wszystkich branżach poza rolnictwem. Najbardziej dotknięte sektory to budownictwo (wzrost o 40%) i transport (wzrost o 38%).
- Kryzys w transporcie i budownictwie – w 2024 roku aż 751 firm transportowych ogłosiło upadłość lub restrukturyzację, a sektor budowlany stracił 895 firm. Problemy wynikają m.in. z rosnących kosztów działalności oraz konkurencji zagranicznej.
- Mazowsze najbardziej dotkniętym regionem – województwo mazowieckie odnotowało największą liczbę niewypłacalności (972 firmy), następnie Śląsk (731) i Wielkopolska (598). Najwięcej upadłości dotyczyło przedsiębiorców indywidualnych i spółek z o.o.
- Prognozy na 2025 rok – mimo wzrostu gospodarczego prognozowanego na 3,5%, polskie firmy nadal będą odczuwać skutki recesji w Niemczech i problemów w przemyśle.
Tomasz Wypych
Fot. Biuro, rachunki, opłaty. Źródło: Pexels.com/Mikhail Nilov
Inne tematy w dziale Gospodarka
