Coraz większy import cementu z Ukrainy oznacza problemy polskich producentów, bo muszą oni spełniać klimatyczne wymogi UE. A to kosztuje. W artykule tłumaczymy, jakie konsekwencje dla polskiego rynku cementowego może mieć dalszy wzrost importu oraz jakie działania branża cementowa postuluje w celu ochrony polskich producentów.
Rosnący import cementu z Ukrainy zagrożeniem dla polskich producentów
Polscy producenci cementu stają przed poważnym wyzwaniem związanym z rosnącym importem taniego surowca z Ukrainy. W ubiegłym roku do Polski trafiło około 700 tys. ton cementu zza wschodniej granicy, co stanowi niemal dwukrotny wzrost w porównaniu z rokiem wcześniejszym. Prognozy wskazują, że w kolejnych latach ta dynamika może jeszcze przyspieszyć. Branża cementowa apeluje o wprowadzenie kontyngentów ilościowych lub innego rodzaju ochrony przed niekontrolowanym napływem tańszego cementu.
Polska cementowa potęgą, ale pod presją konkurencji
Polska jest trzecim największym producentem cementu w Europie, a branża generuje 3,8 mld zł wartości dodanej i zapewnia 3,5 tys. miejsc pracy w cementowniach oraz kolejne 22 tys. w powiązanych firmach. Jak podkreśla Krzysztof Kieres, przewodniczący Stowarzyszenia Producentów Cementu, cement jest kluczowy dla rozwoju infrastruktury, a bez niego trudno mówić o rozwoju gospodarczym. Problemem jest jednak rosnąca konkurencja spoza Unii Europejskiej, której producenci nie muszą spełniać unijnych norm klimatycznych, co daje im przewagę kosztową.
Nieuczciwa konkurencja i groźba destabilizacji rynku
Według ekspertów rosnący import cementu z Ukrainy może doprowadzić do destabilizacji rynku. Już teraz przewiduje się, że w kolejnym roku import może przekroczyć milion ton. Wcześniej istotnym zagrożeniem był także cement z Białorusi, jednak jego napływ został zatrzymany w wyniku sankcji nałożonych po rosyjskiej agresji na Ukrainę. Obawy dotyczą także przyszłego importu z Turcji i krajów Afryki Północnej, które również mogą dostarczać tani cement bez przestrzegania unijnych regulacji środowiskowych.
Jednym z głównych czynników wpływających na konkurencyjność polskiego cementu są koszty produkcji, wynikające m.in. z polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Produkcja w Polsce musi spełniać rygorystyczne normy emisji CO2 i zużycia energii, co wiąże się z dużymi inwestycjami. Tymczasem cement importowany z Ukrainy i innych krajów nie podlega tym samym regulacjom, co pozwala producentom oferować niższe ceny.
Potrzebne działania ochronne i wsparcie finansowe
Przedstawiciele branży podkreślają, że konieczne jest wprowadzenie działań ochronnych na poziomie europejskim lub krajowym, takich jak kontyngenty ilościowe na import cementu. Ponadto firmy cementowe potrzebują wsparcia finansowego, aby dostosować się do nowych regulacji klimatycznych. W perspektywie do 2034 roku mają zostać zniesione bezpłatne przydziały emisji CO2, a po 2039 roku możliwość kupna uprawnień do emisji zostanie całkowicie zlikwidowana. Oznacza to, że cementownie, które nie przejdą na zeroemisyjne technologie, nie będą mogły funkcjonować.
Zielona transformacja i przyszłość branży
Branża cementowa w Polsce pozytywnie podchodzi do wyzwań związanych z zieloną transformacją, traktując je jako szansę na modernizację. Jednak, aby produkcja cementu w UE stała się neutralna emisyjnie do 2050 roku, potrzebna jest spójna polityka przemysłowa oraz odpowiednie zachęty finansowe. Polska wyróżnia się na tle Europy pod względem wykorzystania paliw alternatywnych – stanowią one już 80 proc. energii cieplnej w krajowych cementowniach, podczas gdy średnia unijna wynosi 53 proc.
Producenci podkreślają, że kluczowe będą inwestycje w technologie wychwytywania dwutlenku węgla (CCS) oraz dalsze wsparcie dla sektora, aby mógł on konkurować na równych zasadach z producentami spoza Unii.
Z tego artykułu dowiedziałeś się:
- Jak wzrósł import cementu z Ukrainy do Polski w ostatnich latach
- Dlaczego polscy producenci cementu obawiają się konkurencji z Ukrainy i innych krajów spoza UE
- Jakie konsekwencje dla polskiego rynku cementowego może mieć dalszy wzrost importu
- Jakie działania branża cementowa postuluje w celu ochrony polskich producentów
- Jakie czynniki wpływają na konkurencyjność polskiego cementu w porównaniu do importowanego surowca
- W jaki sposób lokalizacja i cena cementu wpływają na jego sprzedaż na polskim rynku
- Jak unijna polityka klimatyczna i konieczność redukcji emisji CO2 wpłyną na przyszłość polskich cementowni
na zdjęciu: Cement Ożarów SA – Zakład Cementownia w Karsach koło Ożarowa i Rejowcu Fabrycznym, zdjęcie ilustracyjne. fot. PAP/Rafał Guz
TW
Inne tematy w dziale Gospodarka
