Darowizny mają swoją rolę w planowaniu podatkowym, ponieważ istnieje możliwość obniżenia dochodu do opodatkowania. Dostępne są różne rodzaje darowizn do odliczenia oraz obowiązują konkretne limity. Konieczne jest także prawidłowe udokumentowanie przekazanych środków. Co więc warto wiedzieć na ten temat?
Jak darowizny wpływają na obniżenie dochodu do opodatkowania?
Darowizny to jeden ze sposobów pozwalający na wsparcie organizacji pożytku publicznego i równoczesne zmniejszenie wysokość należnego podatku. W polskim systemie podatkowym istnieje możliwość odliczenia określonych darowizn od podstawy opodatkowania. Jest to szczególnie korzystne dla osób rozliczających się według skali podatkowej oraz ryczałtu ewidencjonowanego. Dzięki temu można jednocześnie pomóc potrzebującym i zoptymalizować swoje zobowiązania wobec fiskusa.
Przekazanie darowizny może wpłynąć na obniżenie podstawy opodatkowania w przypadku osób fizycznych rozliczających się z pomocą odpowiednich dokumentów. Należy wpisać odpowiednie ulgi podatkowe i odliczenia w PIT-37 we właściwych sekcjach formularza. Do tego celu służy także załącznik PIT/O (informacja o ulgach). Pozwala to na zmniejszenie dochodu podlegającego opodatkowaniu. Warto jednak pamiętać, że możliwość odliczenia dotyczy wyłącznie darowizn przekazanych na cele określone w przepisach prawa, m.in. na działalność charytatywną, ochronę zdrowia i edukację. Wysokość ulgi jest ograniczona – maksymalnie można odliczyć do 6% rocznego dochodu.
Dla wielu podatników istotnym aspektem jest możliwość uniknięcia wejścia w wyższy próg podatkowy dzięki dokonaniu darowizny. Obecnie próg ten wynosi 85 528 złotych rocznego dochodu – osoby zarabiające więcej płacą podatek według stawki 32%. Przekazanie części środków jako darowizny może pomóc obniżyć dochód poniżej tego progu i tym samym uniknąć wyższej stawki opodatkowania. Warto również zwrócić uwagę na szczególne przypadki związane z walką z pandemią COVID-19 oraz innymi sytuacjami kryzysowymi. W latach objętych stanem epidemii obowiązywały dodatkowe preferencje dla osób wspierających instytucje zaangażowane w przeciwdziałanie skutkom takich wydarzeń. W takich sytuacjach możliwe było odliczenie nawet dwukrotności przekazanej darowizny, ale tylko w okresach wskazanych przez przepisy. Tego rodzaju ulgi były dostępne dla osób, które wspierały m.in. placówki medyczne.
Rodzaje darowizn, które można odliczyć
Pierwszym rodzajem są darowizny na cele pożytku publicznego. Mogą one obejmować wsparcie dla organizacji pozarządowych, fundacji i dla stowarzyszeń działających na rzecz dobra wspólnego. Przykładem takich celów są pomoc społeczna, ochrona zdrowia, edukacja albo działalność kulturalna. Ważne jest jednak, aby odbiorca darowizny miał status organizacji pożytku publicznego.
Kolejną kategorią są darowizny na cele kultu religijnego. W tym przypadku wsparcie może być skierowane do kościołów i innych związków wyznaniowych w celu finansowania ich działalności religijnej lub na kwestie związane z remontem obiektów sakralnych. Przepisy nie ograniczają tego rodzaju darowizn do konkretnej religii.
Trzecim typem są darowizny na cele krwiodawstwa. Osoby oddające krew lub jej składniki mogą skorzystać z ulgi podatkowej. Wartość takiej darowizny ustalana jest według stawek określonych przez Ministerstwo Zdrowia i zależy od ilości oddanej krwi. Kwota ta może zostać odliczona od dochodu w rocznym zeznaniu podatkowym.
Czwartym rodzajem są darowizny na rzecz walki z pandemią lub innymi sytuacjami kryzysowymi. Przepisy przewidują możliwość odliczenia środków przekazanych instytucjom zaangażowanym w przeciwdziałanie skutkom nadzwyczajnych wydarzeń. W takich przypadkach ustawodawca często wprowadza dodatkowe preferencje podatkowe.
Warto również wspomnieć o szczególnych formach wsparcia materialnego, a więc przekazywanie rzeczy ruchomych lub nieruchomości. Darczyńca może zdecydować się na ofiarowanie przedmiotów o określonej wartości zamiast pieniędzy. Oczywiście pod warunkiem, że zostaną one wykorzystane zgodnie z celem wskazanym w przepisach prawa podatkowego. Każdy rodzaj darowizny musi być odpowiednio udokumentowany i przeznaczony na jasno określony cel zgodny z przepisami prawa podatkowego. Należy więc pamiętać, że nie wszystkie formy pomocy kwalifikują się do ulgi. Dlatego wsparcie udzielane bezpośrednio osobom fizycznym (np. znajomym) nie daje prawa do odliczenia podatkowego.
Jak prawidłowo udokumentować przekazane darowizny?
Aby urząd skarbowy zaakceptował odliczenie, konieczne jest przedstawienie odpowiednich dowodów potwierdzających zarówno fakt przekazania darowizny, jak i jej zgodność z obowiązującymi przepisami prawa. W przypadku darowizn pieniężnych podstawowym dokumentem jest potwierdzenie przelewu bankowego. Musi ono zawierać dane identyfikujące obie strony transakcji – darczyńcę oraz odbiorcę.
W przypadku darowizn rzeczowych procedura dokumentacji wygląda nieco inaczej. Tutaj konieczne jest sporządzenie umowy darowizny w formie pisemnej. Należy tam określić wartość przekazanego przedmiotu oraz cel jego wykorzystania przez obdarowaną organizację. Kolejnym istotnym aspektem dokumentacji jest obowiązek posiadania zaświadczenia od organizacji pożytku publicznego lub innej uprawnionej instytucji potwierdzającego otrzymanie darowizny. Taki dokument powinien zawierać pełne dane organizacji (nazwę, adres, numer KRS), datę otrzymania wsparcia oraz jego wartość. W przypadku większych kwot warto zadbać o dodatkowe potwierdzenia. Mogą być nimi protokoły przekazania i zdjęcia dokumentujące stan przedmiotów rzeczowych.
Podatnik musi również pamiętać o zachowaniu wszystkich dowodów przez okres pięciu lat, w którym złożono zeznanie podatkowe uwzględniające ulgę z tytułu darowizn. Jest to czas przewidziany na ewentualną kontrolę ze strony urzędu skarbowego. Darowizny dają konkretne korzyści podatkowe, ale nie dla wszystkich. Ważne jest przede wszystkim to, aby zweryfikować obecnie obowiązujące przepisy oraz właściwie udokumentować przekazane środki. Najważniejsze kwestie dotyczą limitów odliczeń i rodzajów darowizn kwalifikujących się do ulg. Dzięki temu można zarówno wspierać wybrane cele charytatywne, jak i optymalizować swoje zobowiązania podatkowe.
