Kryzys zdrowia psychicznego wśród pracowników ochrony zdrowia w Polsce osiągnął alarmujący poziom. Co siódmy medyk przyznaje się do myśli samobójczych, a niemal połowa czuje się bezwartościowa. Coraz więcej osób zmaga się także z depresją, pogorszeniem jakości snu i chronicznym stresem. Raport Fundacji Polki w Medycynie ujawnia skalę problemu i wskazuje na pilną potrzebę systemowych działań.
Gdzie szukać pomocy?
W obliczu kryzysu psychicznego każda osoba może skorzystać z całodobowego telefonu wsparcia (800-70-22-22) prowadzonego przez Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym. Dostępny jest również Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka pod numerem 800-12-12-12.
Co siódmy lekarz z myślami samobójczymi
Blisko połowa osób pracujących w polskiej ochronie zdrowia zmaga się z poczuciem braku wartości. Powszechne są przypadki przemocy słownej i seksizmu. To niepokojące wnioski płynące z raportu Fundacji Polki w Medycynie (PwM).
Fundacja przeprowadziła badania, których celem było określenie stanu zdrowia psychicznego pracowników zawodów medycznych oraz studentów kierunków medycznych w Polsce. Posłużono się m.in. kwestionariuszem SRQ-20, opracowanym przez Światową Organizację Zdrowia narzędziem oceny stanu psychicznego, bez szczególnego nacisku na konkretne zaburzenia.
Niepokojące statystyki
Na pytanie „Czy w ciągu ostatnich 30 dni czuł/-a się Pan/-i smutny/-a, nieszczęśliwy/-a?” twierdząco odpowiedziało aż 74,3% respondentów. Pogorszenie jakości snu wskazało 60% badanych, a niemal połowa przyznała, że odczuwała poczucie bezwartościowości. Najbardziej dramatyczne są dane dotyczące myśli samobójczych – przyznało się do nich 15,3% medyków.
Do najczęściej wskazywanych czynników stresogennych zaliczono:
- przemoc słowną,
- seksizm,
- infantylizację,
- brak równowagi między pracą a życiem prywatnym
Prawie połowa ankietowanych (49,9%) doświadczyła niewłaściwego traktowania ze strony prowadzących już w czasie studiów medycznych, a 40% czuło niepokój z powodu sytuacji finansowej.
Systemowe problemy i ich skutki
Dr Hofman-Hutna, koordynatorka badania, podkreśliła, że problem wymaga pilnych działań systemowych. Szczególną uwagę zwróciła na konieczność walki ze stygmatyzacją problemów psychicznych w środowisku medycznym.
Raport zauważył również zależność między zdrowiem psychicznym a etapem kariery zawodowej. Osoby na początku swojej ścieżki zawodowej – bez specjalizacji lub w jej trakcie – osiągały w kwestionariuszu najwyższe wyniki wskazujące na cierpienie psychiczne.
- Muszą zmierzyć się z ogromną presją i odpowiedzialnością za zdrowie pacjentów, a jednocześnie od siebie samych wymagają perfekcji. – komentuje dr Julia Pankiewicz, psychiatra i interwentka kryzysowa.
Praca ponad siły
Pogorszenie dobrostanu psychicznego było szczególnie widoczne u osób pracujących powyżej 48 godzin tygodniowo lub wykonujących pracę zmianową. Psychoterapeutka Małgorzata Kaczmarek wskazuje, że takie obciążenia są wynikiem braku równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, co prowadzi do problemów ze snem i regeneracją.
Nieco ponad połowa respondentów (56,3%) korzystała z pomocy psychiatry lub psychoterapeuty. Najczęściej medycy szukali wsparcia w celu wdrożenia farmakoterapii. Ci, którzy nie skorzystali z pomocy specjalistycznej, najczęściej twierdzili, że poradzą sobie sami.
- Pomagając innym, zapominamy, że sami możemy i powinniśmy prosić o pomoc. Niestety, korzystanie z pomocy specjalistów jest wciąż stygmatyzowane. – podkreśla Julia Pankiewicz.
Medycy w obliczu kryzysu
Z raportu wynika, że większość respondentów (90%) stanowią kobiety. Największe grupy zawodowe wśród ankietowanych to lekarze (39,4%) oraz pielęgniarki i pielęgniarze (22,5%). Pozostałe zawody medyczne – m.in. położne, ratownicy medyczni czy farmaceuci – były reprezentowane w mniejszych liczbach.
Dr Małgorzata Osmola, prezeska fundacji PwM, zwraca uwagę na oczekiwania wobec medyków, które nie pozwalają na pełną regenerację.
- Od medyków wymaga się, by byli ze stali. Studenci nie mogą pozwolić sobie na opuszczenie zajęć, lekarze przychodzą chorzy do pracy, a o porządnym urlopie nie ma mowy, bo nie ma kto ich zastąpić. – komentuje Osmola.
Gdzie szukać pomocy?
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2023 r. liczba osób uprawnionych do wykonywania zawodów medycznych w Polsce wynosiła ponad pół miliona. W obliczu kryzysu psychicznego każda osoba może skorzystać z całodobowego telefonu wsparcia (800-70-22-22) prowadzonego przez Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym. Dostępny jest również Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka pod numerem 800-12-12-12.
Tomasz Wypych
Fot: Jonathan Borba/Pexels
Inne tematy w dziale Rozmaitości
