W 2024 roku przedsiębiorcy rzadziej podnosili ceny niż w poprzednich latach, aby walczyć o klienta. Niestety mikrofirmy, które stanowią większość w Polsce, nie mogły sobie pozwolić na takie działania.
Firmy przyznają, że podniosły ceny produktów i usług
Ponad połowa firm (55 proc.) zadeklarowała, że w 2024 roku podniosła ceny oferowanych produktów lub usług, a 40 proc. pozostawiło je bez zmian. Tak wynika z badań Polskiego Instytutu Ekonomicznego przeprowadzonych w grudniu 2024 roku na próbie 1000 przedsiębiorstw.
W porównaniu z podobnymi badaniami PIE z lat 2022 i 2023 wynika, że odsetek firm deklarujących podwyżkę cen zmniejszył się o około 20 punktów procentowych. W 2022 roku aż 74 proc., a w 2023 roku 72 proc. firm zwiększyło ceny swoich produktów lub usług. Jednocześnie w 2024 roku, w porównaniu z latami poprzednimi, odsetek firm, które utrzymały ceny na dotychczasowym poziomie, wzrósł o około 20 punktów procentowych. Oznacza to, że sytuacja cenowa powoli stabilizuje się w stosunku do poprzednich lat, pomimo wciąż odczuwalnej inflacji.
Małe firmy nie są w stanie obniżyć cen w walce o klienta
Wzrost cen produktów i usług częściej deklarowały małe przedsiębiorstwa niż duże (odpowiednio 58 proc. i 50 proc.), ponieważ nie było ich stać na utrzymywanie cen na tym samym lub niższym poziomie. W latach poprzednich odsetek ten wynosił nawet 81 proc. dla dużych przedsiębiorstw. Odsetek firm utrzymujących ceny w 2024 roku był zbliżony, przy czym mikrofirmy częściej niż średnie firmy decydowały się na utrzymanie poziomu cen (43 proc. wobec 37 proc.). Warto pamiętać, że w Polsce zarejestrowanych jest prawie 2,4 miliona mikrofirm, które wytwarzają ponad 30 proc. PKB, czyli co trzecią wypracowaną w polskiej gospodarce złotówkę.
Blisko co dziesiąte duże przedsiębiorstwo deklarowało obniżenie cen produktów lub usług, podczas gdy tylko 3 proc. małych firm podjęło takie działanie. W latach 2022–2023 udział firm obniżających ceny wśród dużych przedsiębiorstw był prawie dwukrotnie niższy niż w 2024 roku. Duże firmy, dzięki korzystniejszym warunkom negocjacyjnym, miały większą możliwość utrzymania stabilności cen, a nawet ich obniżenia.
Podniesienie cen produktów lub usług w 2024 roku najczęściej deklarowały firmy handlowe (ponad 63 proc.) oraz przedsiębiorstwa prowadzące działalność profesjonalną, naukową lub techniczną (59 proc.). W latach 2022–2023 ceny podnosiły przede wszystkim przedsiębiorstwa związane z zakwaterowaniem i gastronomią (blisko 90 proc.). Była to reakcja na ograniczenia w czasie pandemii COVID-19, wysoką inflację, a także wzrost kosztów energii i zatrudnienia.
Ceny stabilne w kulturze i rozrywce
Stabilizacja cen dotyczyła w 2024 roku przede wszystkim przedsiębiorstw z sektorów: kultura, rozrywka i rekreacja oraz informacja i komunikacja. Co najmniej połowa firm z tych branż zadeklarowała, że nie zmieniała wysokości cen (odpowiednio 64 proc. i 50 proc.). Utrzymanie niezmienionego poziomu cen wśród przedsiębiorstw związanych z kulturą, rozrywką i rekreacją wynika m.in. ze słabnącego popytu zgłaszanego przez gospodarstwa domowe.
Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w listopadzie 2024 roku, w porównaniu z analogicznym miesiącem 2023 roku, wzrosły o 4,7 proc. – wynika z danych GUS. Ceny usług wzrosły o 7,2 proc., a towarów o 3,8 proc. Przewaga firm podnoszących ceny nad tymi, które je utrzymały, wynika z utrzymującej się inflacji, wzrostu cen dóbr zaopatrzeniowo-inwestycyjnych oraz wzrostu kosztów zatrudnienia, co odczuło 88 proc. respondentów – wynika z najnowszego badania PIE.
Tomasz Wypych
Fot. Pieniądze, PLN. Źródło: Pixabay.com
Inne tematy w dziale Gospodarka
