Kolęda, czyli wizyta duszpasterska, to wieloletnia tradycja kościoła katolickiego w Polsce. Jak przygotować się na spotkanie z księdzem w 2025 roku, jakie zasady obowiązują i ile pieniędzy włożyć do koperty?
Czym jest tzw. kolęda?
Kolęda, znana również jako wizyta duszpasterska, to coroczny zwyczaj praktykowany w kościele katolickim. W okresie Bożego Narodzenia i Nowego Roku kapłani odwiedzają domy parafian, aby wspólnie się pomodlić, pobłogosławić mieszkanie oraz porozmawiać o sprawach duchowych i codziennych. Tradycyjnie kolęda rozpoczyna się na początku grudnia i trwa do końca lutego.
Wizytę zapowiada ogłoszenie w trakcie niedzielnych mszy lub przez ministrantów dostarczających harmonogram kolędy. Po tym, jak księża coraz częściej nie byli wpuszczani do mieszkań, od kilku lat w niektórych parafiach wprowadzono nową formułę – kolędę na zaproszenie. Wierni deklarują chęć przyjęcia księdza poprzez zgłoszenia w kancelarii parafialnej, formularze internetowe lub specjalne skarbonki.
Jak przebiega kolęda?
Tradycyjna kolęda obejmuje:
- Modlitwę - ksiądz wspólnie z rodziną odmawia modlitwę, a następnie błogosławi mieszkanie wodą święconą.
- Rozmowę - jest to okazja do omówienia spraw duchowych, parafialnych lub rodzinnych.
- Wręczanie koperty - choć ofiara na potrzeby parafii jest dobrowolna, wierni często wręczają księdzu kopertę z pieniędzmi.
Należy przygotować stół. Nakryć go białym obrusem, postawić na stole krzyż i zapalone świece, wodę święconą oraz kropidło. Można również położyć obok Pismo Święte. Pamiętajmy o wyłączeniu telewizora na czas wizyty kapłana – przeszkadza on zarówno w modlitwie, jak i w rozmowie.
Ile do koperty - kolęda
Przekazywanie datku w kopercie to co roku jeden z najbardziej dyskutowanych elementów kolędy. W styczniu jednym z najczęstszych zapytań w wyszukiwarkach jest "ile dać księdzu po kolędzie?" Według badań i opinii wiernych przeciętna kwota to 50-100 złotych. Niektórzy decydują się na większe ofiary, inni ograniczają się do symbolicznej kwoty, równej datkowi na tacę, lub w ogóle rezygnują z wręczania pieniędzy.
Księża podkreślają, że koperta nie jest obowiązkiem. Ks. Rafał Główczyński, znany jako „Ksiądz z osiedla”, pracujący w parafii św. Michała Archanioła w Piastowie, zaznacza: „Kolęda to przede wszystkim okazja do budowania relacji. Ofiara jest dobrowolna, a jej brak nie wpływa na przebieg wizyty”. Podobne stanowisko zajmuje ks. Radek Rakowski z Poznania, który w swojej parafii całkowicie zrezygnował z kopert podczas kolędy.
Wierni mają różne podejścia do kopert. Jedni uważają, że ofiara pieniężna to forma wsparcia parafii, inni traktują ją jako niezbyt przyjemny "obowiązek". W ankiecie Ogólnopolskiego Panelu Badawczego Ariadna ponad połowa respondentów zadeklarowała, że w 2025 roku ofiaruje powyżej 60 zł.
Nietypowe podejścia do koperty
Niektóre parafie odchodzą od tradycji wręczania kopert podczas kolędy. Przykłady takich inicjatyw:
- Ofiary podczas mszy pokolędowej - w parafii św. Michała w Opolu wierni mogą złożyć datki w wyznaczonej niedzieli po zakończeniu kolędy.
- Ofiaromaty - w parafii na Łacinie w Poznaniu ustawiono specjalne urządzenia do składania datków.
- Symboliczne gesty - znany z TikToka ks. Sebastian Picur z Archidiecezji Przemyskiej proponuje włożenie do koperty deklaracji codziennej modlitwy rodzinnej, obietnicy uczestnictwa w niedzielnej mszy i ofiarowanie komunii za księdza.
- Całkowita rezygnacja z kopert, np. parafia Matki Boskiej Ostrobramskiej w Krakowie.
Dlaczego warto dawać pieniądze do koperty?
Księża nie biorą pieniędzy z kopert do własnych kieszeni (chyba że są to przypadki incydentalne). Datki zebrane podczas kolędy są przeznaczane na:
- remonty i utrzymanie budynków parafialnych,
- działalność charytatywną,
- wsparcie ministrantów i młodzieży liturgicznej.
Mimo coraz częstszych zmian w formie kolędy, jej główny cel pozostaje niezmienny: budowanie wspólnoty i pogłębianie relacji wiernych z kościołem.
Podsumowanie:
Z tego tekstu dowiedziałeś się, że:
- Kolęda, czyli wizyta duszpasterska, to tradycja kościoła katolickiego praktykowana w okresie Bożego Narodzenia i Nowego Roku.
- Przebieg kolędy zazwyczaj obejmuje modlitwę, błogosławieństwo mieszkania i rozmowę z kapłanem.
- Koperta na kolędę jest dobrowolnym datkiem na cele parafialne, najczęściej w wysokości od 50 do 100 zł.
- Księża podkreślają, że wręczanie koperty nie jest obowiązkowe, a jej brak nie wpływa na przebieg wizyty.
- Nietypowe podejścia do koperty obejmują składanie ofiar podczas mszy pokolędowych, korzystanie z ofiaromatów lub deklaracje modlitwy.
- Datki zebrane podczas kolędy przeznaczane są m.in. na remonty kościołów, działalność charytatywną oraz wsparcie młodzieży parafialnej.
- Kolęda to przede wszystkim okazja do budowania relacji wiernych z kapłanami i pogłębiania wspólnoty parafialnej.
red.
Na zdjęciu Duszpasterz akademicki ks. Krzysztof Buchholz podczas wizyty duszpasterskiej w akademiku Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, rok 2013, fot. PAP/Tytus Żmijewski
Inne tematy w dziale Społeczeństwo