Obecne starsze pokolenie jest znacznie zdrowsze od poprzednich generacji. Jak do tego doszło i czy trwała tendencja?
Starzenie się, nieunikniony proces, zwykle mierzy się wiekiem chronologicznym, a osobę w wieku 65 lat i starszą określa się zazwyczaj mianem „osoby starszej”. Proces starzenia się nie przebiega jednakowo w całej populacji ze względu na różnice genetyczne, styl życia i ogólny stan zdrowia.
Kiedy zaczynamy się starzeć?
Tak naprawdę zmiany starcze, wsteczne zaczynają się dużo wcześniej. Są różne teorie: niektórzy mówią, że starzejemy się już od urodzenia, większość naukowców uważa jednak, że zaczynamy się starzeć po 30. roku życia. Starzejemy się w nierównym tempie. Istnieją dwa przełomowe momenty, kiedy organizm posuwa się w latach. Pierwszy to w okolicy czterdziestego roku życia, a kolejny zaraz po przekroczeniu 60 – tki. Widać to nie tylko na poziomie badanych komórek, ale również sygnałów, które wysyła nasz organizm: wolniej i mniej sprawnie się poruszamy, słabnie nasz refleks, szybciej się męczymy.
Poprawa edukacji, odżywiania i warunków sanitarnych w XX wieku prawdopodobnie odegrała kluczową rolę w poprawie zdolności poznawczych, lokomotorycznych, psychologicznych i sensorycznych osób starszych – informuje pismo „Nature Aging”.
Starzejemy się szybciej niż wcześniej
Nowe badanie przeprowadzone przez międzynarodowy zespół kierowany przez dra Johna Bearda z Columbia University Mailman School of Public Health (Nowy Jork, USA) potwierdza znaczącą poprawę zdrowia osób starszych w Anglii i Chinach w porównaniu z poprzednimi pokoleniami. Zamiast rozpatrywać zdrowie przez pryzmat obecności lub braku choroby, autorzy zastosowali nowe podejście, badając trendy w funkcjonowaniu ludzi – ich zdolności poznawcze, lokomotoryczne, psychologiczne i sensoryczne.
Jak wykazała analiza danych z angielskiego Longitudinal Study of Aging, osoby starsze są obecnie generalnie bardziej sprawne fizycznie i psychicznie niż poprzednie pokolenia będąc w tym samym wieku. Na przykład 68-latek urodzony w 1950 r. miał podobne zdolności jak 62-latek urodzony dekadę wcześniej, a osoby urodzone w 1940 r. funkcjonowały lepiej niż urodzone w roku 1930 r. lub 1920.
- Gdybyśmy porównali osobę urodzoną w 1950 r. z urodzoną w 1920 r., prawdopodobnie zaobserwowalibyśmy jeszcze większą poprawę - zauważył dr John Beard, autor badania.
Edukacja i żywność
Beard i jego współpracownicy przeprowadzili również podobną analizę dotyczącą Chin (badanie China Health and Retirement Longitudinal Study, CHARLS). Zaobserwowali podobne trendy, chociaż ograniczeniem był znacznie krótszy okres obserwacji w badaniu chińskim w porównaniu z badaniem angielskim. Zdaniem Bearda, kluczową rolę odegrała prawdopodobnie poprawa edukacji, odżywiania i warunków sanitarnych w XX wieku. Zapewne rolę odegrały także postępy medycyny — na przykład wymiana stawów i lepsze leczenie chorób przewlekłych. Naukowcy zastrzegają jednak, że ich obserwacje dotyczą określonego okresu i jednego kraju. Te same trendy mogły nie być widoczne w USA ani w całej populacji.
- Byliśmy zaskoczeni, jak duża była ta poprawa, szczególnie porównując osoby urodzone po II wojnie światowej z grupami urodzonymi wcześniej. Ale nic nie wskazuje na to, że nadal będziemy obserwować te same postępy w przyszłości, a zmiany takie jak rosnąca częstość występowania otyłości mogą nawet spowodować odwrócenie tych trendów. Jest również prawdopodobne, że bardziej uprzywilejowane grupy odnotują większe korzyści niż inne. Jednak ogólnie rzecz biorąc, trendy były bardzo silne i sugerują, że dla wielu osób 70 lat może być naprawdę nową sześćdziesiątką - zaznaczył dr John Beard.
Z artykułu dowiedziałeś się:
- starzenie się rozpoczyna się wcześniej, niż powszechnie sądzimy: zaczyna się już około 30. roku życia, a dwa kluczowe przełomowe momenty to wiek około 40 lat i okres po 60. roku życia
- poprawa zdrowia starszych pokoleń: dzięki postępom w edukacji, żywieniu i medycynie osoby starsze obecnie charakteryzują się lepszym zdrowiem fizycznym i psychicznym w porównaniu z poprzednimi pokoleniami, co może sprawić, że wiek 70 lat stanie się „nową sześćdziesiątką”
- edukacja i warunki sanitarne jako kluczowe czynniki: lepsze wykształcenie, poprawa higieny i dostęp do zdrowego jedzenia wpłynęły na ogólną poprawę jakości życia i funkcjonowania starszych osób, co potwierdzają badania przeprowadzone w Anglii i Chinach.
- ryzyko kryzysu: rosnąca otyłość oraz inne zmieniające się warunki społeczne i zdrowotne mogą spowodować odwrócenie pozytywnych trendów w przyszłości, szczególnie w mniej uprzywilejowanych grupach społecznych.
Fot. zdjęcie ilustracyjne/Pixabay
Tomasz Wypych
Inne tematy w dziale Rozmaitości