W trzecim kwartale 2024 roku stopa bezrobocia w woj. warmińsko-mazurskim wynosiła 5,3 proc. i była najwyższa w kraju. W porównaniu do analogicznego okresu przed rokiem liczba bezrobotnych wzrosła o 3 proc. Dlaczego sytuacja na rynku pracy w woj. warmińsko-mazurskim jest najgorsza w kraju?
Warmińsko-Mazurskie liderem bezrobocia
Województwo warmińsko-mazurskie od lat zmaga się z najwyższym wskaźnikiem bezrobocia w Polsce. W opublikowanym w poniedziałek raporcie "Aktywność ekonomiczna ludności w województwie warmińsko-mazurskim w 3 kwartale 2024 r." Urząd Statystyczny w Olsztynie wskazał, że w tym okresie stopa bezrobocia kształtowała się w regionie na poziomie 5,3 proc., a w tym czasie średnia krajowa wynosiła 2,9 proc.
W zestawieniu z tym samym okresem sprzed roku, tj. trzecim kwartałem 2023 roku, liczba osób bezrobotnych w warmińsko-mazurskim wzrosła o 3 proc.
W analizowanym okresie pracy w regionie nie miało 32 tys. osób. "Było to ponad 2-krotnie więcej niż w poprzednim kwartale i przed rokiem" - podano w raporcie i wskazano, że przeciętny czas poszukiwania pracy przez osoby bezrobotne na Warmii i Mazurach wynosi 13 miesięcy, gdy w kraju okres ten wyliczany jest na 8 miesięcy. Ponad połowę pracujących stanowili mężczyźni, przeważali mieszkańcy miast.
Dlaczego Warmińsko-Mazurskie nie przyciąga inwestorów?
W regionie nie przybywa dużych zakładów pracy, urzędów czy instytucji, które oferowałyby zatrudnienie. Od lat największym pracodawcą jest w regionie koncern oponiarski Michelin, który działa w Olsztynie zatrudniając 5 tys. osób. Poza tym
Auto Land, wiodący dystrybutor części samochodowych w północno-wschodniej Polsce, z siedzibą w Olsztynie i DFM Sp. z o.o., producent mebli z Dobrego Miasta, będący jednym z większych pracodawców w branży meblarskiej w regionie. Dużym pracodawcą jest też Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, największa uczelnia w regionie, oferująca zatrudnienie zarówno kadrze naukowej, jak i administracyjnej.
Niestety, ostatnie lata przyniosły również informacje o zamknięciach zakładów i zwolnieniach grupowych, co dodatkowo pogorszyło sytuację na rynku pracy. Przykładem jest firma Stokota Poland z Elbląga, producent cystern, która w ciągu trzech miesięcy zwolniła 24 osoby. Ponadto, w skali kraju od początku 2024 roku odnotowano liczne przypadki likwidacji zakładów i zwolnień grupowych, co miało wpływ również na województwo warmińsko-mazurskie.
Co stoi za najwyższym bezrobociem w Polsce?
Najwyższe bezrobocie w województwie warmińsko-mazurskim wynika z kilku kluczowych czynników strukturalnych, gospodarczych i demograficznych. Oto główne przyczyny tego problemu:
- Struktura gospodarki regionu
Warmińsko-mazurskie charakteryzuje się niewielkim udziałem sektora przemysłowego oraz zaawansowanych technologii w gospodarce. Region ten opiera się głównie na rolnictwie, leśnictwie i turystyce, które oferują sezonowe miejsca pracy, co prowadzi do dużych wahań zatrudnienia w ciągu roku.
- Brak dużych inwestycji
W porównaniu do innych województw, warmińsko-mazurskie przyciąga mniej inwestorów. Powoduje to niedobór miejsc pracy w sektorach o wysokiej wartości dodanej, takich jak IT, przemysł zaawansowanych technologii czy logistyka. Położenie Warmińsko-Mazurskiego, na granicy z Obwodem Kaliningradzkim, oddala region od najważniejszych centrów biznesowych Polski takich jak Warszawa czy Gdańsk, co utrudnia rozwój kapitału.
- Słaba infrastruktura
Choć region jest pięknie położony i posiada ogromny potencjał turystyczny, niedostatecznie rozwinięta infrastruktura drogowa i kolejowa utrudnia szybki rozwój gospodarczy. Brak łatwego dostępu do rynków krajowych i zagranicznych zniechęca inwestorów oraz ogranicza rozwój lokalnych przedsiębiorstw. Brak dobrze rozwiniętych dróg szybkiego ruchu i połączeń kolejowych z kluczowymi ośrodkami gospodarczymi Polski, jak Warszawa czy Trójmiasto, sprawia, że logistyka w regionie jest utrudniona. Choć budowa trasy S7 poprawiła sytuację, nadal wiele obszarów województwa pozostaje trudno dostępnych.
- Niski poziom wykształcenia
Statystyki pokazują, że w województwie warmińsko-mazurskim odsetek osób z wykształceniem wyższym jest niższy niż średnia krajowa. To sprawia, że wielu mieszkańców regionu ma trudności z dostosowaniem się do wymogów nowoczesnego rynku pracy.
- Problemy demograficzne
Warmińsko-mazurskie zmaga się z problemem depopulacji. Wielu młodych ludzi migruje do innych części Polski lub za granicę w poszukiwaniu lepszych warunków pracy i wyższych zarobków. Taki odpływ ludności dodatkowo pogarsza sytuację na rynku pracy.
- Sezonowość zatrudnienia
Turystyka, będąca jednym z ważniejszych sektorów gospodarki regionu, zapewnia głównie sezonowe miejsca pracy. Poza sezonem wakacyjnym wiele osób traci zatrudnienie, co podnosi wskaźnik bezrobocia.
- Niska mobilność pracowników
Ze względu na brak rozbudowanej infrastruktury transportowej oraz ograniczone możliwości finansowe, mieszkańcy regionu często mają trudności z dojazdem do miejsc pracy w innych częściach województwa lub kraju.
- Zależność od funduszy unijnych
Wiele inicjatyw gospodarczych w regionie opiera się na finansowaniu z Unii Europejskiej. Choć fundusze te wspierają rozwój, ich ograniczone dostępność w niektórych latach może prowadzić do spadku inwestycji i zatrudnienia.
- Brak większych ośrodków miejskich
Warmińsko-Mazurskie nie posiada dużych aglomeracji miejskich, które są zazwyczaj magnesem dla inwestorów. Olsztyn, będący stolicą województwa, choć dynamicznie się rozwija, wciąż nie może konkurować z takimi miastami jak Wrocław, Gdańsk czy Poznań pod względem oferty biznesowej i infrastrukturalnej.
- Stereotypowy wizerunek regionu
Warmińsko-Mazurskie często kojarzy się głównie z turystyką i przyrodą, co z jednej strony jest atutem, ale z drugiej może zniechęcać inwestorów szukających lokalizacji o bardziej przemysłowym lub technologicznym charakterze. Trudno przekonać przedsiębiorców, że jest tam coś więcej niż jeziora i tereny popegeerowskie.
Perspektywy na przyszłość
Aby przeciwdziałać negatywnym trendom, konieczne są skoordynowane działania na rzecz poprawy sytuacji na rynku pracy w województwie warmińsko-mazurskim.
Aby przeciwdziałać wysokiemu bezrobociu, region potrzebuje:
- Przyciągania inwestorów poprzez rozwój infrastruktury i oferowanie ulg podatkowych.
- Wsparcia dla lokalnych przedsiębiorstw w postaci dotacji i szkoleń.
- Promocji edukacji oraz programów przekwalifikowania zawodowego.
- Rozwoju turystyki całorocznej, co zmniejszyłoby wpływ sezonowości na zatrudnienie.
red.
Na zdjęciu fragment Olsztyna, fot. Pixabay
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
