W ostatnich miesiącach w Polsce, podobnie jak w innych krajach europejskich, w ściekach komunalnych wykryto groźne wirusy, w tym zmutowany szczep wirusa polio cVDPV2. Choć ryzyko masowych zachorowań w Polsce pozostaje niskie, sytuacja wymaga uwagi i analizy. Odpowiadamy na kilka kluczowych pytań o wirusy w ściekach.
Dlaczego wirusy pojawiają się w ściekach?
Ścieki komunalne odzwierciedlają stan zdrowia społeczeństwa, ponieważ zawierają ślady patogenów wydalanych przez ludzi, zarówno chorych, jak i bezobjawowych nosicieli. Badania próbek ścieków są istotnym elementem monitoringu epidemiologicznego, umożliwiającym wczesne wykrywanie zagrożeń zdrowotnych.
W przypadku poliomyelitis wirus polio może być wydalany przez osoby zaszczepione szczepionkami zawierającymi żywe, osłabione wirusy. Choć w Polsce od ośmiu lat stosuje się wyłącznie szczepionki inaktywowane (IPV), w przeszłości używano szczepionek żywych. Zmutowane szczepy wirusa, takie jak cVDPV2, mogą pojawiać się w wyniku procesów naturalnych, choć nie są groźne dla osób zaszczepionych. Zagrożenie stanowią jedynie dla nieszczepionych.
Czy sytuacja w Polsce jest poważna?
W Polsce wirusy cVDPV2 wykryto w ściekach komunalnych w Warszawie i Rzeszowie, co potwierdził Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). Podobne przypadki odnotowano w innych krajach Europy, takich jak Hiszpania, Niemcy, Wielka Brytania czy Finlandia. Eksperci podkreślają jednak, że ryzyko masowych zachorowań jest niskie ze względu na wysoki poziom zaszczepienia populacji.
Szczepienia przeciwko polio są w Polsce obowiązkowe od lat 50. XX wieku. Dzięki temu większość obywateli, w tym dzieci i osoby dorosłe, posiada odporność na poliomyelitis. Dodatkowo GIS prowadzi stały nadzór nad przypadkami porażeń wiotkich i analizuje próbki ścieków, by wcześnie wykrywać potencjalne zagrożenia.
Czy wirusy w ściekach mogą wywołać epidemię?
Ryzyko epidemii w Polsce jest minimalne dzięki wysokiemu poziomowi odporności populacyjnej. Zmutowane wirusy, takie jak cVDPV2, mogą wywoływać objawowe zakażenia jedynie u osób nieszczepionych. To dlatego GIS apeluje do osób, które nie ukończyły cyklu szczepień, o jak najszybsze uzupełnienie dawek.
Szczególne zalecenia dotyczą również osób narażonych na kontakt z wirusem, takich jak pracownicy oczyszczalni ścieków, laboratoriów czy sektora opieki zdrowotnej. Podróżni udający się do regionów, gdzie polio występuje endemicznie, również powinni zadbać o szczepienia przypominające.
Dlaczego warto szczepić się przeciwko polio?
Szczepienia przeciwko polio są najskuteczniejszym sposobem ochrony przed tą groźną chorobą, która w ciężkich przypadkach prowadzi do trwałych porażeń lub śmierci. Wirus polio przenosi się drogą pokarmową i kropelkową, co czyni go szczególnie niebezpiecznym w miejscach o niskim poziomie higieny.
W Polsce szczepienia przeciwko polio są darmowe dla osób do 19. roku życia i odbywają się wyłącznie przy użyciu szczepionki inaktywowanej (IPV). Dorośli mogą również otrzymać dawki przypominające co 10 lat.
Co możemy zrobić, żeby zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa?
Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa, GIS rekomenduje kilka kluczowych działań:
- Weryfikacja stanu zaszczepienia populacji – osoby niezaszczepione lub częściowo zaszczepione powinny uzupełnić brakujące dawki szczepionki.
- Zwiększenie poziomu zaszczepienia w obszarach niskiej odporności – regionalne różnice w odsetku zaszczepionych mogą stanowić potencjalne ogniska zakażeń.
- Utrzymanie terminowości szczepień dzieci – zgodnie z programem szczepień ochronnych.
- Prowadzenie stałego monitoringu ścieków – co pozwala na szybkie wykrycie wirusa i podejmowanie działań prewencyjnych.
GIS współpracuje również z Ministerstwem Zdrowia, WHO i Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), aby zapewnić koordynację działań i wymianę informacji.
Podsumowanie:
Z tego tekstu dowiedziałeś się, że:
- Badania próbek ścieków komunalnych pozwalają na szybkie wykrywanie groźnych wirusów, takich jak zmutowany szczep polio cVDPV2.
- Wysoki poziom zaszczepienia populacji chroni przed masowymi zachorowaniami na poliomyelitis.
- Zmutowane szczepy wirusa polio nie stanowią zagrożenia dla zaszczepionych, ale mogą być niebezpieczne dla osób, które nie ukończyły cyklu szczepień.
- Oprócz szczepień, kluczowe dla ochrony przed wirusem są przestrzeganie zasad higieny osobistej i edukacja społeczeństwa.
- Pojawianie się wirusów w ściekach wskazuje na konieczność dalszego monitoringu i utrzymania wysokiego poziomu szczepień, szczególnie w regionach o niższym odsetku zaszczepionych.
TW
Na zdjęciu fragment oczyszczalni ścieków, zdjęcie ilustracyjne, fot. gov.pl
Inne tematy w dziale Rozmaitości
