Coraz więcej Polaków rezygnuje z badań diagnostycznych i wizyt u specjalistów, nawet gdy są one niezbędne. Powodem najczęściej są wysokie koszty oraz długie kolejki. Jakie konsekwencje dla zdrowia pacjentów i funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej ma ten niepokojący trend?
Z czego rezygnują polscy pacjenci i dlaczego?
Z badań diagnostycznych w 2023 roku zrezygnowało 1,1% respondentów, co oznacza spadek w porównaniu z 2020 rokiem (3,1%). Kobiety częściej niż mężczyźni rezygnują z wykonania tych badań – 1,4% w stosunku do 0,8%. Największym problemem pozostaje brak pieniędzy (21,5% wskazań) oraz długi czas oczekiwania na wizytę (24%).
Pacjenci z przewlekłymi schorzeniami, którzy wymagają regularnej diagnostyki, są szczególnie narażeni na negatywne skutki rezygnacji z badań. W tej grupie aż 2% badanych w 2023 roku przyznało, że nie wykonało niezbędnych badań, co stanowi spadek z 6% w 2020 roku.
Niepokojąco duża liczba Polaków rezygnuje także z wizyt u lekarzy specjalistów. W 2023 roku 2,9% członków gospodarstw domowych nie skorzystało z porady, mimo istniejącej potrzeby. Wśród głównych przyczyn rezygnacji dominują długi czas oczekiwania na wizytę (42%) – problem ten wzrósł od 2020 roku, kiedy wskazywało na niego 28% badanych. Po drugie, nadzieja na ustąpienie objawów (36%) – wielu pacjentów odkłada wizytę, licząc, że dolegliwości ustąpią samoistnie.
Podobnie sytuacja wygląda w przypadku usług stomatologicznych. W 2023 roku 2,4% osób nie skorzystało z wizyty u dentysty, głównie z powodu: braku pieniędzy (33%), długiego czasu oczekiwania (19%).
Diagnostyka w Polsce – ile trwa oczekiwanie?
Dostęp do badań diagnostycznych różni się w zależności od rodzaju procedury. Raport GUS wskazuje, że najdłużej pacjenci czekają na kolonoskopię – średnio 8 tygodni. Znacznie krócej trwa oczekiwanie na badanie RTG (1 tydzień) i EKG (1,7 tygodnia).
Eksperci podkreślają, że kluczowym krokiem w rozwiązaniu problemu rezygnacji z diagnostyki i leczenia jest skrócenie czasu oczekiwania na badania i wizyty, zmniejszenie kosztów, szczególnie dla najbiedniejszych grup społecznych, lepsza edukacja pacjentów o konieczności regularnych badań i profilaktyki.
Koszty ochrony zdrowia a decyzje pacjentów
Finanse odgrywają kluczową rolę w decyzjach dotyczących zdrowia. W 2023 roku aż 58% gospodarstw domowych poniosło wydatki na wizyty u lekarza, a 39,3% na badania medyczne. Jednocześnie wydatki na ambulatoryjną opiekę zdrowotną wzrosły z 25,3% w 2020 roku do 32,4% w 2023 roku. Dominują wydatki na leki i artykuły medyczne, które stanowiły 65,9% budżetu na ochronę zdrowia.
Są też dobre wieści. Polacy w większości oceniają swoich lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej pozytywnie. Aż 86,6% respondentów przyznało, że lekarze POZ traktują ich z szacunkiem, a 82,7% uważa, że udzielają zrozumiałych wyjaśnień. Jednak angażowanie pacjentów w decyzje dotyczące leczenia nadal pozostaje wyzwaniem – tylko 69,6% badanych oceniło ten aspekt pozytywnie.
Tomasz Wypych
Zdjęcie ilustracyjne, fot. Canva
Inne tematy w dziale Rozmaitości
