Podatek od odszkodowania dla ofiary wypadku? Historia chłopca, który stracił rodzinę, ujawnia niesprawiedliwość systemu podatkowego. Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje o zmianę przepisów.
Podatek od ludzkiej krzywdy - jak system opodatkowuje ofiary wypadków
W Polsce historia Huberta, chłopca, który w wieku 8 lat stracił rodziców i brata w tragicznym wypadku spowodowanym przez pijanego kierowcę, ujawnia problematyczne aspekty opodatkowania odszkodowań. Po latach walki sądowej i przyznaniu odszkodowania wraz z odsetkami za opóźnienie wypłaty, Urząd Skarbowy zażądał od chłopca zapłaty niemal 150 tys. zł podatku. Rzecznik Praw Obywatelskich nazwał tę sytuację "opodatkowaniem ludzkiej krzywdy".
Tragiczny wypadek i walka o sprawiedliwość
W 2014 roku pijany i pod wpływem narkotyków kierowca zabił rodziców i brata Huberta. Sam chłopiec przeżył, ale do dziś zmaga się z poważnymi problemami zdrowotnymi i jest osobą z niepełnosprawnością. Dopiero w 2020 roku sąd cywilny przyznał Hubertowi odszkodowanie od ubezpieczyciela, w tym odsetki za opóźnienie wypłaty. Jednak polski system podatkowy uznał, że odsetki te podlegają opodatkowaniu.
Wysoki podatek od odsetek
Urząd Skarbowy zażądał od Huberta zapłaty 147 814 zł podatku za rok 2020, tłumacząc, że odsetki stanowią przychód, który należy uwzględnić w rocznym rozliczeniu podatkowym. Mimo trudnej sytuacji życiowej chłopca, jego wnioski o umorzenie tej kwoty zostały odrzucone. Argumentowano, że Hubert posiada stałe źródła dochodu, w tym renty i świadczenia społeczne.
Interwencja Rzecznika Praw Obywatelskich
RPO zwrócił uwagę, że opodatkowanie odsetek od odszkodowania jest sprzeczne z zasadą sprawiedliwości społecznej. Odsetki te nie są formą wzbogacenia, lecz rekompensatą za zwłokę w wypłacie należnych świadczeń. Rzecznik od lat apeluje o zmiany w przepisach, które zwolniłyby od opodatkowania takie kwoty w sytuacjach, gdzie odszkodowanie korzysta ze zwolnienia podatkowego.
Decyzja sądu i apelacja
W 2022 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę na decyzję Urzędu Skarbowego, uznając, że Hubert dysponuje środkami na spłatę zadłużenia. RPO złożył kasację do Naczelnego Sądu Administracyjnego, argumentując, że decyzja WSA pomija trudną sytuację życiową podatnika. NSA podzielił zdanie Rzecznika, uznając, że opodatkowanie odsetek nie jest zgodne z zasadą sprawiedliwości społecznej.
Co dalej z systemem opodatkowania odszkodowań?
Przypadek Huberta jest jednym z wielu, które ujawniają problematyczne aspekty polskiego prawa podatkowego. RPO wskazuje, że konieczne są zmiany legislacyjne, które pozwolą uniknąć podobnych sytuacji w przyszłości. Podkreśla, że odsetki za opóźnienie wypłat odszkodowań nie powinny być traktowane jako przychód podlegający opodatkowaniu, ponieważ nie prowadzą do rzeczywistego wzbogacenia.
Tomasz Wypych
Zdjęcie ilustracyjne, fot. Pixabay
Inne tematy w dziale Polityka
