Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej wprowadza nowe obowiązki dla samorządów i mieszkańców. Nowe przepisy mogą wzmocnić bezpieczeństwo kraju, ale ich realizacja wymaga dobrze zaplanowanej współpracy oraz zaangażowania wszystkich stron. Wyjaśniamy, co wiąże się z wprowadzeniem ustawy?
Wyzwania dla samorządów - wdrożenie ustawy o ochronie ludności
Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej, podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę, wyznacza nowy standard w budowie systemu ochrony ludności, kładąc nacisk na współpracę z samorządami oraz edukację mieszkańców w zakresie reagowania na zagrożenia.
Jak podkreśla wicepremier i szef MON, Władysław Kosiniak-Kamysz, jej wdrożenie będzie wymagało zaangażowania i współpracy samorządów oraz odpowiedniego przygotowania infrastrukturalnego i organizacyjnego. Nowe przepisy wchodzą w życie z początkiem 2025 roku, co czyni przygotowania do ich realizacji jednym z kluczowych wyzwań na nadchodzące miesiące.
- To będzie jeden z największych programów rozwojowych dla Polski lokalnej, budujący bezpieczeństwo naszych mieszkańców - zapowiedział minister obrony narodowej na spotkaniu w Żabnie i zaznaczył, że największy jego ciężar weźmie na siebie budżet centralny, ale samorządy też będą w nim partycypować.
W przyszłym roku na realizację działań zapisanych w ustawie rząd przeznaczy około 6 mld zł, a w perspektywie czteroletniej, jaką zakłada dokument, przewidziano 24 mld zł na inwestycje wieloletnie.
- To będzie wielka inwestycja infrastrukturalna i strategiczna na rzecz obrony cywilnej i ochrony ludności. Samorządy muszą być do tego przygotowane, bo będą też w tym partycypować - wyjaśnił Kosiniak-Kamysz.
Co oznacza ustawa dla samorządów?
- Nowe obowiązki i zadania: Samorządy będą odpowiedzialne za współpracę w budowie systemu ochrony ludności, obejmującego planowanie ochrony cywilnej, organizację szkoleń i przygotowanie infrastruktury krytycznej, takiej jak schrony i obiekty zbiorowej ochrony.
- Partycypacja finansowa: Choć największy ciężar finansowy spocznie na budżecie centralnym, samorządy będą zobowiązane do udziału w finansowaniu przedsięwzięć, co może wymagać przeznaczenia środków z lokalnych budżetów.
- Konsultacje regionalne: Wdrożenie ustawy poprzedzą konsultacje prowadzone w każdym regionie. Mają one na celu doprecyzowanie zadań samorządów i zapewnienie ich skutecznej realizacji.
- Współpraca z innymi strukturami: Samorządy będą musiały zintegrować swoje działania z już istniejącymi strukturami, takimi jak krajowy system ratowniczo-gaśniczy, system zarządzania kryzysowego, czy organizacje pozarządowe.
Jakie będą skutki dla mieszkańców
- Większe bezpieczeństwo: Realizacja ustawy zwiększy poziom ochrony przed zagrożeniami w czasie pokoju i wojny. Rozwinięte systemy wczesnego ostrzegania oraz infrastruktura ochronna poprawią zdolność reagowania na kryzysy.
- Edukacja i świadomość: Mieszkańcy będą mieli dostęp do szkoleń i informacji dotyczących zasad postępowania w sytuacjach kryzysowych, co wpłynie na ich przygotowanie na ewentualne zagrożenia.
- Możliwe obciążenia lokalne: Partycypacja samorządów w finansowaniu i organizacji systemu może wiązać się z koniecznością zmian w priorytetach lokalnych budżetów, co może wpłynąć na inne inwestycje.
Co muszą zrobić władze samorządowe?
- Przygotować plany ochrony ludności: Opracowanie lokalnych planów ochrony ludności i obrony cywilnej będzie jednym z priorytetów.
- Zapewnić infrastrukturę ochronną: Samorządy będą musiały zidentyfikować i przygotować obiekty zbiorowej ochrony oraz doposażyć lokalne systemy alarmowe.
- Organizować szkolenia i kampanie informacyjne: Edukacja społeczna oraz szkolenia dla mieszkańców i pracowników urzędów staną się stałym elementem działań samorządów.
- Zabezpieczyć fundusze: Konieczne będzie planowanie finansowe uwzględniające koszty realizacji nowych obowiązków.
- Współpracować z rządem i służbami: Efektywne wdrożenie systemu wymaga koordynacji z centralnymi organami oraz strukturami ratowniczymi.
Ustawę o ochronie ludności i obronie cywilnej podpisał we wtorek prezydent Andrzej Duda. Ustawa zakłada powstanie systemu ochrony ludności, który – w razie wojny – będzie mógł się przekształcić w obronę cywilną. Na realizację nowych rozwiązań rząd będzie przeznaczać rocznie nie mniej niż 0,3 proc. PKB.
Podsumowanie:
Wy tym tekście przeczytałeś co oznacza ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej dla samorządów i mieszkańców;
- Nowe obowiązki samorządów. Samorządy będą odpowiedzialne za budowę systemu ochrony ludności, w tym planowanie ochrony cywilnej, organizację szkoleń oraz przygotowanie infrastruktury krytycznej.
- Wsparcie finansowe i partycypacja. Choć większość kosztów pokryje budżet centralny, samorządy będą zobowiązane do współfinansowania, co wpłynie na lokalne budżety.
- Skutki dla mieszkańców to poprawa bezpieczeństwa dzięki rozwinięciu systemów ostrzegania i ochrony infrastrukturalnej, zwiększenie świadomości obywatelskiej poprzez edukację i szkolenia z reagowania na zagrożenia.
- Obowiązki dla władz lokalnych to opracowanie planów ochrony ludności i obrony cywilnej, przygotowanie i doposażenie obiektów zbiorowej ochrony oraz systemów alarmowych, organizacja szkoleń i kampanii informacyjnych dla mieszkańców i urzędników, zabezpieczenie funduszy na realizację nowych obowiązków, współpraca z rządem i służbami centralnymi w celu efektywnego wdrożenia ustawy.
red.
Na zdjęciu szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz, fot. PAP/Darek Delmanowicz
Inne tematy w dziale Społeczeństwo