Minister Finansów Andrzej Domański poinformował, że trwają analizy dotyczące potencjalnego obniżenia stawki VAT dla określonych kategorii usług transportu pasażerskiego. Choć propozycja ta była elementem programu wyborczego Koalicji Obywatelskiej, jej wdrożenie napotyka na proceduralne i budżetowe wyzwania. Wyjaśniamy, jakie korzyści i jakie skutki przyniósłby zerowy VAT na transport publiczny.
W ostatnich miesiącach w Polsce toczy się dyskusja na temat możliwości obniżenia stawki VAT na usługi transportu publicznego z obecnych 8% do 0%. Propozycja ta była jednym z punktów programu Koalicji Obywatelskiej podczas kampanii wyborczej w 2023 roku, mając na celu obniżenie cen biletów dla pasażerów i zwiększenie dostępności transportu publicznego.
Ministerstwo Finansów prowadzi na ten temat konsultacje. Wiceminister finansów Jarosław Neneman wskazał, że rozważane są korzyści dla rynku oraz skutki finansowe dla budżetu państwa. Działania w tym zakresie mają zostać podjęte w najbliższym możliwym czasie, z uwzględnieniem możliwości budżetowych państwa.
Korzyści dla rynku z wprowadzenia zerowego VAT na transport publiczny
- Obniżenie cen biletów. Zerowy VAT mógłby znacząco obniżyć ceny biletów na transport publiczny, co uczyniłoby go bardziej dostępnym dla społeczeństwa, szczególnie dla osób o niższych dochodach.
- Zwiększenie liczby pasażerów. Tańsze bilety mogłyby zachęcić więcej osób do korzystania z transportu publicznego, co w dłuższej perspektywie mogłoby wpłynąć na ograniczenie ruchu samochodowego i zmniejszenie korków.
- Ochrona środowiska. Większa liczba pasażerów transportu publicznego oznacza mniejszą emisję spalin z pojazdów prywatnych, co wspiera cele klimatyczne i poprawia jakość powietrza.
- Wsparcie dla gospodarstw domowych. Niższe ceny biletów odciążyłyby budżety gospodarstw domowych, szczególnie tych regularnie korzystających z transportu publicznego.
- Promocja transportu zrównoważonego.Obniżenie kosztów transportu publicznego mogłoby wzmocnić pozycję tego środka transportu jako kluczowego elementu zrównoważonej mobilności miejskiej i regionalnej.
Skutki finansowe dla budżetu państwa z wprowadzenia zerowego VAT
- Utrata dochodów z VAT. Obecnie stawka VAT na transport publiczny wynosi 8%. Jej redukcja do 0% oznaczałaby utratę dochodów dla budżetu państwa z tego tytułu. Szacuje się, że wpływy z tego źródła wynoszą kilkaset milionów złotych rocznie.
- Potrzeba rekompensaty dla samorządów. Samorządy, które zarządzają transportem publicznym, mogłyby oczekiwać dodatkowych środków od państwa na utrzymanie i rozwój infrastruktury transportowej.
- Ryzyko niedoszacowania kosztów operacyjnych. Przy większej liczbie pasażerów transportu publicznego wzrosłyby koszty operacyjne (eksploatacja, utrzymanie taboru, rozbudowa infrastruktury), co wymagałoby większych nakładów finansowych.
- Wpływ na inne sektory budżetowe. Konieczność pokrycia deficytu wynikającego z utraty wpływów z VAT mogłaby prowadzić do cięć w innych sektorach publicznych, takich jak edukacja czy ochrona zdrowia.
- Długoterminowe oszczędności klimatyczne. Zwiększenie liczby użytkowników transportu publicznego mogłoby zmniejszyć nakłady na walkę ze skutkami zanieczyszczenia powietrza i emisji CO2, co w dłuższym czasie mogłoby zrównoważyć część strat budżetowych.
Brak konkretnych terminów wdrożenia
Mimo wcześniejszych zapowiedzi, nie podano konkretnych terminów wprowadzenia zerowej stawki VAT na transport publiczny. Minister finansów Andrzej Domański podkreślił, że obecnie nie są prowadzone prace nad podnoszeniem podatków, a priorytetem jest upraszczanie systemu podatkowego, co ma na celu m.in. likwidację 70% krajowych schematów podatkowych w 2025 roku
Wprowadzenie zerowej stawki VAT na usługi transportu publicznego wymaga dostosowania do unijnych regulacji podatkowych oraz uzyskania zgody Komisji Europejskiej. Procedura ta może potrwać kilka miesięcy, co zdecydowanie wpłynie na opóźnienie realizacji tej obietnicy wyborczej.
red.
Zdjęcie ilustracyjne przedstawiające wnętrze autobusu, fot. gov.pl
Inne tematy w dziale Gospodarka
