Wyższe ceny prądu uderzą w samorządy. Mieszkańcy zapłacą więcej

Stabilizacja dla mieszkańców, wzrost dla dużych odbiorców

URE poinformował, że średnie stawki opłaty dystrybucyjnej dla gospodarstw domowych w taryfie G nie wzrosną. Cena za 1 MWh została zamrożona na poziomie 500 zł do września 2025 roku, co jest dobrą wiadomością dla mieszkańców. Z kolei dla dużych odbiorców energii – w tym samorządów, firm i gospodarstw rolnych – stawki wzrosną:
Enea Operator: +3,5%,
Energa Operator: +3,7%,
PGE Dystrybucja: +0,4%,
Tauron Dystrybucja: +3,1%,
Stoen Operator: bez zmian.

Wzrosty tych stawek odbiją się na wydatkach gmin, które muszą opłacać energię dla oświetlenia ulicznego, szkół, przedszkoli, szpitali czy innych obiektów publicznych. Nawet niewielki procentowy wzrost przy dużym zużyciu oznacza istotne obciążenie dla lokalnych budżetów, które już teraz borykają się z deficytami.

Zobacz takżeNajbardziej kultowe choinki na świecie. Na pierwszym miejscu drzewko z Polski

Skutki dla budżetów gmin i jakości usług publicznych

Samorządy mają obowiązek zapewnić funkcjonowanie usług publicznych, które pochłaniają znaczące ilości energii elektrycznej. Rosnące taryfy dla grup A, B i C (duzi i średni odbiorcy) skutkować będą podwyższonymi kosztami w następujących obszarach:

1. Ograniczenie oświetlenia ulicznego
Gminy, szukając oszczędności, mogą: skracać czas działania oświetlenia ulicznego, wyłączać latarnie na mniej uczęszczanych drogach. Przykład: W gminie Radlin (woj. śląskie) rozważa się zmniejszenie liczby godzin działania oświetlenia w godzinach nocnych, aby zredukować wydatki. Skutkiem może być spadek bezpieczeństwa na drogach, co odczują piesi, rowerzyści i kierowcy.

2. Wzrost opłat za usługi komunalne
Energia elektryczna zasila oczyszczalnie ścieków, wodociągi, sortownie odpadów czy przepompownie. Wyższe koszty prądu mogą prowadzić do wzrostu opłat za: wodę i ścieki oraz gospodarowanie odpadami.
Przykład: W wielu gminach wzrost kosztów odbioru odpadów w ostatnich latach jest bezpośrednio związany z rosnącymi opłatami za energię, niezbędną do funkcjonowania sortowni i instalacji komunalnych. Po podwyżkach w 2025 roku powiększy się grono samorządów, gdzie mieszkańcy będą płacić powyżej 40 zł od osoby za wywóz odpadów.

3. Cięcia w usługach publicznych
Rosnące koszty energii zmuszają samorządy do szukania oszczędności poprzez: redukcję godzin pracy szkół, przedszkoli czy bibliotek, graniczenia w działalności domów kultury, basenów czy obiektów sportowych.
Przykład: W gminie Słupsk wprowadzono już program oszczędnościowy w placówkach edukacyjnych, polegający na optymalizacji zużycia energii.

4. Wstrzymanie lub opóźnienie inwestycji
Wyższe rachunki za energię mogą spowodować: przesunięcie środków z inwestycji infrastrukturalnych na pokrycie bieżących wydatków, opóźnienia w projektach termomodernizacji czy instalacji oświetlenia LED. W efekcie nastąpi zahamowanie rozwoju gminy oraz pogorszenie jakości infrastruktury publicznej.

5. Większe obciążenie podatkowe
W obliczu rosnących wydatków gminy mogą być zmuszone do: podniesienia lokalnych podatków (np. od nieruchomości), wprowadzenia dodatkowych opłat administracyjnych, a co za tym idzie, wzrost kosztów życia dla mieszkańców oraz większe obciążenia dla lokalnych przedsiębiorców.

Zobacz takżeSkrajnie wygłodzona dziewczynka w szpitalu. Dietetyczka: To nie była dieta wegańska

Przedsiębiorcy i rolnicy – dodatkowe wyzwania

Wzrost stawek dystrybucyjnych dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz gospodarstw rolnych może ograniczyć ich konkurencyjność i zwiększyć koszty produkcji. Przykładowo, firmy przetwórcze oraz rolnicy zużywający znaczne ilości prądu do zasilania maszyn czy chłodni odczują wzrosty szczególnie dotkliwie. Przedsiębiorcy mogą przerzucać dodatkowe koszty na konsumentów, co wpłynie na ceny towarów i usług.

Ratunkiem inwestycje w OZE i efektywność energetyczną

Długoterminowym rozwiązaniem pozostają inwestycje w efektywność energetyczną i odnawialne źródła energii, które mogą pomóc gminom uniezależnić się od rosnących cen prądu. W obliczu rosnących cen energii gminy podejmują działania mające na celu zminimalizowanie zużycia prądu:

• Inwestycje w odnawialne źródła energii (OZE) - panele fotowoltaiczne na budynkach szkół czy urzędów.
• Modernizacja oświetlenia ulicznego - przejście na energooszczędne lampy LED.
• Optymalizacja zużycia energii - programy edukacyjne i zarządzanie energią w placówkach publicznych.
  

Podsumowanie - wpływ wyższych stawek za prąd na samorządy

Z tego tekstu dowiedziałeś się, że:

• Zamrożono stawki opłat dystrybucyjnych dla mieszkańców (500 zł/MWh).
• Nastąpił wzrost stawek dystrybucyjnych dla samorządów, przedsiębiorstw i rolników (do 3,7%).
• Samorządy mogą szukać oszczędności poprzez: ograniczenia oświetlenia ulicznego, podwyżki opłat komunalnych, cięcia w usługach publicznych, wstrzymywanie i opóźnienia inwestycji, poprzez możliwe podwyżki lokalnych podatków i opłat administracyjnych.
• Ratunkiem dla samorządów jest inwestowanie w OZE i poprawianie efektywności energetycznej
  

red.

Zdjęcie ilustracyjne: w ramach oszczędności gminy mogą wyłączać uliczne oświetlenie, fot. gov.pl

Zobacz takżeTajemnicze drony nad USA i spiskowe teorie. Wyjaśniamy, co się tam dzieje