W wieku 87 lat zmarł 6 grudnia Stanisław Tym, polski aktor teatralny, telewizyjny i filmowy, satyryk, reżyser, scenarzysta i literat. O jego śmierci poinformował tygodnik "Polityka", którego był stałym felietonistą.
Stanisław Tym - nietuzinkowa postać na polskiej scenie
Stanisław Tym pochodzi z Warszawy. Na przełomie lat 50. i 60. studiował w Warszawie, m.in. chemię na Politechnice Warszawskiej i przetwórstwo na SGGW oraz – w latach 1958–1959 – aktorstwo na Wydziale Aktorskim PWST, ale nie ukończył żadnego z tych kierunków. W 1964 zdał w Warszawie eksternistyczny egzamin aktorski.
Zanim został aktorem pracował w Zakładach Przemysłu Cukierniczego w Warszawie. Był bramkarzem i szatniarzem w klubie „Stodoła”, gdzie następnie występował w kabarecie. W tym okresie pisał swoje pierwsze teksty satyryczne i nawiązał współpracę z warszawskim Studenckim Teatrem Satyryków, w którym do 1972 działał jako autor skeczy, aktor i reżyser oraz dyrektor. Był także współautorem tekstów i aktorem kabaretów: Owca, Dudek, Lopek i Wagabunda.
Był autorem wielu sztuk teatralnych ("Poczta się nie myli”, „Rozmowy przy wycinaniu lasu”, „Ciemny grylaż”), skeczy (m.in. "Ucz się Jasiu" w wykonaniu Jana Kobuszewskiego, Wiesława Gołasa i Wiesława Michnikowskiego, prezentowany w kabarecie Dudek), słuchowisk radiowych i scenariuszy do filmów Stanisława Barei, w których również występował i których był współreżyserem ("Poszukiwany, poszukiwana").
Rola Ryszarda Ochódzkiego przyniosła mu sławę
Ogromną popularność przyniósł mu jednak film. Dzięki roli pasażera bez biletu, mylnie uznanego za kaowca, w filmie Marka Piwowskiego "Rejs" oraz Ryszarda Ochódzkiego w filmach: "Miś", "Rozmowy kontrolowane" i "Ryś" stał się rozpoznawany i uwielbiany w całej Polsce. Pamiętamy też telewizyjne transmisje jego występów kabaretowych.
W styczniu 1976 podpisał list protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Jego nazwisko zostało umieszczone na liście autorów, którzy pozostawali pod szczególnym nadzorem peerelowskiej cenzury.
W latach 1983–1986 był dyrektorem Teatru Dramatycznego w Elblągu. Od 1987 pracował jako reżyser teatralny: w latach 1987–1994 był związany z Teatrem Rampa, a w latach 1994–2006 – z Teatrem Powszechnym.
Mistrz satyry i ciętej riposty
Jest uznawany za mistrza drobnych, zwłaszcza humorystycznych form literackich. W drugiej połowie lat 90. pisał felietony do tygodnika „Wprost” i dziennika „Rzeczpospolita”, następnie został stałym felietonistą „Polityki”. Prowadził autorski kanał w serwisie YouTube.
Laureat wielu nagród, m.in. za najlepszy scenariusz do filmu "Rozmowy kontrolowane" na FPFF w Gdyni w 1992, Nagrody Kisiela dla najlepszego publicysty w 1998, nagrody telewizyjnego Pegaza „za poczucie humoru i przenikliwość umysłu” w 2002 oraz tytułu Mistrz Mowy Polskiej w 2010. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i członkiem honorowym Stowarzyszenia Autorów ZaiKS.
ja
Na zdjęciu Stanisław Tym, fot. PAP/Archiwum Leszczyński
Inne tematy w dziale Kultura
