Polacy coraz bardziej zmęczeni pracą. Wypalenie zawodowe osiąga rekordowy poziom

Blisko 80 proc. Polaków czuje się wypalonych zawodowo

Badani mogli wybrać symptomy spośród 14 możliwości. I tak 78,3 proc. przyznało, że widzi u siebie co najmniej jeden z nich. Dominowało wskazanie długotrwałego i silnego poczucia zmęczenia, wyczerpania i braku energii, trwającego pomimo odpoczynku i niezwiązanego z żadną chorobą – 43,4 proc. Na drugim miejscu w zestawieniu znalazł się brak satysfakcji z pracy i motywacji do działania – 25,2 proc., a na trzecim – zwiększony dystans do pracy (negatywne odczucia lub cynizm w stosunku do wykonywanej pracy) – 20,8 proc.. Z kolei 15,6 proc. respondentów nie doświadczyło żadnego z 14 symptomów, a 6,1 proc. nie potrafiło się określić.

- Kluczowym aspektem dla syndromu wypalenia jest odczuwanie chronicznego stresu w miejscu pracy. Na tym koncentruje się definicja WHO. Przez lata badania psychologiczne wskazywały, że jest to psychofizyczne i emocjonalne wyczerpanie, dystansowanie się i wycofywanie się z kontaktu, czyli tzw. depersonalizacja oraz obniżony poziom satysfakcji z życia zawodowego, niezadowolenie ze swoich dokonań. O ile możemy wyodrębniać wiele symptomów, które wypalenie mogą sygnalizować, o tyle czarny charakter pozostaje jeden. To chroniczny stres w środowisku zawodowym – mówi Anna Mistewicz, psychoterapeutka i ekspertka Pracodawców RP.

Zobacz takżePraca w grudniu opłaca się jak nigdy. Możesz zarobić nawet 50 tys. zł

Brak satysfakcji z pracy i motywacji, chroniczne zmęczenie i brak energii

Dr Milena Gojny-Zbierowska, psycholog i adiunkt na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach, zastrzega, że identyfikowanie u siebie jednego z symptomów wypalenia zawodowego to za mało, by móc powiedzieć, że ktoś faktycznie na nie cierpi. Oczywiście takiego sygnału nie należy ignorować. Trzeba mieć na uwadze, że odczuwanie spadku energii, wydajności swojej pracy czy większego zmęczenia może być chwilowe i związane z czynnikami również pozazawodowymi. Dopiero przy kilku współwystępujących objawach możemy mówić o symptomach wypalenia.

- Należy pamiętać, że stopni wypalenia jest kilka, a receptą na pierwszy poziom jest odpoczynek i zrównoważenie aktywności w sferach zawodowych z prywatnymi. Niewątpliwie przybywa osób sfrustrowanych pracą i przeciążonych z nią. Obserwujemy to jako pracodawcy i wiele firm podejmuje działania profilaktyczne oraz udziela wsparcia. Paradoksem jest to, że w czasach, gdy praca jest bardziej dostępna niż wcześniej, a stanowiska są lepiej opłacane i zaopatrzone w wiele udogodnień, w tym benefity, oznaki wypalenia są coraz powszechniejsze – twierdzi Katarzyna Lorenc, ekspertka z Business Centre Club (BCC).

Zobacz takżeRynek desperacko szuka fachowców. 13 tys. zł dla stolarza to dopiero początek

Wypalenie zawodowe a zdrowie psychiczne – jak radzić sobie z tym problemem?

Podobne badanie zostało przeprowadzone na początku listopada 2021 roku. Wówczas o symptomach wypalenia zawodowego mówiło 65,3 proc. respondentów, 27 proc. nie doświadczyło żadnych z tego typu objawów, a 7,7 proc. nie potrafiło tego określić. Wyniki najnowszej edycji badania wskazują na pogorszenie się sytuacji. Okoliczności, które mogły do tego doprowadzić to m.in. wybuch wojny w Ukrainie, rosnące ceny i poczucie niepewności i przytłoczenie obowiązkami zawodowymi.

– Wielu ludziom brakuje odpowiedniej regeneracji psychicznej i fizycznej. Niedobory snu, brak ruchu, niewystarczająca liczba przerw mogą przyczynić się do przeciążenia organizmu i umysłu. Tempo współczesnego życia, w tym oczekiwanie natychmiastowej reakcji, konieczność szybkiego podejmowania decyzji, mogą wyczerpywać zasoby psychiczne. Wiele osób odczuwa chroniczne zmęczenie, wynikające z próby nadążenia za wszystkim – komentuje psycholog Michał Murgrabia.

W obliczu rosnącego problemu pracodawcy mają szczególną rolę do odegrania. Ze względu na to, jak delikatny jest temat, odpowiednia reakcja wymaga od nich dużej sprawności komunikacyjnej i poszukiwaniu rzeczywistych przyczyn. Pracodawcy powinni powstrzymać się od postawy oceniającej. Problem wypalenia zawodowego nie wiąże się tylko z liczbą przepracowanych godzin. Do tego dochodzą takie czynniki, jak charakter pracy, atmosfera, relacje ze współpracownikami oraz z przełożonymi. Sami pracownicy coraz mocniej podkreślają też potrzebę poczucia sensu.

Wypalenie zawodowe. Jakie działania mogą podjąć pracodawcy?

-  Mając poczucie bezsensu pracy, często odwlekamy realizację zadań, jesteśmy zdemotywowani. Zamiast zrobić coś w kilka godzin, rozciągamy to na dni. Dlatego rozwiązanie, w którym – o ile to możliwe – jesteśmy rozliczani z zadań, a nie z czasu, jaki na nie poświęcamy, może motywować do szybszego wywiązywania się z obowiązków. Satysfakcja z pracy zależy m.in. od jej charakteru i od naszego poczucia wpływu na nią. W zapobieganiu wypaleniu ważniejsze więc niż skracanie tygodnia pracy jest umożliwienie pracownikom wykorzystania ich talentów, tak by mogli rozwijać się i rozkwitać – uważa dr Milena Gojny-Zbierowska.

Eksperci zauważają, że część pracowników popełnia błąd, bo oczekują, że praca zawsze będzie przyjemnością. To pomylenie celów i ról. 

- To oczekiwanie, że ma być łatwo i przyjemnie, najlepiej bez brania odpowiedzialności, prowadzi nas wprost na manowce. W skomplikowanym świecie praca jest trudniejsza. Wymaga większej współpracy, a my zdystansowaliśmy się od siebie. Potrzeba sporów, by szukać rozwiązań, a my chcemy, żeby zawsze było miło oraz z dużą ilością pochwał. Wydaje mi się, że w pracy brniemy w ślepą uliczkę - podsumowuje Katarzyna Lorenc.

Podsumowanie

Z artykułu możesz się dowiedzieć, że:

• Aż 78 proc. Polaków dostrzega u siebie symptomy wypalenia zawodowego.
• Chroniczne zmęczenie i brak energii - symptomy wypalenia zawodowego u Polaków.
• Wypalenie zawodowe a zdrowie psychiczne – jak radzić sobie z tym problemem?
  
• Jakie działania mogą podjąć pracodawcy, żeby przeciwdziałać wypaleniu zawodowemu
  

Tomasz Wypych

Zobacz takżeKoniec legalnego vapowania w Polsce