Mikroprzedsiębiorcy w Polsce coraz rzadziej sięgają po kredyty, co poważnie ogranicza ich możliwości rozwoju. Najnowsze dane za październik 2024 roku pokazują spadki zarówno w liczbie, jak i wartości udzielanych kredytów, szczególnie w sektorze handlu i produkcji. Czy małe firmy mają szansę na przetrwanie w obliczu kryzysu finansowego?
Dlaczego mikroprzedsiębiorcy rezygnują z kredytów? Analiza danych z 2024 roku
Najnowsze, październikowe dane, pokazują, że porównaniu do października 2023 r., banki udzieliły mikroprzedsiębiorcom nie tylko mniej kredytów (o 6,7 proc.), ale także na niższą wartość (spadek o 13,5 proc.).
Niepokoi fakt, że ujęciu liczbowym banki udzieliły mniej wszystkich rodzajów kredytów: inwestycyjnych (-43,5 proc.), obrotowych (-17,3 proc.) oraz w rachunku bieżącym (-3,1 proc.). W ujęciu wartościowym ujemną dynamikę roczną odnotowały dwa rodzaje kredytów: obrotowe (-30,7 proc.) i inwestycyjne (-6,8 proc.), a to z nich przede wszystkim finansuje się rozwój. Niewielki wzrost dotyczył kredytów w rachunku bieżącym (+2,3 proc.).
W sumie banki udzieliły mniej kredytów dla mikroprzedsiębiorców (-3,4 proc.) i na niższą kwotę (-0,8 proc.). Jako jedyne dodatnią dynamikę w tym okresie, jednak tylko w ujęciu wartościowym (+15,0 proc.) odnotowały kredyty inwestycyjne, bo już jeśli chodzi o ilość to było ich mniej, aż o 28,6 proc.. To oznacza, że jeżeli już zaciągany jest kredyt inwestycyjny, to tylko przez firmy od dobrej kondycji finansowej, a tych jest bardzo mało. Zarówno w ujęciu liczbowym, jak i wartościowym ujemne dynamiki odnotowały kredyty w rachunku bieżącym – odpowiednio (-10,2 proc.) i (-7,5 proc.) oraz kredyty obrotowe (-6,2 proc.) oraz (-6,9 proc,).
Banki udzielają coraz mniej kredytów mikroprzedsiębiorcom – co to oznacza dla gospodarki?
W październiku 2024 r. ujemna dynamika liczby udzielonych kredytów dotyczyła finansowania wszystkich czterech branż: handlu (-12,0 proc.), produkcji (-8,1 proc.), budownictwa (-5,1 proc.) oraz usług (-4,4 proc.). W ujęciu wartościowym w październiku 2024 r. w porównaniu do października 2023 r. ujemna dynamika dotyczyła kredytów dla firm z trzech branż: handlu (-34,9 proc.), produkcji (-26,0 proc.), a także usług (-1,7 proc.). Wzrost odnotował jedynie sektor budownictwa (+9,4%). Ujemną dynamikę liczby udzielonych kredytów, widzimy we wszystkich czterech sektorach. Najgorzej jest w handlu (-7,0 proc.), a lepiej w handlu, ale i tak spadek wynosi 1,1 proc.). Na tym tle trochę lepiej wypada dynamika w ujęciu wartościowym. W jednej branży jest ona dodatnia – usługi (+4,8 proc.). Ujemna wystąpiła w trzech sektorach z czego najwyższa w przypadku firm handlowych (-6,8 proc.).
Październikowy odczyt Indeksu Jakości Kredytów, czyli ich zdolności do spłaty zadłużenia, dla mikroprzedsiębiorców wyniósł 5,07 proc. w ujęciu wartościowym. Jest więc na akceptowalnym poziomie. Produktowe Indeksy jakości w październiku 2024 r. kształtowały się w ujęciu wartościowym następująco: kredyty inwestycyjne 2,92 proc., kredyty w rachunku bieżącym 4,05 proc. oraz kredyty obrotowe 8,02 proc.. W październiku 2024 r. w porównaniu do września 2024 r. ogólny Indeks jakości polepszył się (spadł) o (-0,44). Natomiast w okresie 12 miesięcy, czyli w porównaniu do października 2023, ogólny Indeks także polepszył się (spadł) o (-0,60).
Kredyty dla mikroprzedsiębiorców: Największe spadki w handlu i produkcji
W okresie 12-miesięcznym najbardziej polepszył się (spadł) Indeks kredytów obrotowych (-1,74). Polepszyły się również Indeksy jakości kredytów inwestycyjnych (-0,24) i w rachunku bieżącym (-0,20). Według odczytów Indeksu Jakości najgorzej (najwyższy poziom wskaźnika) w październiku 2024 r. spłacane były kredyty przez firmy produkcyjne wartość 5,21 proc. oraz usługowe 5,19 proc.. Najlepszy (najniższy) odczyt w październiku odnotował Indeks Jakości firm z sektora budownictwa i wyniósł on 4,63%. W porównaniu do października 2023 r. Indeks poprawił się (spadł) we wszystkich sektorach, najbardziej w produkcji (-0,78).
Na 12,4 tys. kredytów udzielonych mikroprzedsiębiorcom w październiku, 6,1 tys. zaciągnęły firmy usługowe (49,1 proc.) i 2,8 tys. handlowe (22,7 proc.). Łącznie 71,8 proc. udzielonych w październiku 2024 r. kredytów przypada więc na te dwa sektory.
Z całkowitej kwoty 1,790 mld zł, banki udzieliły 723 mln zł (40,4 proc.) mikroprzedsiębiorcom prowadzącym działalność usługową oraz 455 mln zł (25,4%) kredytów firmom z sektora handlu. Finansowanie tych dwóch sektorów w październiku 2024 r. to 65,8 proc. łącznej wartości udzielonych kredytów mikroprzedsiębiorcom.
Tomasz Wypych
Zdjęcie ilustracyjne, fot. Pixabay
Inne tematy w dziale Gospodarka
