Stanie na jednej nodze to nie tylko zabawa. Medycyna wykorzystuje to diagnostyce. Okazuje się, że u osób po pięćdziesiątce dobrym testem określającym stan zdrowia i ryzyko zgonu jest to, jak długo jesteśmy w stanie ustać na jednej nodze.
Umiejętność stania na jednej nodze kluczem do dłuższego życia
Z wcześniejszych badań było wiadomo, że zdolność utrzymania równowagi na jednej nodze systematycznie spada wraz z wiekiem, szczególnie po 50. roku życia. Dotyczy to obydwu nóg, zarówno dominującej, jak i tej słabszej. U większości osób dominująca jest prawa noga, ale część osób ma sprawniejszą nogę lewą. Jeśli potrafimy utrzymać równowagę na jednej nodze tylko przez kilka sekund, ryzyko zgonu jest znacznie większe, szczególnie wtedy, gdy jest to noga dominująca.
Prof. Kenton Kaufman z Mayo Clinic w Rochester (Minnesota, USA), główny autor najnowszego badania opublikowanego w PLOS One twierdzi, że umiejętność dłuższego stania na jednej nodze jest dobrym testem ogólnego stanu zdrowia. Tłumaczy to tym, że utrzymanie w tej pozycji równowagi wymaga współdziałania wielu układów naszego organizmu. Poza tym dzięki tej umiejętności mniejsze jest ryzyko upadku, które może doprowadzić do poważnych złamań i urazów pogarszających komfort życia, jak i skracających życie, czasami o wiele lat. Dotyczy to tak kobiet, jak i mężczyzn.
Ryzyko zgonu a zdolność utrzymania równowagi – wyniki badań
Najnowsze badanie wykazało, że długość stania na jednej nodze spada o 1,7 sekund w ciągu dekady na nodze dominującej oraz o 2,2 sekundy na nodze drugiej, u większości osób mniej sprawnej. Przy okazji zbadano też uścisk dłoni oraz siłę kolan. Wyliczono, że siła uścisku dłoni średnio zmniejsza się o 3,7 proc. w okresie dekady, natomiast kolan - o 1,4 proc.
Jeśli chodzi o zdolność utrzymania równowagi na jednej nodze, to według badań opublikowanych w lipcu 2022 r. przez „British Journal of Sports Medicine” ryzyko zgonu z różnych przyczyn jest aż o 84 proc. większe u osób, które nie potrafią jej zachować nawet przez 10 sekund. W dobrym stanie zdrowia są te osoby w wieku do 69. roku życia, które potrafią stać na jednej nodze przez około 30 sekund. W wieku 70-80 lat należy w tej pozycji utrzymać równowagę przez 20 sekund, a po ukończeniu 80 lat - przez co najmniej 10 sekund.
- Test stania na jednej nodze może przeprowadzić wszędzie, nawet we własnym domu, nie trzeba tego robić w sali gimnastycznej. Jeśli się okaże, że nie potrafimy utrzymać w tej pozycji dłużej równowagi, może to świadczyć o problemach z układem krążenia lub układem nerwowym oraz z mózgiem - ostrzega prof. Kenton Kaufman. Inną jeszcze przyczyną, którą warto wziąć pod uwagę, mogą być zażywane leki, na przykład środki przeciwbólowe powodujące zaburzenia świadomości.
Co robić, jeśli nie możesz ustać na jednej nodze przez 5 sekund?
Według specjalisty najbardziej niepokojące jest, gdy na jednej nodze nie jesteśmy w stanie ustać przez nawet pięć sekund. W razie stwierdzenia takiej sytuacji, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Prof. Kaufman zaleca, by test stania na jednej nodze przeprowadzali również ludzie młodsi, w średnim wieku. Uważa, że warto też ćwiczyć tę umiejętność od najmłodszych lat. Jego zdaniem to bardzo ważne, gdyż takie regularne i proste ćwiczenie pozwoli w starszym wieku dłużej zachować stabilność stania na jednej nodze. A tym samym lepszy stan zdrowia i dłuższe życie.
Warto jednak wykonywać też inne ćwiczenia poprawiające zdolność utrzymywania równowagi. Tak uważa prof. Anat Lubetzky z New York University, który nie uczestniczył w badaniu. W wypowiedzi dla CNN zalecił on regularne wzmacnianie różnych mięśni. Pomagają w tym spacery, fitness oraz joga. Stanie na jednej nodze należy ćwiczyć jak najczęściej przez 30-60 sekund. Warto też na stojąco zakładać skarpety oraz niektóre buty bez podpierania się, unikając oczywiście upadku.
Tomasz Wypych
Czytaj także:
Inne tematy w dziale Rozmaitości
