Od początku roku na Lubelszczyźnie na krztusiec zachorowało prawie 70 razy więcej osób niż w tym samym okresie 2023 r. Chorych przybywa ogółem w całej Polsce, a zachorowań jest aż 36 razy więcej niż w ubiegłym roku.
Wzrost zachorowań na krztusiec
Z danych Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Lublinie wynika, że od 1 stycznia do 15 listopada w woj. lubelskim na krztusiec zachorowało 677 osób. W tym samym okresie 2023 r. zanotowano 10, a w całym 2023 r. – 13 przypadków.
Magdalena Musiatowicz z lubelskiego oddziału NFZ poinformowała, że od 1 stycznia do 15 listopada br. – według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – w całej Polsce zanotowano 26 072 przypadki zachorowań na krztusiec. To niemal 3,6 razy więcej niż w 2023 r., kiedy zachorowało 738 osób.
Jak objawia się krztusiec?
Krztusiec, znany także jako koklusz lub studniowy kaszel, to zakaźna choroba bakteryjna układu oddechowego. Rozprzestrzenia się drogą powietrzno-kropelkową. Wywołują bakterie, tzw. pałeczki krztuśca. Wnikają do tkanek, namnażają się i produkują toksynę krztuścową. Najbardziej zakaża człowiek w pierwszych 2 tygodniach choroby. Zakaźność utrzymuje się do 5 tygodni. To jedna z najbardziej zakaźnych chorób, po bezpośrednim kontakcie z chorym ryzyko zakażenia wynosi ok. 80 proc. Małe dzieci zakażają się zwykle od dorosłych domowników z nierozpoznaną lub późno rozpoznaną chorobą.
Ciężkie napady kaszlu – zakomunikował NFZ – mogą powodować niedotlenienie, które objawia się czasowym sinieniem i wymiotami mogącymi prowadzić do odwodnienia. Konsekwencją może być wystąpienie poważnych powikłań, jak: zapalenie płuc, obrzęk mózgu, krwawienie wewnątrzczaszkowe, encefalopatia niedotlenieniowa, upośledzenie umysłowe, padaczka, a nawet zgon.
- To zawsze była ciężka choroba dla wszystkich. Krztusiec jest szczególnie niebezpieczny dla malutkich dzieci ze względu na ich budowę układu oddechowego, czyli krótkie drogi oddechowe i dużą ilość wydzieliny. Choroba przebiega zdradliwie, na początku przypomina inne infekcje dróg oddechowych. Dopiero po około trzech tygodniach dochodzi to kaszlu napadowego, który także trwa kilka tygodni, a czasem dłużej. Często chorują całe rodziny, zakażając się wzajemnie – wyjaśnia w komunikacie NFZ dr n. med. Barbara Hasiec, ordynator oddziału dziecięcych chorób zakaźnych w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Lublinie.
Szczepienie na krztusiec - korzyści
Leczenie krztuśca antybiotykiem trwa 5-14 dni w zależności od zastosowanego antybiotyku. Łagodzenie kaszlu, który towarzyszy chorobie, innymi lekami niż antybiotyki może trwać nawet kilka miesięcy. Jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania tej chorobie są szczepienia dzieci. W Polsce od 1960 roku prowadzony jest powszechny program obowiązkowych szczepień dzieci przeciwko krztuścowi. Dzięki temu liczba zachorowań od tego czasu zmniejszyła się ponad 100-krotnie.
Wcześniej krztusiec, zwany popularnie kokluszem, był częstą przyczyną zgonów i ciężkich zachorowań u dzieci poniżej 1 roku życia. Jednak przechorowanie krztuśca ani szczepienia wykonane w dzieciństwie i wieku nastoletnim nie uodparniają na całe życie.
Dlatego trzeba powtarzać dawki przypominające szczepionki nawet w wieku dorosłym. Regularnie dawki odnawiać szczególnie powinny kobiety w ciąży i osoby starsze. Warto skonsultować się z lekarzem rodzinnym, aby dowiedzieć się więcej o dostępnych szczepionkach i o harmonogramie szczepień.
Podsumujmy, dlaczego szczepienie na krztusiec jest kluczowe w profilaktyce:
Zapobieganie poważnym powikłaniom
Krztusiec to choroba bakteryjna wywoływana przez Bordetella pertussis, która może prowadzić do poważnych komplikacji, szczególnie u niemowląt i małych dzieci. Powikłania mogą obejmować:
- zapalenie płuc
- uszkodzenie mózgu (encefalopatia)
- napady drgawkowe
- zgon (szczególnie u dzieci poniżej 6 miesiąca życia)
Ochrona najbardziej narażonych grup
Niemowlęta i osoby z osłabionym układem odpornościowym są najbardziej narażone na ciężki przebieg choroby. Szczepienie dorosłych i starszych dzieci (tzw. strategia kokonu) pomaga zmniejszyć ryzyko przeniesienia zakażenia na najmłodszych.
Wysoka zaraźliwość choroby
Krztusiec jest wyjątkowo zaraźliwy. Jedna osoba chora może zarazić nawet 12–15 innych osób. Szczepienie zmniejsza ryzyko zakażenia oraz dalszego rozprzestrzeniania się choroby.
Ochrona przed długotrwałymi objawami
Charakterystyczne napady kaszlu, które mogą trwać tygodnie, są wyczerpujące zarówno fizycznie, jak i psychicznie. U dorosłych choroba może powodować:
- utrzymujący się kaszel (trwający nawet kilka miesięcy)
- problemy z żebrami z powodu uporczywego kaszlu
- problemy ze snem i osłabienie
Odporność zbiorowa
Powszechne szczepienia pomagają osiągnąć odporność zbiorową, co chroni osoby, które nie mogą być zaszczepione (np. ze względu na alergie czy przeciwwskazania medyczne).
Nawrót choroby
Chociaż szczepienia znacznie zmniejszyły liczbę zachorowań, to w ostatnich latach obserwuje się wzrost przypadków krztuśca, szczególnie w regionach, gdzie poziom zaszczepienia wyraźnie spadł.
Szczepienie na krztusiec jest zatem nie tylko skutecznym sposobem ochrony indywidualnej, ale również istotnym elementem zdrowia publicznego. Pomaga chronić życie, zdrowie oraz zapobiegać rozprzestrzenianiu się tej potencjalnie śmiertelnej choroby.
Z artykułu dowiedziałeś się:
- ile jest przypadków zachorowań na krztusiec w Polsce
- jakie są objawy i skutki nieleczonego krztuśca
- co daje szczepienie na krztuśca
Fot. zdjęcie ilustracyjne/Pixabay
Tomasz Wypych
Inne tematy w dziale Rozmaitości