Migracja między miastem a wsią w Polsce staje się coraz bardziej powszechna – wynika z najnowszego badania CBOS. Już dwóch na dziesięciu mieszkańców wsi pochodzi z miast, co pokazuje, że bariera między tymi środowiskami stopniowo zanika. Raport ujawnia również, że prawie połowa Polaków marzy o zamieszkaniu na wsi.
Coraz więcej mieszkańców wsi pochodzi z miast
Mieszkanie na wsi w Polsce staje się coraz bardziej popularnym wyborem, a migracja z miast do wsi przybiera na sile. Jak wynika z badań CBOS, aż 43 proc. Polaków najchętniej zamieszkałoby na wsi, a 77 proc. obecnych mieszkańców wsi deklaruje, że chce tam pozostać.
Jak poinformował CBOS, powołując się na dane GUS, w 2023 r. na wsi mieszkało 15 mln 260 tys. osób, co stanowiło 41 proc. ogółu ludności Polski. Z październikowego badania wynika, że zdecydowana większość tej grupy to osoby, które urodziły się jako mieszkańcy wsi.
Również wśród mieszkańców miast zdecydowanie przeważają osoby, które obecnie mieszkają w miejscowości tego samego typu co ta, z której pochodzą. Co siódma osoba przeniosła się ze wsi do miasta, natomiast co jedenasta badana z miasta na wieś.
Według CBOS migrantów ze wsi do miasta najczęściej spotykamy w małych i średnich miastach, liczących od 20 do 100 tys. ludności. Z badania wynika również, że liczniejszą grupą tych migrantów od innych stanowią emeryci.
Z miasta na wieś: Jak zmienia się struktura mieszkańców wsi
Według badania dwóch na dziesięciu mieszkańców wsi nie jest pochodzenia wiejskiego. Jak poinformowała pracownia - 18 lat temu odsetek ten wynosił 7 proc. "Oznacza to, że bariera migracji między miastem a wsią powoli słabnie" - zaznaczono.
Z kolei inne statystyki wskazują na to, że im większe pod względem ludności jest miasto, tym mniej jest w nim mieszkańców pochodzących ze wsi. Na przykład w miastach do 19999 mieszkańców 32 proc. mieszkańców pochodzi z terenów wiejskich, natomiast w miastach o liczbie ludności 500 tys. i większej jest to już 20 proc.
CBOS zadał respondentom pytanie - od jak dawna rodzina jest związana z miejscem zamieszkania. "Mniej więcej jedna trzecia respondentów to migranci, jedna czwarta – osoby należące do drugiego pokolenia mieszkańców danej miejscowości i nieco ponad jedna trzecia – osoby zakorzenione w tym miejscu od co najmniej dwóch pokoleń" - podano.
"Wykształcenie najwyraźniej sprzyja migracji, zapewne jest jej przyczyną. Jedynie co trzecia osoba z wyższym wykształceniem mieszka w tej samej miejscowości co jej dziadkowie, a 46 proc. przeprowadziło się do miejscowości, w której mieszka. Jest to trzeci najwyższy odsetek w całej próbie" - poinformował CBOS.
Jakie przeważają zalety mieszkania na wsi
- Bliskość natury i spokój. Wieś oferuje życie z dala od zgiełku miast, blisko natury, co sprzyja relaksowi i wyciszeniu. Życie na wsi umożliwia częstszy kontakt z przyrodą, spacery po lesie, pracę w ogrodzie czy uprawianie własnych warzyw.
- Silne zakorzenienie społeczne. Według CBOS wieś charakteryzuje się największym stopniem zakorzenienia społecznego. Ludzie często mieszkają w jednym miejscu od pokoleń. Na wsi często panują bliższe relacje sąsiedzkie, co może sprzyjać poczuciu wspólnoty i wzajemnemu wsparciu.
- Niższe koszty życia. Życie na wsi często wiąże się z niższymi kosztami utrzymania, w tym tańszymi nieruchomościami i mniejszymi wydatkami na codzienne potrzeby.
- Zdrowszy styl życia. Dostęp do świeżych produktów, możliwość uprawy własnych warzyw czy owoców oraz mniej stresujące środowisko wpływają na ogólną poprawę zdrowia i samopoczucia.
Wady mieszkania na wsi
- Ograniczona infrastruktura i usługi. Na wsiach często brakuje dobrze rozwiniętej sieci sklepów, usług, czy punktów gastronomicznych. Niektóre miejscowości mogą mieć także problem z dostępem do internetu czy sieci komórkowej. Wieś nie oferuje też takich atrakcji, jak kina, teatry, kluby czy różnorodne wydarzenia kulturalne dostępne w miastach.
- Dojazdy do pracy i szkół. Jak podaje CBOS, mieszkańcy wsi częściej muszą pokonywać większe odległości do miejsc pracy czy edukacji, co wiąże się z większym uzależnieniem od samochodu, generuje dodatkowe koszty i zabiera czas.
- Mniejsze możliwości zawodowe. Na wsi często brakuje zróżnicowanych ofert pracy, co sprawia, że mieszkańcy muszą dojeżdżać do miast lub poszukiwać pracy zdalnej. Na miejscu dostępne stanowiska często wiążą się z rolnictwem lub lokalnymi usługami.
- Zima – utrudnienia w komunikacji. Wiejskie drogi bywają gorzej utrzymane, co zimą może prowadzić do problemów z dojazdami.
- Mniejszy dostęp do edukacji i opieki zdrowotnej. Szkoły, przedszkola czy przychodnie na wsiach są mniej liczne i mniej rozwinięte, co może być problemem dla rodzin z dziećmi czy osób starszych.
Wykształcenie sprzyja migracji między miastem a wsią
Mino wymienionych niedogodności, CBOS podkreślił, że prawie połowa respondentów zadeklarowała, iż najchętniej zamieszkałaby na wsi (43 proc.). Największy odsetek tej grupy osób to te, które z nich pochodzą. "Co szósta spośród nich byłaby skłonna brać pod uwagę przeniesienie się do innego typu miejscowości, przy czym stosunkowo najczęściej w grę wchodziłoby małe miasto" - zaznaczono. Z kolei spośród aktualnych mieszkańców wsi 77 proc. pragnie również tam mieszkać.
Pracownia zapytała także badanych o to, czy ludzie ze wsi w porównaniu z ludźmi z miasta mają obecnie takie same, mniejsze czy większe szanse życiowe. Większość stwierdziła, że w dziedzinie wykształcenia, poziomu życia, możliwości rozwoju i zdobycia wysokiej pozycji społecznej szanse są dzisiaj takie same.
Badanie przeprowadzono w ramach procedury mixed-mode na reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL. Badanie zrealizowano w dniach 3 do 13 października 2024 roku na próbie liczącej 1025 osób (w tym: 59,9 proc. metodą CAPI, 24,7 proc. – CATI i 15,4 proc. – CAWI).
Podsumowanie
Mieszkanie na wsi w Polsce ma wiele zalet, takich jak spokój, bliskość natury i niższe koszty życia. Jednocześnie wiąże się z pewnymi wyzwaniami, w tym ograniczonym dostępem do usług i większym uzależnieniem od samochodu. Wyniki badań CBOS wskazują jednak na wzrost popularności życia na wsi, co może być efektem zmieniających się priorytetów Polaków. Dalsze zmiany w infrastrukturze oraz poprawa dostępności usług mogą jeszcze bardziej zwiększyć atrakcyjność wsi jako miejsca zamieszkania.
ja
Czytaj także:
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
