Koszty pracy i ceny energii najsilniej wpływają na decyzje przedsiębiorców o podwyżkach cen. Z danych Europejskiej Sieci Operatorów Przesyłowych wynika, że w przeliczeniu na wspólną walutę polska średnia dzienna cena 129,70 euro za MWh energii elektrycznej jest najwyższa w Europie. Potwierdza to również Komisja Europejska.
Podwyżki cen w ponad 60 proc. przedsiębiorstw
Ok. 60 proc. przedsiębiorstw w 2024 r. podniosło ceny oferowanych produktów i/lub usług – wynika z badań Polskiego Instytutu Ekonomicznego przeprowadzonych na początku listopada 2024 r. w ramach Miesięcznego Indeksu Koniunktury (MIK). Tylko 6 proc. firm zdecydowało się na obniżenie swoich cen, a 36 proc. nie zmieniało cen produktów i/lub usług w 2024 r.
Podwyżki cen występowały zarówno w najmniejszych, jak i największych podmiotach. Wśród mikrofirm 61 proc. podniosło ceny, a 34 proc. ich nie zmieniło, zaś wśród dużych przedsiębiorstw 60 proc. zdecydowało się na podwyżki, a brak zmian cen deklarowało 36 proc. W małych i średnich przedsiębiorstwach udział firm, które podniosły ceny był mniejszy – odpowiednio było to 54 proc. i 55 proc.
Podnoszenie cen częściej dotyczyło firm produkcyjnych (68 proc.), handlowych (65 proc.) i budowlanych (63 proc.). W usługach 56 proc. przedsiębiorstw podniosło ceny, a 40 proc. pozostawiło je bez zmian. Najrzadziej podwyżki cen występowały w branży transportowej i logistycznej (36 proc.). Większość przedsiębiorstw zajmujących się transportem i magazynowaniem nie podwyższała cen, blisko połowa (49 proc.) ich nie zmieniała, a 15 proc. nawet obniżyła.
Rosnące koszty pracy i najwyższe ceny prądu w Europie to powód drożyzny w Polsce
Wysokie koszty pracownicze są głównym powodem podnoszenia cen oferowanych przez firmy produktów i/lub usług. Aż 81 proc. badanych firm, które podniosły ceny, wskazało koszty pracy jako czynnik silnie wpływający na decyzje o podwyżkach. Około 60 proc. przedsiębiorstw jako powód podnoszenia cen w 2024 r. wskazało wysokie ceny energii elektrycznej, a także surowców energetycznych oraz materiałów i komponentów. Na decyzje o podwyżkach cen produktów lub usług wpłynęły również ceny podwykonawców (51 proc.), a także zmiany popytu (41 proc.) oraz ceny konkurentów (39 proc.).
W usługach równie silnie jak koszty pracy (77 proc. wskazań) podwyżki cen są powodowane przez ceny energii (79 proc.). Koszty pracy szczególnie silnie wpłynęły na podwyżki cen w budownictwie (87 proc.) i produkcji (84 proc.). Ponadto w produkcji wyraźnie większe znaczenie w polityce cenowej miały ceny materiałów i komponentów (69 proc.). Natomiast w budownictwie ważnym czynnikiem wpływającym na wzrosty cen były ceny usług podwykonawców (62 proc.). W handlu na wzrost cen silniej niż w innych branżach wpływały zmiany popytu (52 proc.) oraz ceny konkurentów (44 proc.).
Czynniki najsilniej skłaniające przedsiębiorców do podnoszenia cen produktów lub usług związane są z rosnącymi kosztami prowadzenia działalności, w tym z kosztami pracy. Nic nie wskazuje na to, aby koszty pracy były mniej uciążliwe dla przedsiębiorców w nadchodzącej przyszłości. Obecnie 70 proc. przedsiębiorców uważa, że koszty pracownicze silnie utrudniają prowadzenie biznesu. Mimo to co piąta firma badana w listopadzie 2024 r. planuje podwyżki wynagrodzeń w kolejnych trzech miesiącach. Ma to związek z podniesieniem płacy minimalnej od stycznia 2025 r., ale wyższe wynagrodzenia są dla pracodawców sposobem na przyciąganie i zatrzymanie pracowników, których niedostępność silnie utrudnia prowadzenie działalności dla 49 proc. badanych firm.
Tomasz Wypych
Zdjęcie ilustracyjne, fot. Pixabay
Inne tematy w dziale Gospodarka
