Im bardziej ubywa sępów, tym więcej umiera ludzi. Odkryto niezwykłą zależność

Badania wpływu populacji sępów na śmiertelność ludzi

Naukowcy zauważyli, że im bardziej ubywa sępów, tym więcej umiera ludzi. Przeprowadzili dokładne analizy i wyjaśnili, dlaczego tak się dzieje.

Jak informuje czasopismo „American Economic Association", badacze znaleźli związek pomiędzy wysoką śmiertelnością wśród padlinożerców a rozprzestrzenieniem się bakterii i patogenów niebezpiecznych dla ludzi. Według naukowców drastyczny spadek populacji sępów w Indiach doprowadził do śmierci ok. 500 tys. ludzi w latach 2000-2005.

- Sępy są uważane za naturalne służby sanitarne ze względu na ważną rolę, jaką odgrywają w usuwaniu z naszego środowiska martwych zwierząt zawierających bakterie i patogeny. Bez nich choroby mogą się rozprzestrzeniać - powiedział  w BBC Eyal Frank z Uniwersytetu w Chicago, jeden ze współautorów badania.

Naukowcy podliczyli, że w latach 90. prawie 50-milionowa populacja sępów spadła niemal do zera. Przyczyną było stosowanie leku przeciwbólowego diklofenak u chorych krów, który dla ptaków jest śmiertelny. Sępy, które żerowały na ciałach zwierząt, cierpiały na niewydolność nerek. Lek weterynaryjny został wycofany w 2006 r., ale według najnowszego raportu State of India’s Birds populacje trzech gatunków - sępa białogłowego, sępa indyjskiego i sępa rudego - spadły odpowiednio o 98 proc., 95 proc. i 91 proc.

Niezwykła rola, jaką sępy odgrywają dla zdrowia ludzkiego

Badacze zauważyli, że po wzroście sprzedaży leków przeciwzapalnych i spadku populacji sępów śmiertelność ludzi wzrosła o ponad 4 proc. Obliczyli, że ta sytuacja doprowadziła do wzrostu liczby dodatkowych zgonów o ok. 100 tys. osób co roku w latach 2000-2005. Jednocześnie wyliczyli, że koszt ekonomiczny związany z tymi przedwczesnymi śmierciami wynosi ponad 69 mld dol. rocznie.

Ich zdaniem wraz ze zmniejszeniem się liczby sępów wzrosła populacja bezdomnych psów. To zaś wpłynęło na większą liczbę zachorowań na wściekliznę u ludzi. Oszacowano sprzedaż szczepionek przeciwko wściekliźnie, liczbę bezpańskich psów i poziom patogenów w wodociągach. Stwierdzono m.in., że poziom bakterii kałowych w wodzie wzrósł ponad dwukrotnie.

- Zrozumienie roli, jaką sępy odgrywają dla zdrowia ludzkiego, podkreśla znaczenie ochrony dzikiej przyrody, a nie tylko tej uroczej i milutkiej. Wszyscy mają do wykonania pracę w naszych ekosystemach, która ma wpływ na nasze życie - podkreślił Eyal Frank.

Zmniejszająca się populacja sępów budzi także spory niepokój wśród Parsów z Indii, Pakistanu i Nepalu, którzy przeprowadzają tradycyjne zaratusztriańskie obrzędy pogrzebowe z udziałem sępów. Ludzkie zwłoki umieszczane są na tzw. wieżach ciszy, gdzie ulegają rozkładowi, a także są pokarmem dla ptasich padlinożerców. Parsowie twierdzą, że zmiany środowiskowe mogą doprowadzić do zaniku tej tradycji.

Chińczycy wybili wróble i to skończyło się źle

Nie od dzisiaj wiadomo, że ludzie nie uczą się na błędach. Podobna sytuacja miała w 1958 roku w Chinach, kiedy to chiński przywódca Mao Tse-tung wypowiedział wojnę wróblom i nakazał wybić je wszystkie. Takie polecenie wydał po tym, jak chińskie Ministerstwa Zdrowia, uznało, że jednym z głównych problemów państwa są plagi szkodników: szczurów, komarów, much i wróbli. Ogłoszono wtedy „Zwalczanie czterech plag”, w której musiał wziąć udział każdy mieszkaniec Państwa Środka. Wskutek zabijania wróbli i innych ptaków, które miały niszczyć zboże i zapasy ziarna pojawiła się jednak plaga owadów o nieznanej dotychczas skali, która rzeczywiście zniszczyła większość upraw i plonów. Wywołana tym klęska głodu doprowadziła do śmierci  ponad 30 mln Chińczyków.

Tomasz Wypych