W środę główna część szczytu NATO. Polska i Ukraina drżą o ważny projekt

Na szczycie NATO spodziewana decyzja o powstaniu centrum JATEC w Bydgoszczy

Decyzja o utworzeniu natowskiego Centrum Analiz, Szkolenia i Edukacji NATO-Ukraina w Bydgoszczy zapadła w lutym tego roku; teraz na szczycie w Waszyngtonie zapowiadane są m.in. decyzje dotyczące umiejscowienia tej instytucji w strukturach Sojuszu.

Przed wylotem do Waszyngtonu prezydent Andrzej Duda przypomniał, że dwa lata temu w Madrycie powstała propozycja stworzenia centrum analiz, szkolenia i edukacji, współpracy z armią ukraińską do tego, aby - jak mówił - „pomagać Ukrainie przybliżać się do NATO, aby wzmacniać zdolności bojowe Ukrainy w kooperacji z NATO”.

– Teraz na szczycie w Waszyngtonie zostanie podjęta decyzja o ostatecznym utworzeniu tego centrum, będzie ono w Bydgoszczy – podkreślił Duda. Dodał, że placówka ta jest już w istotnym stopniu gotowa, a decyzja na szczycie będzie „decyzją zamykającą formalnie ten proces tworzenia centrum”.

Z kolei szef BBN Jacek Siewiera ocenił w ubiegłym tygodniu, że bydgoskie Centrum będzie „jednym z głównych organów Sojuszu Północnoatlantyckiego i najważniejszym organem odpowiadającym za adaptację, transformację armii ukraińskiej do standardów i potrzeb NATO, ale także transferu wiedzy i doświadczeń z pola walki na Ukrainie do praktyki Sił Zbrojnych Sojuszu Północnoatlantyckiego”.

Zobacz takżeHitowy transfer stał się faktem. Nowy prezes Banku Pekao to uznane nazwisko

JATEC będzie miało kluczowe znaczenie dla zbliżenia Ukrainy z NATO

Zgodził się z nim Wojciech Lorenz, analityk PISM. Ocenił, że powstanie i sprawne działanie takiej instytucji jak centrum JATEC będzie miało kluczowe znaczenie dla zbliżenia Ukrainy z NATO przyszłości, może mieć bowiem duży wpływ na dalsze zbliżanie funkcjonowania państwa ukraińskiego do standardów NATO w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego – zarówno w wymiarze militarnym, jak i cywilnym.

– To bardzo ważne, żeby mówić o utworzeniu tego centrum, o jego znaczeniu i jego roli, bo to od wsparcia państw członkowskich i ich zaangażowanie w funkcjonowanie JATEC będzie zależała jego efektywność – to, na ile rzeczywiście reformy ukraińskie będzie można wspierać w takim bardziej ustrukturyzowanym wymiarze, i na ile będzie można zwiększyć szanse Ukrainy na jej przyszłe członkostwo w Sojuszu – ocenił Lorenz.

Jak dodał, funkcjonowanie Centrum będzie miało również wpływ na pozyskiwanie przez NATO ukraińskich doświadczeń z rosyjskiej inwazji, ale jak ocenił, kluczowe będą jednak doświadczenia przekazywane w drugą stronę – od struktur NATO do państwa ukraińskiego.

We wtorek w wywiadzie dla TVN24 prezydent Duda potwierdził, że zatwierdzenie centrum powinno nastąpić w czasie szczytu NATO w Waszyngtonie.

Wśród innych zagadnień, które przywódcy 32 państw Sojuszniczych omówią na szczycie, są kwestie dalszego wspierania atakowanej przez Rosję Ukrainy. Spodziewane jest m.in. przyjęcie kolejnego pakietu wsparcia o wysokości ok. 40 mld dolarów, a także decyzje ws. przejęcia przez Sojusz koordynacji wsparcia dla Ukrainy, czym do tej pory zajmowała się nieformalna tzw. Grupa Kontaktowa z Ramstein. W ramach NATO w niemieckim Wiesbaden ma powstać instytucja koordynująca i organizująca zbieranie przekazywanie wsparcia przez państwa sojusznicze i partnerskie na Ukrainę.

Przywódcy rozmawiać będą także o dalszej rozbudowie własnych zdolności obrony i odstraszania, a także o zacieśnianiu współpracy z innymi partnerami, m.in. z Bałkanów czy regionu Indopacyfiku.

W Waszyngtonie w środę rozpocznie się główna część szczytu NATO

W Waszyngtonie w środę rozpocznie się główna część jubileuszowego szczytu Sojuszu Północnoatlantyckiego, upamiętniającego 75-lecie NATO. Na obrady w stolicy USA przybędą przywódcy państw członkowskich, odbędą się też panele dyskusyjne z udziałem ekspertów i polityków oraz liczne spotkania dwustronne.

Po przybyciu przywódców krajów NATO do Convention Center w Waszyngtonie dojdzie do oficjalnego przywitania i wspólnej fotografii oraz obrad szefów państw NATO w ramach Rady Północnoatlantyckiej. Wieczorem głowy państw i rządów przyjmie na kolacji w Białym Domu prezydent USA Joe Biden.

W środę rozpoczną się też panele dyskusyjne w ramach NATO Public Forum, na którym wystąpią eksperci i wysokiej rangi urzędnicy, w tym szef polskiego MSZ Radosław Sikorski. Ponadto dojdzie do pierwszego spotkania dwustronnego nowego premiera Wielkiej Brytanii Keira Starmera z prezydentem Bidenem. Szczyt będzie obfitował w wiele spotkań bilateralnych, także z udziałem państw spoza Sojuszu. Do Waszyngtonu przyjadą przywódcy sześciu państw, które nie należą do NATO, w tym prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, a także ministrowie z ponad 30 innych krajów.

Zobacz także„Rząd zakładnikiem własnych zaklęć. To może się skończyć wielkim strajkiem”

Szczyt NATO. Zapadną decyzję w sprawie pomocy dla Ukrainy

Według zapowiedzi Stoltenberga i Białego Domu, podczas szczytu należy spodziewać się ogłoszenia szeregu decyzji w sprawie pomocy dla Ukrainy. Działania te, wraz z wyznaczeniem konkretnych kroków mających doprowadzić do akcesji Ukrainy do Sojuszu, mają stanowić zapowiadany przez Biały Dom „most Ukrainy do NATO”.

W deklaracji końcowej prawdopodobnie nie znajdą się postulowane przez część sojuszników słowa o "nieodwracalności" drogi Ukrainy do akcesji, choć według dyrektora Rady Bezpieczeństwa Narodowego ds. europejskich Mike'a Carpentera, użyte w komunikacie sformułowania będą „mocne i jasne”.

Poza sprawami związanymi z Ukrainą, należy spodziewać się ogłoszenia deklaracji o „wzmocnieniu odstraszania” oraz przedstawienia przez część sojuszników niespełniających wymogu wydatków obronnych na poziomie 2 proc. PKB planu dojścia do tego pułapu. Tuż przed szczytem amerykański Departament Stanu poinformował o udzieleniu Polsce drugiej pożyczki na zakupy zbrojeniowe wartej 2 mld dolarów. Polski MON poinformował o zawarciu umowy na ten kredyt 1 lipca.

Tegoroczny szczyt NATO odbywa się w cieniu politycznych zawirowań w USA

Tegoroczny szczyt NATO odbywa się w cieniu politycznych zawirowań w USA. Po słabym występie w debacie przedwyborczej z Donaldem Trumpem i mimo wezwań do wycofania się z walki o drugą kadencję, prezydent Biden walczy o uratowanie swojej kandydatury w listopadowych wyborach. Nad szczytem niewątpliwe zaciąży niepewność związana z możliwym powrotem do Białego Domu Trumpa, który krytykował koszt pomocy Ukrainie i zapowiedział doprowadzenia do zakończenia wojny w drodze negocjacji z Władimirem Putinem, a także jest znany ze sceptycznego stosunku do NATO.

Dla Bidena - co przyznawał w ostatnich wywiadach sam prezydent - szczyt oraz kończąca go konferencja prasowa będzie być może największym sprawdzianem, który ma pokazać, że mimo 81 lat wciąż jest zdolny do pełnienia roli szefa państwa i przywódcy Zachodu.