Urlop w Polsce czy za granicą? Na pewno będzie drożej

Turystyka w Polsce w 2023 r. wróciła do stanu sprzed pandemii COVID-19. Według danych GUS, w 2023 r. udzielono 93,3 mln noclegów dla 36,2 mln turystów. To wzrost o 3,3 proc. w porównaniu z 2022 r. i podobny wynik jak w najlepszym dotychczas dla polskiej turystyki 2019 r. Według corocznych badań CBOS, 61 proc. Polaków wyjechało w 2023 r. na co najmniej dwudniowe wakacje i był to najlepszy wynik od czasu rozpoczęcia badań w 2012 r. Jak będzie w tym roku?

Większość Polaków postawiła na wakacje w kraju

W 2024 r. spodziewamy się kontynuacji odbicia w polskiej turystyce. Według CBOS, w tym roku na wakacje planuje pojechać 64 proc. Polaków – to taki sam wynik jak w latach 2018 i 2019. W 2023 r. na wakacje pojechało aż o 5 pkt. proc. więcej osób, niż planowało. Ze względu na rosnące wynagrodzenia w 2024 r. na wypoczynek prawdopodobnie również uda się więcej Polaków, niż aktualnie ma to w planach. Im większa miejscowość, tym większe prawdopodobieństwo wyjazdu na wakacje.

Według CBOS, w 2023 r. w miastach liczących powyżej 500 tys. mieszkańców 83 proc. wyjechało na wakacje, podczas gdy na wsiach ten odsetek malał do 48 proc. mieszkańców. W Polsce, częściej niż w innych krajach europejskich, spędza się wakacje w ojczystym kraju. W 2022 r. 42 proc. Polaków spędzało urlop nad Wisłą w porównaniu do średniej UE na poziomie 32 proc. Był to trzeci najwyższy wynik w Europie, po Francji (55 proc.) i Hiszpanii (48 proc). Średnio w UE na wakacje, niezależnie, czy spędzane w kraju, czy za granicą, wyjeżdża 61 proc. osób – to podobny odsetek jak w Polsce. Najczęściej na wakacje wyjeżdżają obywatele najzamożniejszych państw, np. Norwegii (89 proc.) czy Szwajcarii (88 proc.), a najrzadziej obywatele Rumunii (27 proc.) i Bułgarii (28 proc.).

Trochę inaczej przedstawia się badanie zrealizowane na zlecenie Polskiej Organizacji Turystycznej przez ARC Rynek i Opinia. Według niego w tegorocznym letnim sezonie wakacyjnym, tj. od 21 czerwca do 30 września br., wyjazdy w celach turystycznych z co najmniej jednym noclegiem poza miejscem zamieszkania planuje 70 proc. Polaków w wieku 18-65 lat. Tu także zanotowano wzrost o 5 punktów procentowych w porównaniu do zeszłego roku. Badanie pokazało, że 66 proc. respondentów, którzy mają już plany wakacyjne, na swój główny - tj. najdłuższy lub najważniejszy - wyjazd wakacyjny wybierze miejsce w Polsce, a 28 proc. wyjedzie za granicę.

Polacy finansują wakacje z własnych oszczędności

Czy w tym roku branża turystyczna w Polsce rzeczywiście zanotuje wzrosty, przekonamy się najpewniej po wakacjach. Z jednej strony z deklaracji Polaków wynika, że co piąte gospodarstwo domowe wyda na urlopie więcej pieniędzy niż przed rokiem. Jednocześnie jednak 40 proc. deklaruje, że w tym roku albo jest zmuszona ciąć wydatki wakacyjne, albo w ogóle ich nie poniesie.

Takie wyniki przynosi najnowsza badania „Sytuacja na rynku consumer finance”, realizowanego przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Instytut Rozwoju Gospodarczego Szkoły Głównej Handlowej (IRG SGH).

Polacy w zdecydowanej większości finansują wakacje z własnych oszczędności. Taki plan ma 87,3 proc. ankietowanych (z grupy tych, którzy planują wydać pieniądze na wakacje). Z kolei 7,3 proc. zadeklarowało, że skorzysta z możliwości stwarzanych przez zakładowy fundusz socjalny. Na dalszych miejscach znalazły się: kredyty lub pożyczki w instytucjach finansowych, karty kredytowe i pożyczki od rodziny lub znajomych.

- W okresie galopującej inflacji, gospodarstw, które cięły wydatki wakacyjne lub nawet ich nie planowały, było prawie 50 proc.. Teraz inflacja odpuściła, dochody wielu Polaków wzrosły, a więc również w portfelach zostało więcej środków na wyjazdy wakacyjne – mówi - przypomina dr Sławomir Dudek, ekonomista IRG SGH i współautor badania.

Według różnych statystyk, od 25 proc. do 33 proc. niewyjeżdzających Polaków podaje brak oszczędności jako główny powód tej sytuacji. Początek 2024 r. pokazał rekordowy wzrost realnych wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw. W przypadku pracowników otrzymujących pensję minimalną wzrost realnej wartości wynagrodzenia sięga 18,7 proc. w porównaniu rok do roku. Wyższe płace przekładają się na wzrost konsumpcji zwykle 1-2 kwartały później, stąd jest prawdopodobne, że wzrost wynagrodzeń przełoży się na większą liczbę wyjazdów wakacyjnych.

Ceny mogą mieć wpływ na wakacyjne plany części Polaków

Zgodnie z raportem, jaki na zlecenie Związku Banków Polskich (ZBP) przeprowadziła firma badawcza Minds&Roses, w przypadku tegorocznych wakacyjnych wyjazdów rodzinnych letni budżet wzrasta do 4334 zł z 4035 zł rok wcześniej.

"Tegoroczne wakacje będą droższe – zarówno w przeliczeniu na osobę, jak i na rodzinę. Średnie wydatki wyniosą 1734 zł na osobę, co oznacza wzrost o 7 proc. w porównaniu z 2023 rokiem – wówczas było to 1614 zł. Wakacyjne budżety rodzinne to blisko 4,5 tys. zł" - stwierdził, cytowany w informacji prasowej, dyrektor Zespołu Komunikacji i PR Związku Banków Polskich Przemysław Barbrich.

Z badania wynika, że największa grupa, bo 32 proc. ankietowanych, przewiduje wydatki w przedziale od 2501 zł do 5000 zł. Niemal co piąty Polak zamierza zmieścić się w kwocie od 1500 zł do 2500 zł, podczas gdy 23 proc. przeznaczy na wakacje od 5001 zł do 10000 zł. Dla 13 proc. wakacje będą oznaczać wydatek mniejszy niż 1500 zł, a 4 proc. ankietowanych planuje przeznaczyć na ten cel kwotę w przedziale 10001 – 15000 zł. Natomiast 2 proc. badanych zamierza wydać na wakacje więcej niż 15000 zł.

Największy odsetek gospodarstw, które będą ciąć wydatki lub ich nie poniosą, jest na Warmii i Mazurach (48,6 proc. mieszkańców województwa warmińsko-mazurskiego). Najniższy wynik w tym zakresie został odnotowany w województwie lubuskim (12 proc.). Brak lub cięcie wydatków wakacyjnych przewiduje aż 80 proc. gospodarstw, w których dochody netto nie przekraczają 1 tys. zł na osobę miesięcznie. W przypadku gospodarstw domowych z dochodami netto powyżej 4 tys. zł na osobę miesięcznie, ten odsetek spada do 29,5 proc. 

Tomasz Wypych