Trzykrotnie zmniejszyło się tempo rozwoju mikroinstalacji fotowoltaicznych w Polsce, a ilość energii wprowadzanej z tego źródła do sieci spadło aż cztery razy. Co się dzieje?
Mikroinstalacje fotowoltaiczne w Polsce
Według danych Urzędu Regulacji Energetyki w 2023 r. liczba zainstalowanych w Polsce mikroinstalacji wykorzystujących promieniowanie słoneczne wzrosła o 16 proc., osiągając wartość 1,4 mln. Łączna moc zainstalowana mikroinstalacji fotowoltaicznych (PV) wyniosła 11,3 GW, a łączna produkcja energii elektrycznej z tych instalacji w 2023 r. przekroczyła 7,3 TWh. 99 proc. mikroinstalacji w Polsce w 2023 r. stanowiły instalacje wykorzystujące promieniowanie słoneczne – wśród 1,4 mln instalacji tylko 317 stanowiły mikroinstalacje wodne, 81 wiatrowe, 87 biogazowe i 56 biomasowe. Liczba mikroinstalacji przyłączonych przez Operatorów Systemów Dystrybucyjnych (OSD) od początku 2019 r. do końca stycznia 2024 r. wzrosła blisko 26-krotnie (o 2493 proc.), przy jednoczesnym blisko 33-krotnym wzroście mocy zainstalowanej w mikroinstalacjach. Od 2019 r. ok. 516 tys. instalacji zostało dofinansowanych z programu priorytetowego „Mój Prąd”, co stanowi 38 proc. wszystkich mikroinstalacji PV zainstalowanych w latach 2019-2023 w Polsce.
Polacy nie chcą instalować mikroinstalacji fotowoltaicznych
Jednak prawda o fotowoltaice w Polsce wygląda nieco inaczej. Pomimo ciągłego wzrostu liczby mikroinstalacji PV, tempo wzrostu było 3-krotnie niższe, obniżając się z około 41 proc. w 2022 r. do 15 proc w 2023 r . Ponadto aż 4-krotnie spadło też tempo wzrostu ilości energii wprowadzanej do sieci, z około 109 proc. w 2022 r. do około 27 proc. w 2023 r. Przyczyn może być kilka, a jedną z nich powolne, ale coraz wyraźniejsze nasycanie się rynku. W 2022 r., według danych Polenergii, już 14 proc. domów jednorodzinnych w Polsce posiadało instalację fotowoltaiczną. Istotny wpływ miały też zmiany systemu rozliczeń prosumentów w 2022 r. z net-metering na net-billing, w którym prosumenci sprzedają nadwyżki energii wprowadzone do sieci zgodnie z ceną rynkową. Net metering jest rozliczaniem energii elektrycznej wyprodukowanej z instalacji fotowoltaicznej z energią elektryczną zużytą w okresie rozliczeniowym, czyli kWh wyprodukowanej za kWh zużytej. Net billing jest bardziej opłacalnym rozwiązaniem, niż net meterin.
Branża ma jeszcze przed sobą najlepszy okres
Eksperci pocieszają, że chociaż rzeczywiście widać względnie wolniejszy wzrost liczby zainstalowanych mikroinstalacji, to jednak ta branża nadal może mieć swój najlepszy okres przed sobą. Według wyliczeń Solarpower Europe, do 2027 r. liczba miejsc pracy w branży PV w Polsce zwiększy się o 11,5 proc. (17 tys. miejsc pracy). Polska, ze względu na dynamiczny rozwój mikroinstalacji i względnie tanią wykwalifikowaną siłę roboczą, w 2022 r. była jednym z liderów Unii Europejskiej pod względem liczby miejsc pracy w branży fotowoltaicznej. Według szacunków think tanku Bruegel, polska branża fotowoltaiczna była druga co do wielkości w Europie, zaraz po Niemczech. Polskie możliwości produkcji paneli fotowoltaicznych, szacowane na 1,4 GW, były lokowane na czwartej pozycji w UE (po Niemczech, Francji i Włoszech), odpowiadając za 8 proc. produkcji w UE. W 2022 r. zatrudnienie w sektorze fotowoltaicznym w Polsce wynosiło 147 tys. osób, co stanowiło 23 proc. wszystkich oferowanych miejsc pracy w tej branży na terenie Unii Europejskiej.
Pompy ciepła - nie, węgiel - tak
Przypomnijmy, że Polacy nie chcą już także pomp ciepła. Liczba chętnych na taki zakup spadła dwukrotnie. Według danych Polskiej Izby Gospodarczej Sprzedawców Węgla nadal prawie 28 proc. polskich rodzin używa węgla do ogrzewania domu lub mieszkania. Najczęściej używanym rodzajem węgla w Polsce pozostaje gruby węgiel kamienny, który stosuje 61 proc. rodzin opalających piece węglem.
Tomasz Wypych
Panele fotowoltaiczne. Fot. E-on
Czytaj dalej:
Inne tematy w dziale Gospodarka
