Komisja Europejska przesłała w czwartek prezydencji belgijskiej w Radzie UE dokument, zawierający listę działań mających na celu „zmniejszenie obciążeń administracyjnych, spoczywających na barkach rolników”. Propozycje zostaną omówione z państwami członkowskimi 26 lutego na posiedzeniu Rady ds. Rolnictwa.
Komisja Europejska proponuje uproszczenie niektórych wymogów wobec rolników
Po pierwsze, Komisja proponuje uproszczenie niektórych wymogów, których muszą przestrzegać unijni rolnicy. Zestaw podstawowych norm - określanych jako GAEC (zasady dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska) - które wszyscy rolnicy muszą spełnić, aby otrzymać wsparcie w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR), okazał się trudny do wdrożenia w pewnych okolicznościach - przyznała KE.
Częściowe zwolnienie z przepisów dotyczących ugorowania gruntów
„Komisja podjęła już działania, przyznając na 2024 r. częściowe zwolnienie z przepisów dotyczących ugorowania gruntów, tzw. GAEC 8” - czytamy w dokumencie KE.
Komisja proponuje obecnie zmianę zasad dotyczących GAEC 1, który nakłada wymóg utrzymania trwałych użytków zielonych w UE na stałym poziomie od roku referencyjnego 2018.
Zgodnie z tym wymogiem byli hodowcy posiadający duże użytki zielone, zmuszeni do przejścia na produkcję roślin uprawnych z powodu zakłóceń na rynku w sektorze mięsnym i mleczarskim, mogliby zostać poproszeni o ponowne przekształcenie swoich gruntów ornych w trwałe użytki zielone.
Obowiązek ten mógłby doprowadzić do utraty dochodów przez zainteresowanych rolników. Komisja proponuje zmianę tych przepisów do połowy marca, aby zapewnić uwzględnienie zmian strukturalnych, spowodowanych reorientacją rynku i zmniejszeniem liczebności zwierząt gospodarskich.
„Zagwarantuje to, że rolnicy nie będą karani w ich pracy oraz przyczyni się do zmniejszenia obciążeń, ponieważ mniejsza liczba obszarów musiałaby zostać ponownie przekształcona w trwałe użytki zielone” - głosi dokument KE.
Oprócz tego Komisja dokona przeglądu praktyk rolniczych, które mogą być możliwe w okresach newralgicznych podczas wypełniania obowiązku minimalnej pokrywy glebowej zgodnie z GAEC 6.
Dyrektywa azotanowa do przeglądu
KE zachęca również wszystkie zainteresowane strony do podzielenia się swoimi poglądami na temat obciążeń administracyjnych, które mogą być związane z dyrektywą azotanową. Można tego dokonać za pośrednictwem internetowych konsultacji publicznych otwartych do 8 marca 2024 r.
Kolejna propozycja, to uproszczenie metodyki niektórych kontroli, aby zmniejszyć liczbę wizyt w gospodarstwach przeprowadzanych przez administracje krajowe nawet o 50 proc.
Usprawnienie i wyjaśnienie sposobu oceny jakości Systemu Monitorowania Obszaru
„Komisja proponuje usprawnienie i wyjaśnienie sposobu oceny jakości Systemu Monitorowania Obszaru (AMS). Jest to system oparty na zautomatyzowanej analizie obrazów satelitarnych z programu Copernicus, którego celem jest ograniczenie liczby inspekcji w gospodarstwach rolnych, pomoc rolnikom w uniknięciu błędów i ponoszenia kar, a także ułatwienie sprawozdawczości. W związku z mniejszą liczbą wizyt administracji w celu zarządzania rolnicy będą mieli więcej czasu na poświęcenie swojej podstawowej pracy” - odnotowała KE.
Doprecyzowanie stosowania pojęcia „siły wyższej” i „nadzwyczajnych okoliczności”
Dalszy postulat to doprecyzowanie stosowania pojęcia „siły wyższej” i „nadzwyczajnych okoliczności”.
„Zgodnie z tą koncepcją prawną rolnicy, którzy nie są w stanie spełnić wszystkich wymogów WPR ze względu na wyjątkowe i nieprzewidywalne zdarzenia pozostające poza ich kontrolą (takie jak poważne susze lub powodzie), nie podlegają nałożeniu na nich kar. Wyjaśnienie to pomoże administracjom krajowym w stosowaniu tego przepisu i zapewni jego jednolite stosowanie w całej Unii. Zwiększy to również pewność uzyskania wsparcia w ramach WPR dla rolników dotkniętych takimi zdarzeniami. Komisja będzie współpracować z państwami członkowskimi w celu określenia możliwych sposobów racjonalizacji kontroli” - zapowiedziała KE.
Dodatkowe środki średnioterminowe, które mogą zmniejszyć obciążenia dla rolników
W swoim dokumencie Komisja wspomina również o dodatkowych środkach średnioterminowych, które mogą zmniejszyć obciążenia dla rolników, zwłaszcza tych mniejszych, i może rozważyć zaproponowanie w tym celu zmian w rozporządzeniach podstawowych WPR, uzgodnionych przez Parlament Europejski i Radę UE w 2021 r.
Jednym z przedstawionych wniosków może być zwolnienie małych gospodarstw o powierzchni poniżej 10 hektarów z kontroli, związanych z przestrzeganiem wymogów warunkowości (GAEC).
„Zwolnienie to znacznie uprościłoby codzienną pracę drobnych producentów rolnych, którzy stanowią 65 proc. beneficjentów WPR, przy jednoczesnym utrzymaniu ambicji środowiskowych WPR, ponieważ małe gospodarstwa rolne obejmują jedynie 9,6 proc. obszarów otrzymujących wsparcie w ramach WPR. Ponadto w przypadku zmiany rozporządzeń podstawowych w perspektywie średnioterminowej można by dokonać przeglądu norm GAEC 8, dotyczących gruntów ugorowanych, GAEC 7 w sprawie płodozmianu i GAEC 6, odnoszących się do pokrywy glebowej w celu dalszego zmniejszenia obciążeń dla rolników” - zaproponowała Komisja.
Oprócz tego w marcu KE zainicjuje ankietę internetową adresowaną bezpośrednio do rolników. Ukierunkowane konsultacje mają pomóc w „określeniu głównych źródeł obaw oraz zrozumieć źródła obciążeń administracyjnych i złożoności wynikające z przepisów WPR, a także innych przepisów UE dotyczących żywności i rolnictwa w UE, a także ich stosowanie na szczeblu krajowym”.
KW
Źródło zdjęcia: Protest rolników moście granicznym z Czechami w Cieszynie. Fot. PAP/Jarek Praszkiewicz
Czytaj dalej:
Inne tematy w dziale Polityka
